Skąd się biorą zboża? Odpowiedź na to pytanie, podobnie jak odpowiedź na pytanie skąd się biorą dzieci, jest i łatwa, i trudna jednocześnie. Pytania takie można powielać, a odpowiedzi na nie tworzą pewną całość, mówiącą nam wiele o odpowiadających.
Nieprzypadkowo zacząłem od pytania o zboża. Premier bowiem niedawno wyraził pogląd, iż minister rolnictwa musi być mianowany, gdyż przecież idą żniwa. Dosłownie!! I znamy już odpowiedź na postawione na wstępie pytanie. Zboża biorą się z ministra rolnictwa, obojętnie: opalonego, spalonego (politycznie), czy jakiegokolwiek innego.
To powinno być oczywiste dla każdego, że jeśli minister nie pojawi się w telewizji i nie powie chłopom, iż czas rozpocząć żniwa, żaden gospodarz z domu nie wyjdzie. A jeśli wyjdzie, to tylko do gospody, by jak w „Indyku” Mrożka podyskutować, czy może byśmy tak coś zebrali.
Rozkaz musi być i kwita!
Premier, w którymś wcześniejszym z wywiadów stwierdził, iż nie wierzy, by cokolwiek mogło się samo regulować. I tu dochodzimy do sedna sprawy. Tym sednem jest miałkość umysłów rządzących Polską. „niedokształciuchów”, dla których zrozumienie mechanizmu np. rynku, czy samorządności, radykalnie przerasta ich możliwości umysłowe.
Przykładem jest rozumienie rolnictwa; przecież jeżeli minister nie każe czegoś robić, to nie zostanie zrobione. Co tam bodźce, motywacje! Rozkaz musi być i kwita! Takie myślenie zdradza też etap ewolucji umysłowej rządzącej formacji: rządy autorytarne, scentralizowane, pojawiły się historycznie przed rynkiem i demokracją, czyli systemami zdecentralizowanymi.
Jaki pan, taki kram. Dlatego Polską rządzą podobni Prezydentowi i Premierowi ćwierćinteligenci. Skąd biorą się autostrady? Wedle ministra transportu Polaczka autostrady biorą się z rozmnożenia urzędników i urzędów. Najnowszą receptą na przyspieszenie budowy autostrad jest stworzenie jeszcze jednej agencji d/s budowy nowych autostrad.
Wedle ministra od nieprywatyzowania, pana Jasińskiego, w państwowych firmach najważniejsza jest kontrola i dlatego chce tworzyć „kontrzarządy” w postaci jakichś komisji audytu. Furda kodeks handlowy, który kształtował się przez około tysiąc lat, biorąc początki od zasad tworzonych przez uczestników pierwszych targów wędrownych kupców w Szampanii i gdzie indziej. „Ćwierćinteligent potrafi!” – tak rządzący przekształcają twórczo hasło z czasów Gierka.
Odczepcie się od gospodarki!
Nawet w ociężałej i interwencjonistycznej „starej” Unii procesy zmian idą – choć powoli i z oporami – w przeciwnym kierunku. Wokół nas przekształca się Środkowo-Wschodnia Europa, znajdująca się bliżej zdecentralizowanej gospodarki i państwa niż stara Unia. „Kaczystan” czyni Polskę skansenem Unii Europejskiej.
Nic więc dziwnego, że różne stowarzyszenia biznesowe i profesjonalne coraz głośniej domagają się, by państwo nie przeszkadzało w rozwoju tak rynku, jak i samorządności. Vide: apel łódzkich stowarzyszeń profesjonalnych, które znacznie uprzejmiej niż ja apelują, by państwo odczepiło się od ludzi tworzących indywidualnie czy w grupach swoją przyszłość.
Pomaga mnie tu moja dobra pamięć. Pamiętam, jak w 1987r. pewien lewicowy publicysta (sympatyzujący z opozycją, ale poglądy ciągnęły w inną stronę) biadał, że specjaliści chcą, po doświadczeniach ponad 40. lat, aby państwo odczepiło się od gospodarki. Warto zauważyć, że do tego samego wniosku dochodzą ludzie po niespełna dwóch latach „Kaczystanu”. To jest jednak pewne osiągnięcie rządzących.
Jan Winiecki jest profesorem ekonomii. W latach 1994-2003 był profesorem i kierownikiem Katedry Ekonomii na Europejskim Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Wykładał na uczelniach m.in. w Danii, Holandii i Stanach Zjednoczonych.