Od 1 stycznia 2007 r . mieliśmy być świadkami spektakularnych zmian w polskich podatkach. Niestety skończyło się na obietnicach. Zmiany będą jedynie kosmetyczne i nie spowodują ani obniżki stawek, ani uproszczenia systemu podatkowego. Prace nad nowymi rozwiązaniami utknęły w Sejmie i ciągle nie wiadomo, jaki będzie ich ostateczny kształt.
Obserwując trendy w tym zakresie w innych krajach europejskich, zwłaszcza w państwach, które razem z Polską przystąpiły do UE, okazuje się, że wcale nie wypadamy najgorzej.
Od 1 maja 2004 r. część nowych członków Wspólnoty sukcesywnie wprowadza poważne zmiany podatkowe. Są jednak kraje, które nie robią w tym kierunku nic lub robią niewiele. Wśród państw, które w najbliższym czasie nie przewidują poważniejszych reform, oprócz Polski można wymienić Słowację i Łotwę.
Wspólnie z ekspertami BDO sprawdziliśmy, jakie zmiany podatkowe zostały już wprowadzone przez nowe państwa członkowskie, a jakie planowane są w najbliższym czasie.
"W zakresie podatków dochodowych można zaobserwować obniżanie stawek podatku dochodowego od osób fizycznych bądź od spółek, połączone w niektórych krajach z wprowadzeniem innych rekompensujących form opodatkowania dochodu" - twierdzi Marcin Szymankiewicz, konsultant podatkowy BDO Polska. Jego zdaniem w Polsce planowane zmiany w zakresie opodatkowania dochodu odnoszą się przede wszystkim do zasad rozliczania przychodów i kosztów z działalności gospodarczej.
_ W Polsce stawki podatku dochodowego mają pozostać na obecnym poziomie, przy czym w zakresie PIT planowane jest odmrożenie progów podatkowych od 2007 roku, a w 2009 roku wprowadzenie dwustopniowej skali podatkowej (18 proc. i 32 proc.). _ "W zakresie VAT można zaobserwować trend do podnoszenia podstawowych stawek VAT, które zbliżają się do wysokości 22 proc. stawki obowiązującej w Polsce. W Polsce reforma sprowadza się do zmian w zakresie rozpoznawania obowiązku podatkowego i w zakresie rozliczeń podatku, w tym ustanowienia jako zasady kwartalnych deklaracji czy wprowadzenia ryczałtu kwotowego, bez zmiany w zakresie wysokości stawek" - dodał ekspert BDO Polska.
Jak to robią inni
Na Litwie główną zmianą jest przeniesienie obciążenia podatkiem dochodowym z osób prywatnych na firmy. Wprowadzony został tu też podatek od nieruchomości komercyjnych należących do osób fizycznych. stawki PIT zostaną zredukowane z 33 proc. do 27 proc. w okresie od 1 lipca 2006 r. do 31 grudnia 2007 r. oraz do 24 proc. od 1 stycznia 2008 r.
Aby zrekompensować wpływ na budżet spowodowany obniżeniem stopy podatku dochodowego od osób fizycznych, został wprowadzony nowy podatek, tzw. podatek socjalny. Podatnikami tego podatku są osoby prawne płacące CIT. Podstawą opodatkowania jest zysk obliczany w ten sam sposób jak na potrzeby CIT. Stawki podatku to 4 proc. za 2006 rok i 3 proc. za 2007 rok. Nowo wprowadzony podatek socjalny w efekcie podnosi stawkę CIT z 15 do 19 proc. w roku 2006 i do 18 proc. w roku 2007..
Robert Jurka, konsultant podatkowy BDO Prima Tax w Republice Czeskiej, wyjaśnił, że w 2006 roku czeskie ministerstwo finansów stworzyło grupę ekspertów , której celem było zaproponowanie nowej koncepcji opodatkowania dochodów i majątku.
"Przygotowany przez nich dokument składa się z czterech głównych części. Pierwsza dotyczy momentu, w którym przychody i koszty powinny zostać zaksięgowane. W przypadku przychodów sugeruje się na przykład połączenie momentu zaksięgowania przychodów z datą dostawy opodatkowanej VAT z punktu widzenia rozliczania w czasie, z pewnymi wyjątkami. Druga to szczególne zasady opodatkowania spó-łek, w tym możliwość wdrożenia skonsolidowanego opodatkowania" - tłumaczy Robert Jurka i dodaje, że zdaniem grupy ekspertów obecna sytuacja opodatkowania spółek jest dobra i nie ma potrzeby wprowadzania większych zmian legislacyjnych.
Trzecia część raportu odnosi się do opodatkowania osób fizycznych. Sugeruje się na przykład w odniesieniu do pracowników wprowadzenie kosztów ryczałtowych w wysokości 10 proc. wynagrodzenia brutto oraz reformy w opodatkowaniu emerytur.
Na Malcie od czasu wejścia do UE największą zmianą podatkową było podniesienie stawki VAT do 18 proc. z zachowaniem jednak zwolnienia na żywność i leki.
Reforma podatkowa na Cyprze trwa już od 2003 roku, a nie od samego wejścia do Unii. Nowe przepisy wprowadziły koncepcje zarządu i kontroli. Podstawową zasadą jest, że jeśli spółka nie jest zarządzana lub kontrolowana z Cypru, to nie może podlegać opodatkowaniu na Cyprze. Podstawowa stawka podatkowa dla spółek rezydentów wynosi 10 proc. zysków podatkowych.
Słowenia przygotowała dużą reformę podatkową. Tanja Urbanika z departamentu podatkowego BDO EOS Svetovanje powiedziała nam, że wejdzie ona w życie od 1 stycznia 2007 r. i obejmie podatek dochodowy od osób prawnych, podatek dochodowy od osób fizycznych, procedury podatkowe oraz VAT.
Celem reformy jest podniesienie wzrostu ekonomicznego i uczynienie kraju konkurencyjnym w stosunku do państw sąsiednich. Prawdopodobnie od 1 stycznia 2008 r. zmieni się też stawka VAT z 8,5 proc. na 9 proc. oraz z 20 proc. na 21 proc. (powodem jest oczekiwany deficyt wynikający z reformy podatkowej).
Rząd węgierski w czerwcu 2006 roku zaakceptował pakiet reform podatkowych, a parlament w lipcu je przyjął. Zaplanowane zmiany weszły w życie 1 września 2006 r. Pozostałe zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2007 r.
Obniżona stawka VAT w wysokości 15 proc. została od 1 września 2006 r. podniesiona do stawki standardowej. Poza standardową stawką 20-proc., po 1 września pozostała także obniżona stawka 5-proc.
Estonia od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej nie wprowadziła żadnych poważnych reform podatkowych. Poza dostosowaniem m.in. VAT do VI Dyrektywy nie można mówić o nowych rozwiązaniach.
Warto na koniec podkreślić, że nie tylko nowi członkowie Unii Europejskiej próbują wprowadzać zmiany w swoich systemach podatkowych. Również kraje starej Piętnastki starają się ciągle modyfikować swoje rozwiązania podatkowe.
Przykładem mogą być Niemcy, Włochy i Francja. Niemcy chcą podnieść podstawową stawkę VAT z 16 do 19 proc. Włosi chcą wprowadzić nowy podatek - turystyczny, który obowiązywałby w największych i najchętniej odwiedzanych przez turystów miastach. Jego stawka - zgodnie z projektem - miałaby wynieść 5 euro od każdego turysty za dzień zwiedzania.
Francja natomiast chce uprościć system podatku dochodowego od osób fizycznych. Pierwszym krokiem w tym kierunku ma być zmniejszenie liczby progów podatkowych PIT z 7 do 5, a także obniżka najwyższej stawki tego podatku z 48,09 do 40 proc. Francuzi chcą też wprowadzićlimit opodatkowania podatkiem dochodowym, podatkiem majątkowym i podatkiem od nieruchomości, które w sumie nie będą mogły wynieść więcej niż 60 proc. dochodów podatnika.