W obecnych realiach gospodarczych zdecydowanej zmianie uległ rynek pracy i formy zatrudnienia. Obecnie bowiem znaczna część osób zarobkuje nie w oparciu o umowę o pracę, a umowy cywilnoprawne, głównie umowę zlecenia (okresowe, stałe), umowę o dzieło (czyli na wykonanie określonej rzeczy, przedmiotu np. pomalowanie mieszkania, przygotowanie kampanii reklamowej) umowy o  przeniesienie praw autorskich, umowy wydawniczej (przygotowanie publikacji, opracowania, raportu, utworu, programu, projektu graficznego). Podobnie część kadry menadżerskiej zatrudniana jest również na podstawie kontraktów menadżerskich (kontraktów cywilnoprawnych) lub w ramach tzw. samo zatrudnienia tzn. prowadzą działalność gospodarczą, której odbiorcą usług jest jeden kontrahent - większy podmiot zatrudniający w ten sposób osoby świadczące de facto na jego rzecz pracę. Tego typu formuła zatrudnienia dotyczy przede wszystkim menagerów, osób prowadzących działalność w ramach struktury organizacyjnej np. regionalnych przedstawicieli handlowych. Określając rozmiar utraconych dochodów przy tego typu umowach głównie należy bazować na treści tych umów bowiem od nich zależeć będzie rozmiar szkody w postaci utraconych zarobków - w nich bowiem określona jest wysokość wynagrodzenia, wysokość premii sprzedażowych, bonusów, prowizji, dodatkowych świadczeń, okres obowiązywania umowy, skutki jej niewykonania lub niewłaściwego wykonania i szereg innych zapisów wskazujących na wzajemne prawa i obowiązki stron umowy.  Aby je precyzyjnie wykazać konieczne prócz samej treści umowy będą dokumenty pochodzące od drugiej strony takiej umowy np. oświadczenie zleceniodawcy o uzyskiwanych uprzednio dochodach z umowy zlecenia, dzieła, wskazanie ile taka osoba by prawdopodobnie uzyskała korzyści gdyby nie wypadek, oświadczenie Spółki zatrudniającej menagera o osiąganych zarobkach, a także dochodach spodziewanych w przyszłości (z uwzględnieniem premii, bonusów rocznych i innych korzyści płynących z kontraktu). Inaczej wyglądają możliwości dochodzenia zwrotu utraconych zarobków osiąganych z pracy w tzw. ,,szarej strefie" czy ,,pracy na czarno" bowiem wyjątkowo ciężko dowieść zarówno zatrudnienia jak i wysokości uzyskiwanych przed wypadkiem dochodów. Nie można tutaj bowiem liczyć na oświadczenie pracodawcy lub zleceniodawcy, który obawiając się kontroli i kar ze strony służb skarbowych, zakładu ubezpieczeń społecznych nie będzie chciał potwierdzić faktu zatrudnienia poszkodowanego i uzyskiwanych w jego ramach dochodów. Sytuacja takich osób jest bardzo trudna dowodowo tym nie mniej istnieją sposoby dowodzenia uzyskiwanych przed wypadkiem przychodów. Dowodząc utraconych dochodów można wyjść od wydatków rodziny, którą przed wypadkiem utrzymywał poszkodowany. Pomocne w takich sytuacjach mogą być uśrednione dochody w danej branży, można bazować na informacjach publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (np. pracownik w sektorze budowlanym (murarz) zarabiał w 2007r. średnio 4 000 zł netto) lub też posługiwać się powszechnie znanymi informacjami (np. znane są w szpitalach stawki za pracę pielęgniarki opiekującej się poszkodowanym). Wszystkie tego typu dane i informacje mogą stanowić, co prawda wątłą ale podstawę wyliczenia roszczenia z tytułu utraconych zarobków.

Odpowiedź na pytanie przygotował r.pr w BRU Aleksander Daszewski