Money.pl: Czy prowizje pobierane przez OFE faktycznie są zbyt wysokie?
Marek Góra, *współtwórca reformy systemu ubezpieczeń społecznych*: To bardzo ogólne pytanie. Na pewno istnieje możliwość i potrzeba pewnej interwencji w tej sprawie. Najważniejszy jest jednak wybór racjonalnej skali i formy jej dokonania. To jednak nie jest takie proste, jak się wydaje w takim gazetowym ujęciu.
Rząd zamierza obniżyć górne limity prowizji pobieranych przez OFE już w tym roku, a nie - tak jak to było wcześniej ustalone - dopiero za pięć lat. Opłaty mają zmaleć z 7 do 3,5 proc. **Czy to jest fair wobec Funduszy? Przecież to złamanie pewnego rodzaju umowy, jaką polski rząd zawarł, deklarując taki a nie inny harmonogram obniżania prowizji?
Na pewno należy dbać o to, by Polska była postrzegana jako miejsce prowadzenia działalności w przewidywalnych warunkach. Z kilku innych powodów wizerunek Polski ostatnio trochę ucierpiał. Warto tu zachować ostrożność. Nie znaczy to, że nie można nic zmieniać. Radykalne działania powinny być jednak stosowane tylko w wyjątkowych sytuacjach.
Cel działań rządu jest jak najbardziej słuszny. Ale postulowany sposób ich realizacji może budzić trochę pytań i wątpliwości. Obawiam się, że mogą się pojawić tak pożądane, jak i niepożądane skutki realizacji obecnie dyskutowanego projektu ministerstwa pracy i polityki społecznej.
Czy istnieje niebezpieczeństwo, że propozycje rządowe negatywnie wpłyną na działalność OFE?
Opłaty, które ponosimy jako uczestnicy systemu nie są wyłącznie dochodami towarzystw emerytalnych. Nie zapominajmy o kosztach systemowych, które nie zależą od decyzji zarządzających (np. opłata dla ZUS). Dążąc do obniżenia kosztów dla uczestników należałoby także pomyśleć o obniżaniu tych kosztów, bo one także na nich spadają. Do tego dochodzi obsługa uczestników oraz samo zarządzanie aktywami, które również kosztują i co ważne wpływają na wyniki inwestycyjne.
Z drugiej strony istnieje możliwość ograniczenia niektórych wydatków OFE (np. reklama). Przywołanie tych spraw nie zmienia faktu, że opłaty mogą i powinny spadać, ale pokazuje to też szerszy kontekst tego problemu. Ingerencja w poziom cen to delikatna kwestia.
W sytuacji, gdy w 2008 roku aktywa OFE zmalały o 22 mld zł, a w tym samym czasie opłaty przez nie pobrane wyniosły 1,8 mld zł. Utrzymywanie systemu, gdzie prowizje nie zależą od wyników, a jedynie od aktywów - jest dobrym rozwiązaniem?
Jest to zagadnienie, które jest przedmiotem wielu badań na całym świecie i rzadko się udaje to dobrze zrobić. Na pewno należy kontynuować merytoryczną dyskusję na ten temat. Być może docelowo, w przyszłości, mógłby to w części być udział w zysku, tak jak to jest projektowane w przypadku nieistniejących jeszcze zakładów emerytalnych.
Taka struktura opłat nie nadawała się jednak do zastosowania w okresie rozruchu systemu, z którym do niedawna mieliśmy jeszcze do czynienia. Zmiany tego typu muszą być bardzo dobrze przemyślane i przedyskutowane.
Kiedy się je powinno wprowadzić?
Zmiany są w przyszłości możliwe, ale wiara w to, że można wszystko zmienić na lepsze jednym ruchem legislatora nie ma chyba podstaw. Słuszność celu nie zwalnia nas z konieczności głębokiego zastanowienia się nad sposobem jego realizacji. Czasem można wpaść _ z deszczu pod rynnę _.
Pomimo ograniczeń, OFE nadal będą otrzymywać dziesiątki, jeżeli nie setki milionów złotych na swoje funkcjonowanie.
To prawda, ale warto sobie uświadomić, że mamy tu trochę zakłóconą percepcję. Wszystkie koszty są w przypadku OFE bardzo dobrze widoczne. W przypadku wielu innych instytucji płacimy dużo, często zbyt dużo, ale koszty są tak ukryte, że nie mamy świadomości ich ponoszenia. Bardzo dobrą cechą regulacji dotyczących OFE jest właśnie pełna transparentność kosztów. Jest to dość rzadko spotykane, a dla nas na pewno bardzo dobre.
|
| *OFE gorsze od ZUS. Wszystko przez bessę i prowizje * Od początku 2000 do końca 2008 roku stopa zwrotu w przypadku najlepszego OFE Generali wyniosła 28,6 procent. W tym samym czasie kapitał zgromadzony w zusowskim pierwszym filarze wzrósł o 39,6 procent. zobacz raport Money.pl |