CIT

Wydatki związane z zaniechaną inwestycją

Szeroko pojęte wydatki na zakup usług związanych z zaniechaną inwestycją, w określonych sytuacjach, można uznać za koszty podatkowe bieżącej działalności podatnika.  Począwszy od 2003 roku inwestycją w rozumieniu ustawy CIT są środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy z o rachunkowości. Równocześnie ustawa CIT stanowi że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów poniesionych kosztów zaniechanych inwestycji, nie zaś wszelkich wydatków związanych z bieżącą działalnością podatnika.

W 2000 roku Spółka podjęła decyzję o rozszerzeniu dotychczasowej działalności w tym również poprzez wybudowanie dodatkowych lokalizacji. Podjęto szereg czynności mających na celu badanie popytu i preferencji klientów, poszukiwanie nieruchomości oraz negocjowanie umów dzierżawy. Wspomniane czynności zakończyły się podpisaniem odpowiednich umów. Jednakże w wyniku przeróżnych okoliczności, ostatecznie Spółka nie wybudowała tychże dodatkowych lokalizacji, a nawet nie rozpoczęto tam prac budowlanych, w tym nie dokonano zakupów materiałów pod ewentualną budowę. Prowadzona kontrola podatkowa zakwalifikowała tak poniesione  wydatki jako koszty zaniechanej inwestycji, odmawiając uznania ich za koszty uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 16 ust 1 pkt 41 ustawy CIT: 'Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów poniesionych kosztów zaniechanych inwestycji'. Ponieważ do 2003 roku brak było w ustawie definicji terminu 'inwestycja', wymieniony przepis był wielokrotnie przedmiotem sporów interpretacyjnych. Począwszy od 1 stycznia 2003 roku art. 4a pkt 1 Ustawy CIT stanowi: 'Ilekroć w ustawie jest mowa o inwestycjach - oznacza to środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości'. Wymieniona ustawa o rachunkowości w art. 3 ust 1 przez 'środki trwałe w budowie - rozumie zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego'. Dlatego też mając na uwadze fakt, iż istniejąca obecnie w ustawie CIT definicja terminu 'inwestycja' ma charakter systematyzujący i dookreślający zakres znaczeniowy wcześniej używanego przez tę ustawę terminu, można przyjąć, iż powinna być stosowana również do stanów faktycznych z przed 2003 roku. Wydaje się to tym bardziej uzasadnione w sytuacji, gdy podstawowy przepis art. 16 ust 1 pkt 41 ma identyczne brzmienie.

Powyższe oznacza, iż dla prawidłowego uznania omawianych tu wydatków za 'inwestycję' konieczne jest ustalenie rzeczywistego stanu faktycznego. Wtedy dopiero możliwe będzie rozstrzygnięcie czy poniesione przez Spółkę wydatki rzeczywiście można zakwalifikować jako zaniechaną inwestycję w rozumieniu ustawy CIT.

W przedmiotowej sprawie organy przyjęły, iż wszystkie wydatki związane z badaniem rynku, pozyskiwaniem i dzierżawą nieruchomości powinny być potraktowane jako  środki trwałe w okresie ich budowy, w rozumieniu ustawy o rachunkowości jak i ustawy CIT. Powyższe jest tym bardziej rażące, że Spółka nigdy nie posiadała dla wspomnianych lokalizacji, zaliczanych do aktywów, środków trwałych w okresie ich budowy.

Jacek Dobrucki