Klastry energetyczne to bezprecedensowe rozwiązanie, które nie ma swojego odpowiednika w żadnym innym kraju europejskim. Jego celem jest nakłonienie lokalnych społeczności do współdziałania i wytwarzania na własne potrzeby energii ze źródeł odnawialnych.
Klastry mogą tworzyć wspólnie mieszkańcy, przedsiębiorcy, samorząd, jednostki naukowe i organizacje pozarządowe. Zasady ich funkcjonowania określiła znowelizowana ustawa o odnawialnych źródłach energii z 2016 roku. Jeden z nich działa już w Łękińsku w gm. Kleszczów.
- Tu niemal każdy ma instalację fotowoltaiczną – mówił prof. dr hab. inż. Piotr Kacejko z Politechniki Lubelskiej podczas zorganizowanej w Krynicy konferencji Grupy PGE, poświęconej innowacjom w energetyce. – Oczywiście ma ją każdy, kto chciał ją mieć.
Osoby, które korzystają i jednocześnie wytwarzają zieloną energię z odnawialnych źródeł nazywane są prosumentami, a ich współpraca w ramach małej gminy to doskonały przykład na nowy rodzaj biznesu określany jako klaster energetyczny.
Niezależny prąd w dwóch powiatach
Klastry działają również w znacznie większej skali. W 2017 roku dwie spółki z Grupy PGE, PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna oraz PGE Energia Odnawialna, zostały partnerami Południowo-Zachodniego Klastra Energii, który zaczyna działać na terenie powiatu zgorzeleckiego.
Jego głównym celem jest poprawa lokalnego bezpieczeństwa energetycznego oraz poprawa stanu środowiska naturalnego, w tym jakości powietrza. Dzięki utworzeniu klastra możliwe jest współdziałanie źródeł OZE z bardziej przewidywalnymi źródłami konwencjonalnymi.
W skład Południowo-Zachodniego Klastra Energii poza PGE wchodzą także powiat zgorzelecki, gminy: Bogatynia, Węgliniec, Pieńsk i Zawidów, a także lokalni przedsiębiorcy – Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne ELTUR-SERWIS, MegaSerwis, EPORE, Przedsiębiorstwo Transportowo-Sprzętowe „Betrans”, ELBEST, Polskie Pomidory, Citronex I, Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej oraz Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zgorzelcu.
Drugi – Soliński Klaster Energii – powstaje na Podkarpaciu, a swoim zasięgiem obejmie powiat leski. W jego skład wschodzą: PGE Energia Odnawialna, spółka Elbest oraz powiat leski i gmina Solina.
Cel? Stworzenie instalacji fotowoltaicznej, co poprawi lokalne bezpieczeństwo energetyczne, stan środowiska, wzmocni gospodarkę w regionie i zaktywizuje lokalną społeczność.
PGE dzieli się doświadczeniem
Dzięki budowie klastrów gmina lub powiat nie tylko będą miały zapewnione stabilne dostawy energii, ale też będą samowystarczalne energetycznie. Obecnie tworzone klastry wykorzystują lokalne zasoby energetyczne, w tym przede wszystkim te pochodzące z odnawialnych źródeł energii.
W sumie w tworzenie instalacji w tej chwili angażują się dwie spółki Grupy PGE.
PGE Energia Odnawialna planuje budowę magazynu energii, co pozwoli zapewnić stabilne dostawy prądu okolicznym gospodarstwom. To konieczne, bo prąd ze źródeł odnawialnych jest nieprzewidywalny. Słońce raz jest, a innym razem go nie ma. Podobnie jest z wiatrem, który może wiać tydzień, a przez kolejne kilkanaście dni nie będzie go wcale.
Spółka PGE GiEK z kolei ma pełnić funkcję operatora wewnętrznych systemów dystrybucji, zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii na lokalny rynek. Ma również doradzać klastrom, jak bilansować energię i jakie umowy zawierać, a także pomagać w poszukiwaniu finansowania projektów inwestycyjnych.
– Klastry energii to nowy obszar biznesu wychodzący naprzeciw zmieniającemu się rynkowi energii elektrycznej. Prowadzone w PGE działania na rzecz rozwoju energetyki rozproszonej przyczyniają się do wzrostu innowacyjności sektora energetycznego. Dzięki klastrom energii możemy podjąć współpracę z regionami w zakresie prowadzenia badań, przekazywania wiedzy, czy rozwijania najnowszych technologii – mówi Henryk Baranowski, prezes PGE Polskiej Grupy Energetycznej.
Nad budową optymalnego klastra pracują już naukowcy z Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Jedno z rozwiązań zakłada przesunięcie 10 proc. zapotrzebowania na energię z godzin szczytowych na godziny nocne. Dzięki temu można zredukować pobór energii z elektrociepłowni, a zwiększyć pobór z farm wiatrowych. Propozycja ta padła podczas – organizowanej przez PGE w Krynicy – konferencji „Polska energetyka w obliczu innowacji”. Jej realizacja właśnie się rozpoczyna.