Pentagon zdecydował, że osoby podejrzewane o terroryzm i przetrzymywane w Guantanamo i innych amerykańskich więzieniach na świecie będą mogły korzystać z ochrony wynikającej z konwencji genewskich - poinformował we wtorek w wydaniu internetowym dziennik "Financial Times".
Gazeta powołała się na doniesienia dwóch osób wtajemniczonych w decyzję amerykańskiego Ministerstwa Obrony.
"Financial Times" dowiedział się, że wiceminister obrony USA Gordon England w miniony piątek wystosował memorandum do wysokich rangą funkcjonariuszy wojskowych i przedstawicieli Pentagonu, mówiące o tym, że wspólny art.3 konwencji genewskich - który zakazuje nieludzkiego traktowania więźniów i wymaga przestrzegania pewnych podstawowych praw do procesu sądowego - zostanie zastosowany do wszystkich osób przetrzymywanych pod nadzorem sił zbrojnych USA.
"Zmienia to politykę, wytyczoną w 2002 roku przez prezydenta USA George'a W. Busha, który zdecydował, że członkowie Al-Kaidy i talibowie nie kwalifikują się pod ochronę wynikającą z konwencji genewskich, ponieważ wojna z terroryzmem zapoczątkowała +nowy model, który wymaga nowego myślenia w zakresie prawa wojny+" - pisze "FT".
Dziennik przypomina czerwcową decyzję Sądu Najwyższego USA, który zakwestionował legalność specjalnego trybunału wojskowego, powołanego do sądzenia jednego z więźniów Guantanamo. W opinii Sądu, struktura i procedury takiego trybunału (komisji wojskowej) naruszyły konwencje genewskie, a także prawo USA.
"FT" cytuje wypowiedź byłego przedstawiciela administracji Busha, zaznajomionego z memorandum, który twierdzi, że "było ono roztropnym i odpowiedzialnym posunięciem".
"Posunięcie Pentagonu - pisze dalej gazeta - które nadchodzi, kiedy Bush przygotowuje się do wyjazdu z Waszyngtonu na szczyt G-8 w Rosji, zostanie dobrze przyjęte przez jego (Busha) sojuszników, włącznie z Wielką Brytanią, która ostro krytykowała więzienie w bazie Guantanamo."
W Guantanamo przetrzymywanych jest obecnie ok. 460 więźniów, przeważnie muzułmanów aresztowanych w czasie wojny w Afganistanie i w początkowej fazie wojny z terroryzmem. Nie mają oni jednak statusu jeńców wojennych, który dawałby im prawa wynikające z konwencji genewskich, tylko status "unlawful enemy combatants", co można w przybliżeniu przetłumaczyć jako: "osoba bezprawnie walcząca w armii nieprzyjaciela".
Jest to bezprecedensowa kwalifikacja mająca uzasadnić bezterminowe przetrzymywanie więźniów w Guantanamo bez sankcji prokuratorskiej i bez prawa dostępu do normalnego sądownictwa w USA. Administracja uznała, że sprawy więźniów mają rozpatrywać specjalne trybunały wojskowe.
Na początku maja w wywiadzie dla niemieckiej telewizji ARD Bush oświadczył, że sam opowiada się za zamknięciem więzienia w Guantanamo. (PAP)
cyk/ ap/
int. arch.
