Rybiński: Agencje ratingowe są mało użyteczne

*Krzysztof Rybiński, ekonomista, były wiceszef NBP: *Agencje ratingowe w minionych kilkunastu latach okazały się, nie powiem że bezużyteczne, ale ich działania były zawsze spóźnione. Na przykład jeszcze na chwilę przed kryzysem azjatyckim w 1997 roku bardzo wysoko oceniały wiarygodność papierów dłużnych Korei czy Tajlandii i dopiero jak kryzys przetoczył się przez te kraje, ostrzegły inwestorów, że mogą na tym sporo stracić.

Faktycznie więc agencje mają swoje _ za uszami _ i krytyka jest zasadna, co do sposobu ich działania. Teraz jest podobnie. Jeśli chodzi o ocenę wiarygodności kredytowej Grecji czy Portugalii, agencje też się spóźniły. Wyceniają papiery ratingiem _ śmieciowym _, dopiero kiedy ich oprocentowanie skoczyło na 20 procent, co już samo w sobie mówiło, że papiery są wyceniane jako _ śmieciowe _. Te zmiany ratingu powinny nastąpić dużo wcześniej.

Oczywiście, że nie dlatego. Krytyka pojawia się dlatego, że ich rzetelne ratingi utrudniają przysypanie problemów czy przesunięcie ich w czasie.

Jasne, że tak. Ratingi są używane przez fundusze do oceny gdzie można, a gdzie nie można inwestować i jeżeli jakieś aktywa mają rating _ śmieciowy _, to większość funduszy i banków nie ma możliwości kupowania tych papierów.

Załóżmy, że agencje ratingowe się zmawiają i dają rating _ śmieciowy _ jakiemuś krajowi, to zostaje on odcięty od finansowania, nie pożyczy żadnych pieniędzy na rynkach międzynarodowych.Metodologia agencji jest znana i nawet można mieć zarzut, że były czasami zbyt łagodne przez wiele lat w stosunku do krajów i teraz nadrabiają zaległości.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/122/t96378.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/komisja;europejska;krytykuje;obnizenie;ratingu;portugalii,71,0,866887.html) Komisja Europejska krytykuje obniżenie ratingu Portugalii
W mojej ocenie jednak, politycy unijni realizują bardziej interesy wielkiej finansjery niż interesy podatnika. Niższy rating papierów greckich czy portugalskich obniża wartość obligacji, które są w posiadaniu banków europejskich, przez co obniża wartość samych banków. W związku z tym finansjera jest strasznie wkurzona i wydzwania do swoich przedstawicieli, których kampanie współfinansowała w parlamencie czy w rządzie i domaga się, żeby wywrzeć nacisk na agencje by tych obniżek ratingów nie było.

Dokładnie, bo finansjera wolałaby żeby ratingi zostały wysokie, żeby podatnicy europejscy jeszcze przez rok czy dwa pożyczali pieniądze Grekom czy Portugalczykom, ci pospłacali długi bankom europejskim, a potem mogą bankrutować. Ale dopiero wtedy jak nie będzie długów, a koszty pokryje podatnik.

To jest po raz kolejny w historii świata gra wielkiej finansjery, że jeżeli zarabiać to tylko oni, a jeśli płacić to tylko podatnicy. To jest obrzydliwe, ale niestety tak jest.

Jeżeli pojawi się agencja stworzona przez polityków bądź pod ich wpływem, to ich ratingi mogą być tak przygotowywane, że będzie to urągało dobrym standardom. Jeśli tak by się stało, nikt ich ratingów nie brałby pod uwagę.

Rozumiem, że politycy chcieliby powołać agencję, która na dzisiaj oceniłaby wiarygodność Portugalii czy Grecji. Gdyby tak się stało, to wybuch śmiechu uczestników rynków światowych na świecie słyszany byłby na Marsie.

Chodzi o to, żeby stworzyć agencję ratingową, która będzie uniezależniona od polityki i to znacznie bardziej niż są agencje amerykańskie. Tam też, mimo że mają swój model, to jakiś wpływ polityki jest. Potrzebna jest taka, która będzie jeszcze bardziej niezależna, będzie miała jeszcze lepszą metodologię i żeby mogła wycenić ryzyko zanim mleko się rozleje.

Teraz jest tak, że wszystkie agencje ratingowe popłynęły nieprawdopodobnie, potem kajali się i przepraszali inwestorów, że muszą to czy tamto. Minęło 10 lat i nic się nie zmieniło. Z mojego punktu widzenia historia pokazała, że agencje ratingowe są mało użyteczne, a w niektórych przypadkach nawet bezużyteczne. Inwestorzy powinni więc dużo mniej polegać na ratingach.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/79/t38735.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/bankructwo;grecji;gorsze;niz;lehman;brothers,197,0,866501.html) Bankructwo Grecji gorsze niż Lehman Brothers
Dobrze jak mielibyśmy europejską agencję, bo niby dlaczego Amerykanie mają mieć monopol na ratingi. Najlepiej gdyby powstała prywatna agencja.

Tak jest. Musiałaby mieć też status zgodnie z którym do agencji powoływani byliby ludzie, na przykład ze środowiska akademickiego. Tacy intelektualnie niezależni. Fakt, że w Polsce akademicy pełnili ważne funkcje w KNF i NBP pomógł w miarę przetrwać nam kryzys.