Ceny transferowe

Wiążące interpretacje podatkowe a ceny transferowe

Wiążące informacje podatkowe jako narzędzie minimalizowania ryzyk podatkowych po stronie podatników nie może być skutecznie stosowane w zakresie zagadnień cen transferowych. Stanowisko Ministerstwa Finansów oraz organów podatkowych zostało ugruntowane w krótkiej historii obowiązywania przepisów o wiążących interpretacjach podatkowych i wyłącza taką możliwość. Właściwymi przepisami w tym zakresie są regulacje działu IIa Ordynacji Podatkowej dotyczące porozumień w sprawie ustalania cen transakcyjnych.

Wiążące interpretacje podatkowe obowiązują od 1 stycznia 2005 roku. Do dnia dzisiejszego z tego typu minimalizacji ryzyka podatkowego prowadzenia działalności gospodarczej skorzystało bardzo wielu podatników w Polsce. Przepisy te jednakże, zgodnie z interpretacjami organów podatkowych, nie mogą być stosowane w sprawach związanych z zagadnieniami dotyczącymi cen transakcyjnych.

Regulacje dotyczące wiążących interpretacji podatkowych nakazują Naczelnikowi Urzędu Skarbowego (dalej jako Naczelnik) udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach podatników, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym (art. 14a §1 Ordynacji podatkowej - dalej jako uOP).

Zarówno cytowany przepis, jak również inne regulacje art. 14 a-e uOP nie ograniczają zakresu prawa podatkowego dla jakiego interpretacja powinna zostać wydana. Wnioskując z powyższego można stwierdzić, iż przepisy dotyczące wiążących interpretacji podatkowych mają również zastosowanie w przypadku zagadnień cen transakcyjnych określonych przepisami art. 9a oraz 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako uCIT).

We wniosku do Naczelnika podatnik jest obowiązany do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie (art. 14a §2 uOP). Naczelnik wydając interpretację ma obowiązek odnieść się do stanowiska Podatnika poprzez jego ocenę prawną z przytoczeniem przepisów prawa (art. 14a §3 uOP).

Zagadnienie cen transakcyjnych jest problemem złożonym, który wymaga dokładnego przedstawienia stanu faktycznego dotyczącego transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi. Należy się zatem zastanowić, jakie informacje należałoby przedstawić, aby Naczelnik mógł wydać interpretację w tym zakresie. Jak się wydaje wszystko zależy od pytania podatnika, a więc zakresu prawa podatkowego, który powinien zostać przeanalizowany przez organ podatkowy.

Pytania dotyczące sposobu zastosowania poszczególnych lub grupy przepisów w zakresie cen transakcyjnych charakteryzujące się wysokim stopniem ogólności, mające na celu wyjaśnienie definicji, interpretację przepisu co do jego znaczenia, zastosowania itp. powinny zostać przeanalizowane przez Naczelnika i przedstawione w interpretacji podatkowej w ustawowym terminie, ponieważ nie wymagają skomplikowanej analizy określonego stanu faktycznego (przykładem może być pytanie "Czy określone podmioty grupy kapitałowej są powiązane na podstawie art. 11 uCIT?", które to powiązanie jest elementem determinującym stosowanie art. 9a uCIT).

Jednakże pytania, których skutkiem jest udzielenie interpretacji przez organ podatkowy w zakresie zasadności wyboru określonej metody i jej zastosowania w przedstawionym przez podatnika stanie faktycznym mogą budzić wątpliwości interpretacyjne na gruncie przepisów art. 14 a-e uOP. Takie bowiem pytania zmierzają wprost do usankcjonowania przez organ podatkowy wysokości ceny transakcyjnej stosowanej pomiędzy podmiotami powiązanymi, a więc mogłyby wywierać podobne skutki jak w przypadku jednostronnego porozumienia w sprawie ustalania cen transakcyjnych w rozumieniu działu IIa uOP. Jednakże brak w Ordynacji Podatkowej przepisu wprost wyłączającego stosowanie regulacji o wiążących interpretacjach podatkowych w zakresie ustalania prawidłowości określonej wysokości ceny transakcyjnej w transakcjach pomiędzy tymi podmiotami może skłaniać podatników do podejmowania prób uzyskiwania takich interpretacji.

Podatnicy składając wnioski o interpretację przepisów prawa w zakresie cen transakcyjnych najczęściej proszą o potwierdzenie właściwości kalkulacji ceny transakcyjnej w określonym stanie faktycznym, jednakże żaden z urzędów skarbowych nie wydał interpretacji, w której ustosunkowałby się do prawidłowości wyboru metody ustalenia cen transakcyjnych. W odpowiedzi podatnicy czytają, iż poziom cen w transakcjach kontrolowanych może być zweryfikowany jedynie w trakcie postępowania podatkowego albo że przepisy przewidują ingerencję organów podatkowych w poziom ustalanych pomiędzy podmiotami powiązanymi cen wyłącznie w przypadku, kiedy odbiegają one od cen rynkowych, a wyliczenie rynkowego wskaźnika zysku (marży) nie podlega ocenie przez organ podatkowy, bądź też, iż art. 14a uOP nie daje uprawnień Naczelnikowi Urzędu Skarbowego do określenia prawidłowości metody przyjętej przez podatnika na obecnym etapie, a organy nie mają podstaw prawnych do przeprowadzania analizy zastosowania metody ustalania cen transakcyjnych.^[1]

Takie podejście do omawianej kwestii potwierdza również Ministerstwo Finansów, które w piśmie z dnia 15 lipca 2005 r. do Izby Skarbowej w Warszawie informuje, iż wiążących interpretacji podatkowych nie należy wydawać w sprawach dotyczących cen transferowych^[2].

Argumentem za w/w stanowiskiem Ministerstwa Finansów mogą być przepisy działu IIa Ordynacji Podatkowej w zakresie porozumień w sprawach ustalenia cen transakcyjnych. Skoro bowiem ustawodawca tworzy specjalne przepisy, których celem jest usankcjonowanie stosowanych cen pomiędzy podmiotami powiązanymi, to nie wydaje się zasadnym powielanie tych kompetencji w przepisach o wiążących interpretacjach podatkowych. Należy również zwrócić uwagę na fakt, iż Minister Finansów uznaje, na wiosek podatnika, prawidłowość wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej (art. 20a uOP). Jest to zatem najczęściej zadawane pytanie przez podatników organom podatkowym w krótkiej historii obowiązywania przepisów o wiążących interpretacjach podatkowych.

Mając na uwadze powyższe wnioskować należy, iż praktyka stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe zmierzać będzie do wyłączenia możliwości wydania interpretacji podatkowych w sprawach dotyczących materii cen transakcyjnych. Podatnikom chcącym usankcjonować wysokość ceny transakcyjnej stosowanej w transakcjach z podmiotami powiązanymi pozostaje złożenie wniosku w trybie działu IIa Ordynacji Podatkowej o wydanie porozumienia w sprawach cen transakcyjnych.

Stan prawny: 01.2006

Dawid Michalak