Rybiński: Kryzys niczego finansistów nie nauczył

*Prof. Krzysztof Rybiński, ekonomista z Ernst&Young, były wiceprezes NBP: *Wydaje mi się, że faktycznie poprawa koniunktury gospodarczej i dobre prognozy spowodowały, że EBC uznał dalsze pompowanie pieniędzy na rynek w dotychczasowej skali za bezzasadne. Zdecydował się wycofać z dalszego masowego drukowania pieniędzy, bo to rodzi ryzyko inflacji. Poza tym nie ma co ukrywać, że część pieniędzy z pomocy jest inwestowana na rynkach akcji czy surowców, a to powoduje pompowanie kolejnej bańki spekulacyjnej.

Nie tak szybko. Myślę, że na niewielką podwyżkę stóp EBC może zdecydować się dopiero pod koniec przyszłego roku. Inne banki będą do tego mniej skłonne. To dlatego, że na razie nie ma wielkiego zagrożenia wysoką inflacją. Chociaż z drugiej strony obawiam się, że banki centralne popełnią błąd i zbyt długo będą trzymać stopy na za niskim poziomie.

Tak. Praktycznie wszystkie banki od ponad roku są gołębiami w polityce monetarnej. A jeden bank robi krok wstecz. I chociaż całkowicie nie zakręca kurka z pieniędzmi, to ostrzega przed ryzykiem globalnej inflacji za kilka lat.

Na pewno, ale nie będą to już wielkie wydarzenia. Zapewne usłyszymy jeszcze w przyszłym roku o kolejnych upadkach, czy przejęciach mniejszych banków w Stanach Zjednoczonych. Natomiast problem zaczyna pojawiać się gdzie indziej. Mianowicie, ryzyko bankructw przesunie się teraz z rynków finansowych na sektor publiczny państw. Niektóre z nich mogą stanąć na granicy bankructwa. To efekt gigantycznego zwiększenia deficytów po to, by pomóc instytucjom finansowym.

Pozwolono upaść Lehmanowi i cały świat zamarł. Pewnie rzeczywiście niczego się nie nauczą, ale trzeba było wybrać mniejsze zło.

Nie. To doprowadziłoby do paniki, kolejek przed bankami, wycofywania depozytów z banków. Do czegoś takiego nie można było dopuścić. Natomiast samą pomoc dla instytucji finansowych zorganizowałbym inaczej.

Duże instytucje finansowe trzeba podzielić. Mało się o tym mówi, a przecież kryzys wywołało kilkanaście globalnych instytucji. Określa się je mianem _ czternastu rodzin _. Tak olbrzymia władza w ich rękach z punktu widzenia bezpieczeństwa jest szkodliwa i dlatego należałoby je podzielić. Tymczasem w kryzysie nic się nie zmienia i poważne kłopoty znów mogą powrócić na rynki za kilka lat.

Każdy kraj ma przecież swoje prawo bankowe. Również na poziomie całej Unii Europejskiej powinny znaleźć się zapisy o tym, że rozmiar instytucji finansowych nie może zagrażać bezpieczeństwu i konkurencji. Bez tego kryzys powróci.

Wątpię. Z bardzo prostego powodu. Zawsze jest tak, że pracownik w nadzorze finansowym zarabia 10 a nawet 20 razy mniej niż osoba, która wymyśla nowe instrumenty finansowe w bankach. Dlatego najlepsi zawsze będą szli to banków. Tak długo, jak taki stan rzeczy będzie trwał, nadzór nie będzie miał szans.

Oczywiście, że nadzór trzeba globalizować, trzeba wiedzieć, jak pieniądze przepływają ponad granicami krajów. Nie może być tak, że _ dealing roomy _ w bankach będą traktowane jak kasyna, w których robi się zakłady na kilkadziesiąt miliardów dolarów dziennie. A jak się nie uda, to przerzuca się konsekwencje na klientów. Ale nie zmienia to faktu, że finansiści są sprytni i będą uciekać spod nadzoru.