Premier Donald Tusk nie przychylił się do postulatów opiekunów niepełnosprawnych dzieci. Podwyższa dla nich świadczenia, ale tylko do kwoty, którą sam proponował. Oni odrzucili te propozycje już w weekend i zapowiadają dalsza okupację Sejmu. Przyłączyć się do nich chcą opiekunowie dorosłych.
Zgodnie z propozycją szefa rządu, od 1 maja wsparcie finansowe dla opiekunów niepełnosprawnych dzieci wzrośnie z obecnych 820 złotych do 1000 złotych netto. Następnie, od 1 stycznia przyszłego roku, ma wynieść 1200 złotych, a od 1 stycznia 2016 roku - 1300 złotych.
Premier poinformował, że z powodu wypłat świadczeń o 200 milionów zostanie uszczuplona kwota na budowę i remont dróg lokalnych. W związku z tym na drogi trafi niespełna pół miliarda złotych.
Opiekunowie niepełnosprawnych chcieli, by ich wynagrodzenie wzrosło już teraz do kwoty równej płacy minimalnej.
W miniony weekend premier Donald Tusk obiecał rodzicom niepełnosprawnych dzieci, którzy siódmy dzień protestują w Sejmie, że rząd przygotuje ustawę podwyższającą wysokość świadczeń. Minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz przedstawił premierowi zapowiadany projekt, a podczas obrad rządu zapadła decyzja o przesunięciu na ten cel środków w budżecie państwa z planu na budowę i remonty dróg lokalnych.
Protestujący rodzice dzieci niepełnosprawnych od początku domagają się jednak, by świadczenie już teraz wzrosło do wysokości płacy minimalnej (w 2014 r. jest to 1680 zł brutto). Obecnie wynosi ono 820 zł. 620 zł to kwota świadczenia, 200 zł to dodatek z rządowego programu, który nie jest oskładkowany. Protestujący w Sejmie zapowiadają, że będą w parlamencie do skutku.
Jak mówił minister Kosiniak-Kamysz, realizacja zapowiedzi w tym roku - czyli podniesienie wysokości świadczenia od maja do 1000 zł - ma kosztować ok. 180 mln zł. Projekt dotyczący podwyższenia świadczeń ma trafić do Sejmu, jako komisyjny lub poselski, by skrócić proces legislacyjny.
Natomiast już od zeszłego tygodnia w porządku posiedzenia Rady Ministrów zaplanowane było rozpatrzenie projektu ustawy przywracającej świadczenia pielęgnacyjne ok. 140 tys. osób, które straciły je w lipcu zeszłego roku. Projekt realizuje grudniowy wyrok Trybunał Konstytucyjnego. Według szacunków MPiPS przepisy te kosztować będą ok. 1 mld 620 mln zł.
Część opiekunów osób niepełnosprawnych straciła prawo do świadczeń na skutek nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych z grudnia 2012 r. (ustawa weszła w życie z początkiem 2013 r., jednak w tej kwestii obowiązywał półroczny okres przejściowy). Zgodnie z nią od lipca ub. roku świadczenie pielęgnacyjne przysługuje tylko niepracującym rodzicom i najbliższym krewnym osób niepełnosprawnych, gdy niepełnosprawność powstała przed osiągnięciem dorosłości (do 18. lub 25. roku życia - w przypadku osób uczących się).
Wprowadzone w lipcu zmiany wywołały falę niezadowolenia społecznego. Przepisy zaskarżyła do TK rzeczniczka praw obywatelskich Irena Lipowicz. W grudniu zeszłego roku Trybunał orzekł, że odebranie prawa do świadczeń było niezgodne z konstytucją.
Zgodnie z projektem, jeśli opiekun osoby niepełnosprawnej spełniał warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych przed nowelizacją, czyli w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 r., może liczyć na wypłatę zaległego świadczenia. Jego wysokość nie ulega zmianie i wyniesie 520 zł - tyle, ile wynosiła przed nowelizacją.
Zaległy zasiłek przysługiwać ma za okres od 1 lipca 2013 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy i od dnia wejścia w życie ustawy. Rząd wypłaci zaległe zasiłki pielęgnacyjne dla opiekunów osób niepełnosprawnych. Wypłatę świadczeń nakazał Trybunał Konstytucyjny. Premier Donald Tusk obiecał po posiedzeniu rządu, że wypłata zostanie dokonana, wraz z odsetkami.
Tymczasem po rodzicach niepełnosprawnych dzieci chcą protestować opiekunowie dorosłych. Protest zapowiedzieli na czwartek. _ Chcemy takich samych świadczeń, jakie premier Donald Tusk obiecał rodzicom dzieci niepełnosprawnych - _powiedział pan Marcin, który od lat opiekuje się swoją niepełnosprawną żoną. Jak mówi, pieniądze muszą być dzielone równo, bez względu na to, czy niepełnosprawnymi opiekują się rodzice, czy inni członkowie rodziny.
Pan Marcin mówi, że przywrócenie tego świadczenia to za mało. Przypomina, że zasiłek nie jest waloryzowany.
Miliardy na pomoc. Na co są wydawane?
Tymczasem tylko w ubiegłym roku - jak wynika z danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej - na wsparcie osób niepełnosprawnych i ich opiekunów wydano 11,2 mld zł. Wydatki na świadczenia pielęgnacyjne to 1,7 mld zł rocznie. Dodatkowe 255 mln zł kosztują dodatki do świadczeń. Na zasiłki pielęgnacyjne przeznacza 1,7 mld zł, na świadczenia rodzinne dla osób niepełnosprawnych - 340 mln zł.
| Wydatki na wsparcie osób niepełnosprawnych w Polsce (dane za 2013 rok) | |
|---|---|
| Źródło: MPiPS | |
| Dofinansowanie do wynagrodzeń | 2 967 mln zł |
| Domy pomocy społecznej | 1 770 mln zł |
| Zasiłki pielęgnacyjne | 1 700 mln zł |
| Świadczenia pielęgnacyjne | 1 700 mln zł |
| Rehabilitacja społeczna i zawodowa | 916 mln zł |
| Zasiłki stałe | 863 mln zł |
| Usługi opiekuńcze | 371 mln zł |
| Świadczenia rodzinne | 340 mln zł |
| Ośrodki wsparcia | 331 mln zł |
| Dodatki do świadczeń | 255 mln zł |
| Suma wydatków na wsparcie osób niepełnosprawnych | 11 200 mln zł |
Jak wynika z danych resortu pracy, niepełnosprawni otrzymują również wsparcie z pomocy społecznej. Koszt? 3,5 mld zł rocznie. Z tego 1,8 mld zł ministerstwo przeznacza na utrzymanie domów pomocy społecznej. Ponad 700 mln zł przekazuje na finansowanie usług opiekuńczych i ośrodków wsparcia, a na zasiłki stałe - 863 mln zł. Zasiłki okresowe przyznawane z powodu niepełnosprawności to kolejne 51 mln zł.
Dodatkowo Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) przeznacza blisko trzy miliardy złotych na dopłaty do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników. Kolejne 916 milionów PFRON przekazał na rehabilitację społeczną i zawodową. To na przykład dofinansowanie do turnusów i sprzętu rehabilitacyjnego oraz terapii zajęciowej.
Świadczenia od lat są stopniowo podnoszone, a maksymalna pomoc na jaka mogą liczyć rodzice i opiekunowie niepełnosprawnych, już teraz przewyższa minimalną pensję.
Obecnie rodzic, który opiekuje się niepełnosprawnym dzieckiem w domu, otrzymuje 820 zł. Warunkiem pobierania świadczenia jest rezygnacja z zatrudnienia. Dodatkowo może liczyć na 153 zł zasiłku pielęgnacyjnego na dziecko i korzystać z dodatkowych nieopodatkowanych świadczeń z opieki społecznej. W sumie miesięcznie może otrzymać na rękę nawet 1815 zł. Tymczasem minimalna płaca wynosi obecnie 1680 zł brutto (1240 zł netto).
* podwyższenia tego świadczenia do poziomu płacy minimalnej domagają się protestujący w Sejmie rodzice
Źródło: MPiPS
Istnieją też inne, dodatkowe formy wsparcia, z których mogą skorzystać osoby niepełnosprawne. Na przykład dofinansowanie do kupna wózka elektrycznego może sięgnąć 7 tys. zł, do turnusu rehabilitacyjnego - 1,3 tys. zł. Dofinansowanie do turnusu przysługuje raz w roku. W całym kraju działa także 680 warsztatów terapii zajęciowej, z których niepełnosprawni mogą nieodpłatnie korzystać.
PFRON dofinansowuje również wynagrodzenia pracowników z orzeczoną niepełnosprawnością. Dopłaca także do turnusów rehabilitacyjnych (do 1,3 tys. zł), sprzętu rehabilitacyjnego (do 19,1 tys. zł) oraz likwidacji barier architektonicznych (do 57,4 tys. zł).
Jak informuje resort pracy, w minionym roku wsparcie z pomocy społecznej otrzymało 412 tys. rodzin, w której żyje ktoś niepełnosprawny.
Czytaj więcej w Money.pl