Handel USA z Rosją bez ograniczeń, ale sankcje dla urzędników zostają

Stosunkiem głosów 365 do 43 Izba uchwaliła tzw. ustawę Magnitskiego, nazwaną tak na cześć zmarłego w 2009 roku w więzieniu opozycyjnego rosyjskiego prawnika. Ustawa zabrania udzielania wiz wjazdowych do USA rosyjskim funkcjonariuszom rządowym współodpowiedzialnym za śmierć adwokata, a także innym urzędnikom podejrzanym o łamanie praw człowieka.

Ta sama ustawa zniosła tzw. poprawkę Jacksona-Vanika, która ogranicza handel USA z Rosją, a którą wprowadzono za czasów ZSRR z powodu restrykcji nałożonych na emigrację Żydów.

Oczekuje się, że ustawa Magnitskiego zostanie wkrótce zatwierdzona przez Senat i podpisana przez prezydenta Baracka Obamę.

Uchylona ustawa Jacksona-Vanika przetrwała rozpad ZSRR i zakończenie zimnej wojny i stosowana była w relacjach między USA a Rosją. Zmuszała kolejne rządy amerykańskie do corocznego przedłużania klauzuli normalnych stosunków handlowych (ang. skrót PNTR) między obu krajami na zasadach wolnego handlu, obowiązujących z krajami demokratycznymi.

Ustawa Magnitskiego ustanowiła permanentne normalne stosunki (PNTR) w handlu USA z Rosją. Po wejściu Rosji w sierpniu br. do Światowej Organizacji Handlu (WTO) Waszyngton był zmuszony do zniesienia ustawy Jacksona-Vanika, aby nie narazić się na odwetowe restrykcje w dostępie towarów amerykańskich na rynek rosyjski.

Administracji Obamy zależało jednak, aby nie łączyć zniesienia ustawy Jacksona-Vanika z ustawą Magnitskiego, gdyż Rosja przeciwko niej głośno protestuje, a Waszyngton liczy na współpracę z Moskwą w takich sprawach, jak walka z terroryzmem, konflikt z Iranem na tle jego programu nuklearnego i redukcja zbrojeń atomowych.

Izba Reprezentantów nie zgodziła się wszakże na odrębne uchylenie restrykcji handlowych i na niewiązanie ich z kwestią praw człowieka.

Zniesienie ustawy Jacksona-Vanika uzależniono od włączenia do odpowiedniej legislacji także sankcji przeciw rosyjskim funkcjonariuszom. Jak wynika z piątkowego głosowania, stanowisko to poparła także przeważająca większość kongresmanów Partii Demokratycznej.

Rosyjski MSZ z kolei decyzję Amerykanów nazwał_ : wyzywająco nieprzyjaznym i prowokacyjnym krokiem _. W oświadczeniu na stronie resortu podkreślono, że _ ta decyzja, jak Rosja niejednokrotnie ostrzegała, odbije się negatywnie na ogólnej atmosferze stosunków rosyjsko-amerykańskich i nie pozostanie bez ostrej odpowiedzi _.

_ - Jeśli ktoś w Kongresie sądzi, że z Rosją można rozmawiać językiem sankcji i ultimatów, zmieniając przestarzałą antyradziecką poprawkę Jacksona-Vanika na jej nową wersję pod płaszczykiem rzekomej "troski" o prawa człowieka, to jego rachuby nie mają perspektyw _ - napisano w oświadczeniu MSZ.

MSZ Rosji zasugerował w piątkowym oświadczeniu, by prezydent nie podpisywał ustawy; Moskwa wyraziła nadzieję, że amerykańska władza wykonawcza _ zdaje sobie sprawę ze zgubnych następstw, do jakich mogą doprowadzić działania przeciwników współpracy _ Rosji i USA.

Siergiej Magnitski, który zarzucał pracownikom MSW Rosji zagarnięcie z budżetu państwa za pomocą sfałszowanych dokumentów równowartości 230 mln dolarów, sam został oskarżony o oszustwa podatkowe i zatrzymany w roku 2008, a w listopadzie roku 2009 zmarł w więzieniu. Obrońcy praw człowieka nie wykluczają, że został pobity na śmierć.