Filar: To jeszcze nie koniec, kryzys się przepoczwarzył i wciąż trwa

Prof. Dariusz Filar, członek rady gospodarczej przy premierze i były członek RPP: Kryzys finansowy jeszcze się nie skończył. Nie jest jednak tym, z czym mieliśmy do czynienia pod koniec 2008 roku. Kryzys się przepoczwarzył. Z obszaru podmiotów rynku finansowego, przeniósł się w obszar finansów publicznych.

Szybko odsłonił prawdę o ich fatalnym stanie, czyli bardzo wysokie deficyty i skumulowane długi publiczne. Wcześniej rządy uruchamiały duże pakiety ratunkowe by ratować banki. Teraz ich działania muszą być skoncentrowane na innych celach.

Po pierwsze rządy muszą poświęcić znacznie więcej czasu na poszukiwanie takich [ ( http://static1.money.pl/i/h/74/t20042.jpg ) ] (http://www.money.pl/archiwum/mikrofon/artykul/gomulka;nie;powiem;tuskowi;gdzie;szukac;oszczednosci,64,0,643136.html) Gomułka: Nie powiem Tuskowi, gdzie szukać oszczędności
rozwiązań, dzięki którym nie powtórzy się zagrożenie ze strony sektora finansowego. Na przykład takie rozwiązania jak Bazylea III, przyjęte przez kraje europejskie. Oznacza ono podniesienie wymogów kapitałowych oraz zaostrzenie oceny ryzyka. Sektor finansowy wpędził nas w kłopoty, dlatego teraz musi być traktowany z o wiele większą roztropnością.

Druga strona to rozpaczliwa próba łatania wyrw w budżetach. Robi się to stosując różne instrumenty: podnosząc wiek emerytalny, podnosząc podatki, tnąc wydatki. Nazywam to łataniem, ponieważ widać wyraźnie, że co prawda recesja została przezwyciężona, ale boomu też nie ma i nic nie zapowiada by nagle się pojawił. Przez to duże napięcia w finansach publicznych wielu krajów utrzymają się.

Bruksela jeszcze przed kilkoma miesiącami była bardzo ostrożna. Prognozowano wzrosty poniżej 3 proc. PKB. Teraz ten optymizm wzrósł. Jednak nawet w przypadku wzrostów powyżej 3 proc. będzie to za mało, by kraje poradziły sobie z nierównowagą finansów publicznych.

Nie. To będzie nieznaczny, ale jednak wzrost. Dla Polski najważniejsze są dobre prognozy dla Niemiec, jednak już za ich zachodnią granicą perspektywy takich wzrostów nie widać. Niezła średnia wzrostu dla krajów starej Unii będzie wypracowana głównie przez naszych sąsiadów zza Odry.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/121/6265.jpg ) ] (http://www.money.pl/archiwum/mikrofon/artykul/neneman;ciecie;wydatkow;jest;nieoplacalne;politycznie,254,0,655358.html) Neneman: Cięcie wydatków jest nieopłacalne politycznie
To jest ogromna przebudowa finansów publicznych. Te problemy narastały, ale kryzys zadziałał jak katalizator, nagle je obnażył.

Europa skupia w sobie te problemy jak w soczewce. Żyjemy coraz dłużej, oczekiwania emerytalne są dość wysokie, wypłacane świadczenia rosną. Budżety wielu krajów po prostu tego nie wytrzymują. Nie ma powrotu do tego co było jeszcze przed rokiem. Co więcej musimy się po prostu ratować.

Najgorsze jest właśnie to, że nie jesteśmy. Widać to wyraźnie po gwałtownych protestach w Grecji, Hiszpanii czy Francji. Tam przyzwyczajono się do myśli o bogatym i wszechmocnym państwie. Niestety to już przeszłość. Nie możemy mieć złudzeń. Musimy pracować wiele dłużej niż dziś. Świadczenia muszą być niższe niż do tej pory. Europejskie współczynniki zastępowalności płacy emeryturą muszą ulec zmianie.

Tak. Na razie co prawda nie ma na to przyzwolenia społecznego, ale to nieuniknione. Możemy spodziewać kolejnych niepokojów, gwałtownych sprzeciwów. Przed rządami wielu krajów stoją olbrzymie wyzwania.

My jesteśmy cały czas w cyklu wyborczym. Mając świadomość tego, że dokonanie [ ( http://static1.money.pl/i/h/39/t45607.jpg ) ] (http://www.money.pl/archiwum/mikrofon/artykul/rybinski;trzeba;rozmow;o;reformach;nie;o;krzyzu;i;fekaliach,61,0,659773.html) Rybiński: Trzeba rozmów o reformach, nie o krzyżu i fekaliach
szybkich zmian jest niemożliwe, a ponadto bolesne, wybiera się ścieżkę utrzymania obecnej równowagi finansów publicznych. Procesy u nas są podobne jak w innych krajach, ale nie tak ostre. Głęboki kryzys nas ominął, ale zmiany nas nie ominą.

Ze względu na zbliżające się nowe polityczne rozdanie u nas jest to nierealne. Za rok nowy rząd będzie musiał się z tym zmierzyć. Nie będzie miał już innego wyjścia.

Nie. Szczęśliwie do realizacji najgorszego scenariusza brakuje nam znacznie więcej niż rok. Kupując ten dodatkowy czas musimy się nastawić na to, że potem czekają nas forsowne reformy.

Rzeczywiście. Podawanie dat nie ma teraz sensu. Jednak samo dążenie do osiągnięcia wskaźników z Maastricht, czyli deficytu na poziomie 3 proc. odpowiedniego poziomu inflacji może nam tylko pomóc.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/120/t40056.jpg ) ] (http://www.money.pl/archiwum/mikrofon/artykul/noga;polska;moze;byc;czerwona;wyspa;lupienie;ludzi;nic;nie;da,120,0,670840.html) Noga: Polska może być czerwoną wyspą, łupienie ludzi nic nie da
Wzrost PKB, przewiduję na poziomie 3 procent plus. Taki wzrost nie powinien wywołać nadmiernych zagrożeń inflacyjnych. Inflacja utrzymuje się na poziomie 2 proc. i jest stabilna. W najbliższych kwartałach nie widzę tutaj zagrożenia.

Jeżeli chodzi o bezrobocie, to jego powolny spadek wyhamuje jeszcze bardziej i utrzyma się na poziomie od około 10 do 12 proc. w okresach kiedy nie działają czynniki sezonowe.

Nasza waluta od kilku miesięcy zachowuje się bardzo stabilnie. Jeżeli nie dojdzie do poważniejszych zaburzeń w relacji euro do dolara, to nie ma się co obawiać destabilizacji złotego.