Sejm uchwalił w piątek ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłatach produktowej i depozytowej.
Ustawy regulują zasady odzyskiwania i ponownego przetwarzania opakowań, wprowadzają opłaty za wytworzone produkty i depozyty ekologiczne dla produktów.
Opłata depozytowa dotyczy tych produktów, które byłyby uciążliwe dla środowiska w przypadku trafienia na wysypisko. Chodzi, m.in. o akumulatory ołowiowe. Jeśli kupimy nowy akumulator i w zamian oddamy stary, będziemy zwolnieni od opłaty.
Opłata produktowa ma być stosowana, gdy producent nie zorganizuje zbiórki zużytych produktów. Jeśli firma albo jakaś wyspecjalizowana organizacja zajęłaby się zbieraniem zużytych produktów, opłata nie byłaby naliczana.
Uregulowania prawne mają doprowadzić do tego, by wzrosła ilość odzyskiwanych i ponownie wykorzystywanych wyrobów. Obecnie w Polsce tylko kilka procent zużytych wyrobów trafia do ponownego przerobu. W Unii Europejskiej ten odsetek sięga 50 proc.
Posłowie zmienili obowiązkowy poziom recyklingu opakowań z tworzyw sztucznych - z zapisanych w projekcie ustawy 16 proc. do 25 proc. Poziom recyklingu odpadów z opakowań szklanych określono na 40 proc. Posłowie zwracali uwagę, że taka dysproporcja (16 - 40 proc.) pomiędzy tymi rodzajami opakowań może być niekorzystna dla środowiska, ponieważ producenci i importerzy opakowań szklanych w większym stopniu będą obciążeni obowiązkiem odzyskiwania odpadów.
Takie poziomy odzysku opakowań będą obowiązywały od 2007 r. - przypomniał sprawozdawca Józef Górny (AWS). Posłowie nie obniżyli też maksymalnych stawek opłaty produktowej. Propozycja takiej poprawki zakładała obniżenie wszystkich maksymalnych poziomów opłat o jedną trzecią.
Do 1 stycznia 2004 r. z przepisów ustawy o obowiązkach przedsiębiorców wyłączone będą firmy, które osiągnęły roczny przychód brutto poniżej pół miliona złotych, zatrudniają mniej niż 5 pracowników i nie dokonują importu towarów używanych lub odpadów - zdecydował Sejm.
Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej ma doprowadzić do zwiększenia poziomu odzysku i ponownego przetwarzania (recyklingu) produktów w opakowaniach i niektórych szkodliwych dla środowiska produktów. Przedsiębiorstwa importujące lub wytwarzające dany produkt lub opakowanie mogą powołać wspólną organizację, która zajmie się jego odzyskiem i recyklingiem.
Ustawa wprowadza opłaty depozytowe (depozyt ekologiczny) dla produktów, które mogą być ponownie wykorzystane (akumulatory i baterie, opony, oleje, świetlówki) i opłaty produktowe dla opakowań i produktów, które mogą być przeznaczone do recyklingu. Będą one zbierane na wydzielonych kontach funduszy ochrony środowiska (narodowego i wojewódzkiego).
Rząd podaje, że w wyniku wprowadzenia opłat można uzyskać 1 mld zł w ciągu roku.
Polska ma w 2008 r. osiągnąć 25 proc. poziomu recyklingu opakowań i 50 proc. poziom ich odzyskiwania. Ustawa określa też poziomy odzysku i recyklingu dla poszczególnych produktów.
Obie ustawy są elementem dostosowania polskiego prawa do wymogów Unii Europejskiej.
