Dokonując transakcji zakupu towarów od przedsiębiorców z Unii Europejskiej nabywca może być zobowiązany do naliczenia VAT. Jeżeli bowiem transakcja spełnia definicję wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, to kupujący zobowiązany jest wykazać VAT należny. Jednocześnie może mieć także prawo do jego odliczenia, z tym że tu muszą już zostać spełnione określone w ustawie warunki.
Definicja WNT
Zagadnienie WNT, czyli wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, zostało opisane w art. 9 ust. 1 ustawy o VAT. Oto definicja transakcji zawarta we wspomnianym akcie prawnym:
| Art. 9 ust. 1 Ustawy o podatku od towarów i usług Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. |
| --- |
WNT a obowiązek podatkowy
Art. 20 ust. 5 rzeczonej ustawy mówi o tym, że obowiązek podatkowy przy transakcjach WNT rodzi się w momencie, gdy podatnik podatku od wartości dodanej wystawi fakturę - jednakże nie później niż 15 dnia miesiąca, który następuje po miesiącu dokonania dostawy towaru - przedmiotu wewnątrzwspólnotowego nabycia.
WNT a odliczanie VAT
Art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. c znowelizowanej Ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że kwota podatku naliczonego jest kwotą podatku należnego z tytułu WNT, o którym mowa we wspomnianym art. 9.
W przypadku transakcji zawieranych w bieżącym roku podatnik co do zasady wykazuje VAT naliczony w tym samym okresie, co VAT należny. Warunkiem takiego stanu rzeczy jest otrzymanie faktury przed upływem terminu 3 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy odnoszący się do nabytych towarów. Jest to nowy zapis w polskim prawie podatkowym, który wszedł w życie 1 stycznia 2014 roku. Brak faktury spowoduje, że przedsiębiorca będzie zobowiązany do korekty odliczonego wcześniej podatku VAT.
Jeśli przedsiębiorca:
- dokona równolegle naliczenia i odliczenia VAT (najpóźniej do 15 dnia miesiąca, który następuje po dostawie), lecz
- w czasie 3 następnych miesięcy nie dostanie faktury potwierdzającej wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów,
to w takiej sytuacji zgodnie z przepisami zostanie zobligowany do pomniejszenia wykazanego naliczonego VAT. Korekty rozliczeń o nienależnie odliczony VAT można dokonać na bieżąco - w miesiącu upływu ustawowego terminu.
W sytuacji, gdy podatnik dostanie fakturę dokumentującą WNT po upływie ww. 3 miesięcy, uzyska możliwość odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w deklaracji VAT składanej za okres rozliczeniowy, w którym dokument ten otrzymał.
| Przykład 1. * Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów miała miejsce 27 lutego 2014 roku. Nabywca otrzymał fakturę 7 marca wystawioną w tym samym dniu. Jak winna być rozliczona transakcja? WNT należy opodatkować w dacie wystawienia faktury. Podatnik wykazuje w deklaracji podatkowej zarówno podatek VAT naliczony, jak i podatek VAT należny. *Przykład 2. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów miała miejsce 10 stycznia 2014 roku. Nabywca nie otrzymał faktury. Jak winna być rozliczona transakcja? WNT należy rozliczyć (opodatkować) do 15 dnia miesiąca następującego po dostawie. W deklaracji VAT podatnik może wykazać zarówno podatek należny, jak też podatek naliczony. Jednak należy mieć na uwadze, że gdy podatnik nie otrzyma faktury w kolejnych 3 miesiącach (licząc od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, czyli od końca lutego), to będzie zobligowany do pomniejszenia odliczonego uprzednio podatku VAT naliczonego za okres, w którym upływa termin 3 m-cy (czyli w deklaracji za maj). |
| --- |
Konkluzja
Regulacje zawarte w znowelizowanej ustawie o VAT narzucają podatnikom nowe obowiązki, związane z pilnowaniem dat i zdarzeń, które mają związek z transakcją wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Przede wszystkim przedsiębiorcy muszą monitorować trzy istotne dla celów dokonania rozliczeń WNT daty:
- dostawy,
- wystawienia faktury,
- otrzymania faktury.
Na barki przedsiębiorców zrzucone zostały też kwestie związane z właściwym korygowaniem transakcji WNT w sytuacji braku otrzymania zapłaty w opisanym w ustawie terminie.
Podatnicy realizujący transakcje WNT mogą postawić na elektroniczne przesyłanie faktur - rozwiązanie skracające czas oczekiwania na jej otrzymanie, co z kolei redukuje liczbę przypadków, w których niezbędna staje się korekta naliczonego VAT.
Więcej o zmianach w VAT