W przetargu, który ma być rozstrzygnięty w grudniu, obok F-16 startują: brytyjsko-szwedzki Gripen oraz francuski Mirage.
Zapowiedź ewentualnej pożyczki administracja prezydenta Busha zawarła w swoim projekcie budżetu państwa na rok 2003. Jedna z poprawek do budżetu przewiduje wyasygnowanie na ten cel wspomnianej kwoty w ramach programu pomocy zagranicznej. Budżet musi być uchwalony przez Kongres.
Poprawka mówi, że pożyczka musiałaby być spłacona w ciągu 15 lat, ale z 8-letnim moratorium (grace period - okresowe zwolnienie od spłaty długu, poza procentami).
W uzasadnieniu projektu pożyczki Biuro Budżetowe Białego Domu (OMB) stwierdza, że suma 3,8 miliarda dolarów potrzebna byłaby Polsce na zakup 48 samolotów F-16, broni i związanego z tym wsparcia logistycznego.
'Fundusze z naszego programu pomocy wojskowej są istotne, aby zapewnić, że Polska będzie mogła kupić wypróbowane w walce F-16, a nie samoloty europejskich konkurentów. Nabycie przez Polskę samolotów F-16 znacznie polepszyłoby interoperacyjność jej sił powietrznych z NATO i USA, co jest ważnym celem USA w odniesieniu do Europy Środkowej' - czytamy na stronie internetowej OMB.
'Nabycie F-16 wzmocniłoby strategiczne więzi między siłami zbrojnymi i przemysłem zbrojeniowym naszych krajów. Jako cenny partner w NATO, Polska jest ważna dla naszych starań o umocnienie Sojuszu Atlantyckiego i dla poparcia dalszego znacznego rozszerzenia NATO, o którym ma być mowa na szczycie sojuszu w Pradze' - stwierdza OMB.
Zdaniem obserwatorów rząd amerykański oferuje bardzo korzystne warunki. 'To bezwzględnie lepsza oferta niż gwarancje kredytowe na zakup F-16. Przez osiem lat otrzymywalibyśmy samoloty praktycznie za darmo' - powiedział PAP radca ekonomiczny ambasady RP w Waszyngtonie, Wiesław Wodyk.
Dodał on, że zapowiedź pożyczki dowodzi, jak bardzo zależy USA na handlu i strategicznym partnerstwie z Polską.
'To dowód traktowania Polski jako bardzo poważnego partnera. Po wizycie prezydenta Kwaśniewskiego nastąpiło wzmocnienie naszego partnerstwa' - oświadczył radca Wodyk.
Zapytany, jak oferta pożyczki może wpłynąć na przebieg przetargu, Wodyk odpowiedział: 'Komisja przetargowa weźmie pod uwagę sposób finansowania zakupu. USA w tej sytuacji wychodzą na czoło'.
Do końca 2008 roku polskie siły powietrzne mają dysponować 48 nowymi samolotami wielozadaniowymi, wtedy też Polska ma wystawić eskadrę do sił reagowania NATO. Około 2012 roku lotnictwo będzie potrzebowało 42 kolejnych nowych samolotów, by zastąpić ok. 100 wycofywanych wtedy MiGów-29 i Su-22.
W przetargu, którego wartość ocenia się na 3,5 mld dolarów, uczestniczy amerykański Lockheed-Martin z F-16 C/D, szwedzko-brytyjskie konsorcjum Grippen oferujące samolot o tej samej nazwie oraz Dassault Aviation proponująca Mirage 2000-5 Mk2.
Kryteria wyboru obejmują cenę samolotu, wymagania taktyczno-techniczne i wartość offsetu.
Oferty mają być gotowe w listopadzie, potem rządowi zostanie 45 dni na decyzję, który samolot kupić.
