(dochodzą wypowiedzi uczestników konferencji)
24.05.2006 Warszawa (PAP) - Dokończenie procesu ratyfikacji Traktatu Konstytucyjnego UE, przyjęcie tzw. małej konstytucji, kontynuacja unijnych reform bez traktatu lub zupełnie nowa eurokonstytucja - te cztery warianty przyszłości traktatu przewiduje raport Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i Instytutu Spraw Publicznych.
Raport przedstawili w środę w Warszawie na konferencji podsumowującej cykl debat "Traktat Konstytucyjny - w poszukiwaniu nowych rozwiązań" Krzysztof Bobiński z PiSM i Jacek Kucharczyk z ISP.
W czerwcu mija "okres refleksji" nad przyszłością Traktatu Konstytucyjnego, jaki wyznaczyli unijni przywódcy na znalezienie wyjścia z impasu, powstałego rok temu po odrzuceniu unijnej konstytucji przez Francuzów i Holendrów.
Scenariusz pierwszy, który przedstawili eksperci PISM i ISP, to kontynuacja procesu ratyfikacji Traktatu Konstytucyjnego (dotychczas dokument ratyfikowało 15 z 25 krajów członkowskich Unii) i na koniec - po wprowadzeniu niezbędnych poprawek w formie aneksów, deklaracji czy protokołów - ponowna próba we Francji i Holandii. "To co jest, tylko bardziej strawne dla ludzi" - wyjaśniał Bobiński.
Drugi scenariusz, to tzw. mała konstytucja, czyli przyjęcie przez parlamenty narodowe najistotniejszych uzgodnień ustrojowych wyodrębnionych z Traktatu Konstytucyjnego. "Wyjąć to co najważniejsze, przepakować na produkt bardziej strawny i ratyfikować przez parlamenty" - przybliżał tę możliwość ekspert PISM.
Scenariusz trzeci polega na kontynuowaniu reform bez ratyfikacji Traktatu. Ten wariant zakłada, że niezbędne rozwiązania instytucjonalne, przede wszystkim sposób ustalania głosów w Radzie i podział miejsc w unijnych instytucjach, znajdą się w Traktacie Akcesyjnym 28. kandydata na członka Unii. Sam traktat przyjęłyby parlamenty narodowe. Natomiast pozostałe reformy wchodziłyby w życie na mocy uzgodnień pozatraktatowych.
Czwarta możliwość polega na napisaniu i ratyfikowaniu nowej konstytucji dla UE przy założeniu, że będzie powielała zapisy obecnego Traktatu Konstytucyjnego jedynie w ograniczonym stopniu.
Zdaniem Bobińskiego, debata nad Traktatem Konstytucyjnym, która toczy się w UE od roku, nie dotyczy jego treści, ale sposobów wprowadzenia w życie niezbędnych w UE reform. Według eksperta PISM, zawartość Traktatu, to "niezbędne minimum" do skutecznego działania Unii i zachowania koniecznej równowagi między zwolennikami federalizacji i zwolennikami zachowania odrębności krajów członkowskich.
W ocenie Bobińskiego, referenda "zagościły w UE na stałe" jako instrument ratyfikacji traktatów i z tym należy się liczyć w procesie przygotowywania kolejnych. Zwrócił uwagę, że przy eurokonstytucji po raz pierwszy zwrócono uwagę na potrzebę prezentacji tego typu dokumentu, co - jego zdaniem wskazuje na konieczność stosowania technik PR wobec referendów.
Autorzy raportu podkreślają, że w każdym z zaprezentowanych scenariuszy punktem wyjścia do debaty są zapisy Traktatu i uważają, że Polska powinna skupić się na szukaniu sojuszników dla własnej wizji solidarnej Europy. Zwracają też uwagę, że konieczne jest przy tym stosowanie zasady solidarności w kontaktach z innymi państwami członkowskimi.
Specjaliści PISM i ISP uważają, że Polska powinna uznać zapisy Traktatu Nicejskiego za element przetargowy w dalszych negocjacjach z unijnymi partnerami, zwłaszcza z Niemcami, które przejmą przewodnictwo w UE w pierwszej połowie 2007 r. Proponują, by w zamian za zgodę na zasadę podwójnej większości w głosowaniach Rady UE (taki zapis znajduje się w Traktacie Konstytucyjnym) Polska domagała się np. poparcia dla rozszerzenia UE o Ukrainę i realizacji polskich postulatów wobec naszych sąsiadów na Wschodzie czy w kwestii bezpieczeństwa energetycznego.
Kucharczyk przyznał, że wnioski i rekomendacje są najbardziej dyskusyjną częścią prezentowanego opracowania, ale - jak wyjaśnił - jest pomyślana jako wezwanie do dyskusji.(PAP)
bba/ par/
