Kwaśniewski dla Money.pl: Polacy są rozsądni, bo wybrali mnie dwa razy

Aleksander Kwaśniewski, prezydent Polski w latach 1995-2005: Nie, po prostu cieszę się, że wygrał socjalista. Miałem okazję poznać Francoisa Hollande, gdy był w Warszawie. To bardzo rozsądny polityk, który nie będzie utrudniał życia Europejczykom - spodziewam się więc, że pakt fiskalny zostanie w mocy. Natomiast trzeba rozpocząć dyskusję o drugiej części wielkiego projektu Europa. Zainicjować rozmowę o tym, o czym mówił Hollande w czasie kampanii wyborczej: jak zapewnić wzrost PKB, bo same oszczędności daleko nas nie zaprowadzą.

Z tymi wydatkami różnie bywa. Przypominam sobie rozmowę z kanclerzem Schroederem po tym, gdy objął on władzę po chadeku, prawicowym kanclerzu Kohlu. Musiał redukować potężny deficyt powstały poprzez zjednoczenie Niemiec przyspieszone właśnie przez poprzednika. W tym świetle teza, że jak rządzi prawica, to mamy oszczędności, a jak lewica to wydatki, upada. Dziś nie rządzą te frakcje, a jedna zasada: najpierw krajowi potrzebne jest zdecydowanie działanie na rzecz dyscypliny budżetowej, a potem strategia mająca na celu pobudzenie gospodarki.

Tak. Trzeba zastanowić się, co zrobić, żeby uniknąć stagflacji, jak nie stać się zdyscyplinowanym, ale pasywnym graczem gospodarczym. Bo to oznacza kłopoty społeczne - większe bezrobocie, ograniczoną konsumpcję. Hollande właśnie o to pyta. Szuka odpowiedzi na pytanie, skąd wziąć pieniądze na wzrost. Nad tym muszą zastanowić się Merkel razem z Hollandem i Tuskiem.

My jesteśmy w trochę innej sytuacji. Byliśmy poddani ustawowej konieczności ograniczania deficytu, a do tego korzystaliśmy z ogromnego zastrzyku finansowego, jakim są unijne dotacje.

Tak, dzięki temu, że w 1997 roku, gdy jeszcze nikt nie słyszał o Lehman Brothers i kryzysie, my zapisaliśmy już w konstytucji próg ostrożnościowy w wysokości 60 procent długu do PKB.

Jeżeli musi, to musi.

W moim przekonaniu była to nieuchronna decyzja. Uważam, że obniżka podatku PIT, o którą pokusił się PiS, była przedwczesna. W momentach bardzo dobrej koniunktury trzeba było iść w stronę ograniczania deficytu, a my dobre dwa lata przeżyliśmy lekko, łatwo i przyjemnie. Ale było, minęło. Teraz rząd dysponuje niewieloma instrumentami, jednym z nich jest podwyżka podatków. Jeżeli jest taka konieczność, to trzeba z niej skorzystać.

Ja nie mam przesłanek, by prognozować jak ekonomiści, oni są zawodowcami. Ale nie wykluczam, że mają rację. Jeśli jednak czekają nas lata słabego wzrostu, to i tak lepiej niż miałaby nas trawić recesja.

Na drugiej stronie przeczytasz, czy Janusz Palikot może być przyszłością lewicy

Generalnie włączanie telewizora, a już szczególnie w naszym kraju, to szukanie złych wiadomości. Dobre wiadomości może pojawią się, gdy nasi piłkarze zaczną wygrywać na mistrzostwach Europy. Po takiej dawce pesymizmu, jaką można znaleźć w polskich wiadomościach czy publicystyce, to człowiek jest bliski myśli samobójczych. Ale ja, na szczęście, jestem uodporniony, więc wiem, co jest prawdą, a co taką propagandą tragicznej wizji wydarzeń.

Tak, oczywiście. Podobnie jak dużą wiadomością była informacja o tym, że premier Mario Monti poradził sobie z kłopotami Włochów.

Ale naprawiał swoje błędy. Bo to również jego wiarygodność, która podupadła z różnych powodów, doprowadziła do kryzysu. Dlatego właśnie Monti jest najlepszym przykładem polityka, dzięki któremu kraj zyskuje, a nie traci.

Z tymi socjalistami to gruba przesada. Nie ma już co postrzegać tych zmian w kategoriach walki wielkich idei. W Europie odbywa się to w postaci wielkiego wahadła. Zmiany następują po sobie cyklicznie. We Francji Hollande zastąpił Sarkozego, który rządził pięć lat, a przed nim 12 lat władzę sprawował Chirac - po 17 latach rządów prawicy przychodzi lewica. Pewien układ się zużył, ludzie dojrzeli do nowego.

Tak. Jeśli w Niemczech Merkel odda władzę socjaldemokratom, to minie osiem lat odkąd po również ośmioletnich rządach im tę władzę odebrała. To kryzys zmiata rządy, na przykład w Hiszpanii niedawno zmiótł właśnie socjalistów. Nie ma co mówić o jakiejś wielkiej ideowej rewolucji na Starym Kontynencie.

No wie pan, to radość i nadzieja związana z faktem, że jest się liderem partii, która nie może wybić się powyżej 10-proentowego progu poparcia. Trzeba dodać sobie otuchy. Tylko że jeśli lewica w Polsce nie wypracuje sensownego programu i nie pokaże ludzi, którzy będą go realizować, to nie będzie alternatywą, jedyna alternatywa będzie, tak jak i teraz, na prawicy. Tym bardziej, jeśli nie wyjdą przed szereg młodzi ludzie, a zostaniemy przy tych, którzy dobijają już siedemdziesiątki. Już dość znęcania się nas tymi starszymi ludźmi, trzeba dać szansę nowym.

Janusz Palikot w tym nowoczesnym układzie lewicowym mógłby mieć miejsce, ale ja z niepokojem obserwuję jego coraz większe zamiłowanie do happeningu. A wyborcy w naszym kraju są rozsądni - nie mam powodu by nie wierzyć w ich rozsądek, bo dwa razy wybrali mnie na prezydenta. Dlatego na końcu wybiorą kogoś rozsądnego, kogoś z programem, a kogoś takiego po lewej stronie polskiej sceny politycznej brakuje.