Podatki w firmie
Eksport pośredni  - procedura i obowiązek dokumentacyjny

Niejednokrotnie zdarza się, iż podmiotem dokonującym zgłoszenia celnego celem wywozu towarów poza terytorium Wspólnoty nie jest sprzedawca towarów, lecz ich nabywca mający siedzibę poza terytorium UE, bądź podmiot działający w jego imieniu. Przepisy Ustawy VAT normują powyższą sytuację, stwarzając możliwości zastosowania przez podmiot krajowy stawki podatku VAT w wysokości 0%.

Zagadnienie eksportu pośredniego opisane zostało art. 2 pkt 8 lit b uVAT. Zgodnie z nim na równi z eksportem towarów rozumiany jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty w wykonaniu czynności określonych w art. 7 ust. 1 pkt 1-4 uVAT, jeżeli wywóz jest dokonany przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz.

Ustawodawca w powyższym przepisie uregulował przypadek szczególny, gdy osobą dokonującą wywozu (zgłaszającą towar do procedury celnej) nie jest sprzedawca towaru, lecz nabywca lub podmiot działający w jego imieniu.

Tak więc, podstawową przesłanką pozwalającą na zakwalifikowanie danej czynności jako eksport pośredni, a tym samym możliwością zastosowania stawki podatku VAT w wysokości 0% zgodnie z art. 41 uVAT jest:

  • fizyczny wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty,
  • wykonanie czynności, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1-4 uVAT,
  • wywóz towarów dokonywany jest przez ich nabywcę, lub przez podmiot działający na jego rzecz.

Obowiązki dokumentacyjne związane z prawem do zastosowania stawki podatku VAT w wysokości 0% przez podmiot dokonujący dostawy towarów na warunkach określonych w art. 2 ust. 8 lit. b określone zostały w art. 41 ust. 11 uVAT. Zgodnie z tym uregulowaniem podatnik ma prawo zastosować stawkę podatku w wysokości 0%, jeśli przed złożeniem deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym dokonał dostawy towarów, posiada kopię dokumentu, w którym urząd celny określony w przepisach celnych potwierdził wywóz tych towarów poza terytorium Wspólnoty. Dodatkowo warunkiem koniecznym jest, by z dokumentu wynikała tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu.

Z powyższego wynika, iż w interesie sprzedawcy krajowego jest, by posiadać w swojej dokumentacji dowody, które wykażą, iż towar będący przedmiotem dostawy opuścił terytorium Wspólnoty oraz z których w sposób nie budzący wątpliwości wynikać będzie, iż towar określony w dokumencie eksportowym jest tożsamy z towarem, który został przez sprzedawcę wydany.

Obowiązki dokumentacyjne związane z eksportem towarów zostały przez ustawodawcę zmodyfikowane w odniesieniu do wywozu towarów w ramach eksportu pośredniego. Podmiot krajowy nie ma obowiązku posiadania w swej dokumentacji oryginału dokumentu celnego - wymóg ten nie jest konieczny, jako że nie on dokonuje zgłoszenia.

Inną kwestią jest, co należy rozumieć jako "kopia dokumentu, w którym urząd celny określony w przepisach potwierdził wywóz tych towarów poza terytorium Wspólnoty".

Bezspornym jest, iż dokumentem, którego wiarygodność nie będzie mogła zostać przez organ podatkowy zakwestionowana będzie kopia (niekoniecznie potwierdzona) dokumentu SAD pod warunkiem jednak, iż będzie z niej wynikać tożsamość towaru będącego przedmiotem wywozu. Jednakże w praktyce uzyskanie od kontrahenta kopii dokumentu SAD może nastręczać trudności.

W związku z powyższym można zadać pytanie, jaką inną formę może mieć dokument, o którym mowa w art. 41 ust. 11 uVAT. Organy podatkowe wydając interpretacje w indywidualnych sprawach podatników dopuszczają możliwość dokumentowania dokonania wywozu w inny sposób niż poprzez posiadanie kopii dokumentu SAD - nie precyzując przy tym formy tego potwierdzenia (np. pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Pruszkowie z dnia 18 listopada 2004r. znak: US.21/AV/443/3510/04 oraz pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Wola z dnia 29 czerwca 2004r. znak: US40/VAT/I/1447/2004/MG) lecz mając na względzie interes podatkowy podmiotu krajowego należy dążyć do posiadania w dokumentacji kopii dokumentu SAD.

Ponadto elementem niezbędnym jest, by z powyższego dokumentu wynikała tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu. Jeśli z dokumentu SAD tożsamość nie będzie w sposób jednoznaczny wynikać uznać należy, iż dopuszczalnym jest posiłkowanie się przez podmiot krajowy potwierdzoną przez urząd celny kopią dokumentu CMR. 

Henryk Suchecki


Narzędzia