Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego zostanie przywrócone

Osoby, które w lipcu zeszłego roku straciły zasiłek pielęgnacyjny w wyniku nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych, odzyskają prawo do zasiłku i będą miały wpłacone zaległe świadczenia - zapewniła w Sejmie wiceminister pracy i polityki społecznej Elżbieta Seredyn (na zdjęciu).

Seredyn odpowiadała na pytania posłów Solidarnej Polski oraz SLD. Posłowie pytali m.in. o termin wprowadzenia przepisów realizujących zeszłoroczny wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który uznał za sprzeczne z konstytucją pozbawienie opiekunów osób niepełnosprawnych prawa do zasiłku. Pytano także o nowe przepisy w tej sprawie, które przygotowuje resort pracy.

Część opiekunów osób niepełnosprawnych straciła prawo do świadczeń w lipcu, wskutek nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych z grudnia 2012 r. Zgodnie z nią od lipca ub. roku świadczenie pielęgnacyjne przysługuje tylko niepracującym rodzicom i najbliższym krewnym osób niepełnosprawnych, gdy niepełnosprawność powstała przed osiągnięciem dorosłości (do 18. roku życia lub 25. roku życia - w przypadku osób uczących się).

Natomiast wcześniej świadczenie mogli pobierać także krewni osób niepełnosprawnych, gdy niepełnosprawność powstała po 25. roku życia, a więc np. dzieci lub wnuki niepełnosprawnych rodziców.

Teraz dla tej grupy osób przeznaczony jest specjalny zasiłek opiekuńczy w wysokości 520 zł, przy czym przysługuje on tylko wtedy, gdy łączny dochód dwóch rodzin - osoby sprawującej opiekę oraz osoby wymagającej opieki - nie przekroczy, w przeliczeniu na osobę, ustawowego limitu.

W grudniu zeszłego roku TK orzekł, że odebranie prawa do świadczeń było niezgodne z konstytucją.

Zmiany te wywołały falę niezadowolenia społecznego. Pod koniec ubiegłego roku, jeszcze przed wyrokiem TK, MPiPS przygotowało projekt nowelizacji ustawy, którzy przewiduje, że część opiekunów osób niepełnosprawnych odzyska prawo do zasiłku. Po orzeczeniu Trybunału resort podjął prace nad kolejnym projektem, który miałby zrealizować wyrok.

Seredyn zaznaczyła, że są to dwa odrębne projekty. Przypomniała, że zgodnie z uzasadnieniem wyroku TK należy jak najszybciej przywrócić świadczenia osobom, które miały do nich prawo przed nowelizacją. Podkreśliła, że projekt realizujący wyrok TK w środę został przekazany do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Jak dodała, w marcu powinien trafić do Sejmu, a w życie ma wejść w ciągu 14 dni od ogłoszenia.

Zgodnie z projektem, jeśli opiekun osoby niepełnosprawnej spełniał warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych przed nowelizacją, która weszła w życie z początkiem zeszłego roku, czyli w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 r., może liczyć na wypłatę zaległego świadczenia. Jego wysokość nie ulega zmianie i wyniesie 520 zł - tyle wynosiła przed nowelizacją.

Zaległy zasiłek przysługiwać ma za okres od 1 lipca 2013 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy i od dnia wejścia w życie ustawy.

Seredyn poinformowała, że według szacunków MPiPS przepisy te dotyczyć będą ok. 140 tys. opiekunów osób niepełnosprawnych i kosztować będą ok. 1 mld 620 mln zł.

Z kolei projekt, nad którym prace rozpoczęto przed wyrokiem TK, wprowadzić ma jeden rodzaj świadczenia (pielęgnacyjnego) dla wszystkich opiekunów zajmujących się niepełnosprawnym członkiem rodziny, bez względu na wiek powstania niepełnosprawności osoby, nad którą sprawowana jest opieka.

Świadczenie przyznawane będzie zarówno w przypadku rezygnacji przez opiekuna z pracy w związku ze sprawowaniem opieki, jak i w przypadku niepodejmowania przez niego zatrudnienia. Zniknie także kryterium dochodowe.

Projekt wprowadza ocenę zakresu potrzebnej opieki dla osoby niepełnosprawnej w oparciu o pięciostopniową skalę. Ocena dokonywana będzie przez Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności. W związku z tym wysokość wsparcia ma być zróżnicowana.

Najniższe świadczenie (za uzyskanie pierwszego stopnia) wynosić będzie 846,42 zł (z tego 620 zł świadczenia pielęgnacyjnego i 226,42 - wysokość składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne), a najwyższe (za piąty stopień) odnosić się będzie do poziomu najniższego wynagrodzenia i wynosić będzie w 2017 r. ok. 2 tys. zł (w tym świadczenie pielęgnacyjne w wysokości 1465 zł).

Proces dochodzenia do maksymalnej wysokości wsparcia zostanie rozłożony na kilka lat - do 2017 r. Seredyn powiedziała, że MPiPS planuje, że nowe rozwiązania wejdą w życie od 2015 r. Projekt jest już po konsultacjach społecznych, ale nie trafił jeszcze pod obrady Rady Ministrów.

Dodała, że resort chce, aby oba projekty procedowane były jednocześnie.