Podatki w firmie
Zaliczka na poczet WDT w świetle nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług

W sytuacji otrzymania zaliczki na poczet WDT nie będzie mieć zastosowania art. 19 ust. 11 mówiący o powstaniu obowiązku podatkowego z chwilą otrzymania zaliczki, lecz zgodnie z art. 20 ust. 3 obowiązek powstanie z chwilą wystawienia faktury VAT. Tym samym stwierdzić należy, iż nie wystawienie faktury nie będzie rodzić obowiązku w podatku VAT z tytułu otrzymania od kontrahenta zaliczki na poczet WDT.

Na mocy nowelizacji ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (dalej ustawa) dodany został w art. 87 ust. 3a, zgodnie z którym do obrotu, o którym mowa w ust. 3, wlicza się obrót z tytułu otrzymania należności, dla którego obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19 ust. 12 albo art. 20 ust. 3, pod warunkiem przedstawienia w urzędzie skarbowym zabezpieczenia majątkowego w kwocie odpowiadającej kwocie podatku jaka byłaby należna gdyby obrót ten dotyczył dostawy towarów na terytorium kraju, do czasu przedstawienia dokumentów potwierdzających eksport towarów albo wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, objętych tą należnością.

Powyższe odnosi się do obowiązku podatkowego, którego powstanie unormowane zostało zgodnie z art. 20 ust. 3 (obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki na poczet WDT).

Powstaje więc pytanie, czy nowe uregulowanie zmienia dotychczasowe zasady ujmowania w obrocie dla potrzeb podatku VAT otrzymanych zaliczek na poczet WDT?

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Przepis ten wyraźnie wskazuje w swej treści, iż nie mają zastosowania w przypadku otrzymania zaliczki na poczet WDT przepisy art. 19 - wyłączeniu podlega zasada ogólna dotycząca powstania obowiązku podatkowego. Tym samym zastosowanie mieć będzie art. 20 ust. 3 ustawy.

Zgodnie z art. 20 ust 3 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy, o której mowa w ust. 1, otrzymano całość lub część ceny, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie całości lub części ceny.

Jak wcześniej wykazano w sytuacji otrzymania zaliczki na poczet WDT nie będzie mieć zastosowania art. 19 ust. 11 mówiący o powstaniu obowiązku podatkowego z chwilą otrzymania zaliczki lecz zgodnie z art. 20 ust. 3 obowiązek powstanie z chwilą wystawienia faktury VAT.

Ponadto należy zwrócić uwagę na dodany nowelą ust. 3a artykułu 87, który odnosi się wprost do ujmowania w obrocie zaliczek na poczet WDT. W świetle analizy powyższego przepisu uznać należy, iż:

  • w przypadku wystawienia faktury ze stawką 0% w związku z otrzymaniem zaliczki na poczet WDT wzrośnie obrót,
  • zwiększony obrót będzie uprawniał podatnika do starania się o zwrot bezpośredni na rachunek bankowy nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w kwocie wyższej niż w przypadku nie wykazania obrotu, o którym mowa w art. 87,
  • tym samym, aby zastosować stawkę 0% na podatniku będzie ciążył obowiązek złożenia zabezpieczenia.

Stwierdzić należy, że nowelizacja art. 87 w związku z art. 20 ust. 3 zmierza do ograniczenia sytuacji żądania przez podatnika zwrotu nadwyżki w wysokości wyższej przed dokonaniem WDT poprzez wykazanie obowiązku podatkowego bez zabezpieczenia kwoty podatku należnego w stawce krajowej.

Jeśli obowiązek nie zostanie wykazany (podatnik nie wystawi faktury) to nie zostanie również zwiększony obrót a co z tym związane nie zostanie wykazana zawyżona kwota do zwrotu w deklaracji VAT-7.

Wydaje się aktualnym stanowisko prezentowane przez organa podatkowe (np. pismo US w Krośnie z 6 sierpnia 2004r., znak PP. 443/71/04, pismo Pierwszego Mazowieckiego US w Warszawie z 9 lipca 2004r., znak 1MUS-1471/VTR1/443-122/04/MSt/LS), iż w sytuacji, gdy podatnik nie będzie starał się o zwrot bezpośredni nadwyżki podatku naliczonego nad należnym nie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki oraz konieczność składania w urzędzie skarbowym zabezpieczenia.

Z powyższego wynika wprost, iż nowelizacja ustawy w zakresie obowiązku podatkowego tytułem otrzymania zaliczki na poczet WDT ma charakter uściślający i porządkujący dotychczasowe uregulowania, które mogły powodować problemy interpretacyjne.

Konkludując stwierdzić należy, że możliwym jest na bazie uregulowania zawartego w art. 20 ust. 3 nie wykazanie obowiązku podatkowego poprzez nie wystawienie faktury. Jeśli jednak podatnik fakturę wystawi (zdefiniowany zostanie obowiązek podatkowy) to uprawnienie do zastosowania stawki właściwej przy WDT obwarowane będzie obowiązkiem złożenia w urzędzie skarbowym zabezpieczenia, gdyż będzie mieć to wpływ na wysokość zwrotu bezpośredniego podatku na rachunek bankowy podatnika.

Henryk Suchecki


Narzędzia