Winiecki dla Money.pl: Jeśli chcesz demokratycznych wolności, broń kapitalizmu

Jedni wierzą w to, co ich bóg słowami proroków i świętych ksiąg powiedział ponoć setki czy tysiące lat temu na temat tworzenia i podziału bogactwa. Inni wierzą w to, co powiedział ich świecki ideolog (Jan Jakub Rousseau, Karol Marks i inni) na temat wyższości kolektywizmu nad indywidualizmem. Żadne dowody - a jest ich _ multum _ - nie przekonają ich do kapitalizmu.

Są jednak miliony ludzi, którzy słuchają nauk kapłanów, czy ideologów i do nich kieruję to przesłanie. Są oni często zwolennikami demokracji, systemu opartego na wolności politycznej i społeczeństwie obywatelskim. Rzecz w tym, że nie lubią kapitalistycznego rynku.

Nieważne dlaczego: nasłuchali się wzmiankowanych _ true believers _, czytali wypisywane na ten temat bzdury w gazetach czy słuchali ich w telewizorni, albo - najczęściej - zaszczepiono im tę niechęć jeszcze w procesie edukacji. Nie darmo laureat nagrody Nobla z ekonomii, Friedrich von Hayek, wskazywał, iż dla przyszłości kapitalistycznego rynku edukować trzeba - jak to nazywał - „sprzedawców idei z drugiej ręki”: nauczycieli i dziennikarzy.

To niewątpliwie jest zadanie dla tych, którzy uważają, że kapitalistyczny rynek, oparty na prywatnej własności, jest najbardziej efektywnym systemem ekonomicznym w historii ludzkości. A ponadto (i tu dochodzimy do sedna tego felietonu) jest gwarantem wolności politycznych i obywatelskich.

Jakiś czas temu opublikowałem długi artykuł o przyczynach nieustającego poparcia dla kolektywistycznych idei ekonomicznych. Poparcia pomimo nieustającego pasma klęsk tych idei, gdy zostają one urzeczywistnione w praktyce. Zwróciłem się tam z apelem do tych, którzy kapitalizmu nie lubią, ale jednocześnie są przekonanymi demokratami i zwolennikami praw obywatelskich. Uważam, że warto tutaj powtórzyć ten apel:

Przeciwnicy kapitalizmu! Zanim z kolejnym przypływem energii rzucicie się do podgryzania korzeni kapitalizmu (tzn. jego podstawowych instytucji: wolnych cen, własności prywatnej, itd.,) zastanówcie się nad pewną prawidłowością. W historii ostatnich kilku stuleci zdarzały się przypadki, że kraje charakteryzujące się kapitalistyczną gospodarka rynkową nie były lub na czas jakiś przestawały być demokratycznymi państwami prawa. Ale historia nie zna przypadku, by demokratycznym państwem prawa stał się kraj, który nie był wcześniej lub nie stał się jednocześnie krajem o kapitalistycznej gospodarce rynkowej. Może bowiem okazać się, że likwidując tę ostatnią, stracicie w stosunkowo krótkim czasie także i tę pierwszą.

W ten sposób, staram się rozszerzyć bazę poparcia dla najlepszego - moim zdaniem - systemu ekonomicznego, wychodząc poza jego zwolenników. Nie jestem pierwszym, który widzi związki między kapitalistyczną gospodarką oparta na prywatnej własności a wolnościami politycznymi i obywatelskimi. Prawie 200 lat wcześniej pisał o tym de Tocqueville, krytykując tych, którzy akceptują wolności dla materialnych korzyści, które one niosą (bo wolność i kapitalizm były w XIX w. nieodróżnialne; były to te same kraje). „_ Ci, którzy akceptują wolność dla materialnych _ _ korzyści, nigdy jej na dłużej nie utrzymają _”...