Szwajcaria wyda na rozwój nowych państw członkowskich jeden miliard franków szwajcarskich, w tym 489 mln dla Polski - to główne postanowienie memorandum, jakie w poniedziałek podpisze w Brukseli UE i Szwajcaria przy okazji posiedzenia unijnych ministrów spraw zagranicznych.
Pieniądze mają być wydane w ciągu pięciu lat na programy i projekty regionalne i krajowe, negocjowane pomiędzy Szwajcarią a dziesięcioma krajami członkowskimi, które 1 maja 2004 roku wstąpiły do Unii.
Leżąca w sercu Europy Szwajcaria, nie będąc członkiem UE, jest z nią związana szeregiem umów, zwłaszcza na polu gospodarki, nauki i kultury. Komisja Europejska od kilku lat naciskała na Szwajcarię, by podobnie jak wcześniej Norwegia, wzięła udział w kosztach ostatniego rozszerzenia Unii Europejskiej. KE argumentuje, że "przyczynia się ono do zagwarantowania pokoju, wolności, stabilności i dobrobytu w Europie".
Zgodnie z memorandum, Szwajcaria będzie finansować projekty z zakresu bezpieczeństwa (np. zabezpieczanie granic, walka z korupcją), środowiska i infrastruktury, rozwój sektora prywatnego (zwłaszcza wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw), wspierania działań administracji publicznej (szkolenia, modernizacja szpitali, partnerstwa miast).
Beneficjenci szwajcarskiego wsparcia będą musieli zapewnić własny wkład finansowy - na ogół 40 proc. kosztów projektu. Projekty wzmacniania instytucjonalnego oraz te realizowane przez organizacje pozarządowe będą mogły być finansowane w całości ze szwajcarskiego wkładu.
Memorandum przewiduje, że za dwa lata obie strony UE i Szwajcaria dokonają pierwszej oceny wykorzystania środków.
Jednocześnie Szwajcaria, związana z Unią Europejską od 2002 roku umową o swobodnym przepływie pracowników, wynegocjowała sobie możliwość nie otwierania swoich rynków pracy dla obywateli ośmiu nowych państw UE z Europy Środkowej i Wschodniej. Okresy przejściowe Brno będzie mogło stosować aż do kwietnia 2011 roku, czyli podobnie jak kraje członkowskie - Niemcy czy Austria. Inga Czerny (PAP)
klm/ dsr/
