Senackie komisje pozytywnie oceniły we wtorek nowelizację wprowadzającą nagrywanie rozpraw w sprawach o wykroczenia, zamiast ich pełnego pisemnego protokołowania. Komisje zgłosiły poprawki dotyczące m.in. bezpłatnego otrzymywania zapisu rozprawy przez strony.
Zmiany w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia Sejm przyjął w drugiej połowie lutego. Zmiana - w zamierzeniu resortu sprawiedliwości będącego inicjatorem nowelizacji - ma przyspieszyć ten rodzaj postępowań sądowych.
Nowelizację - proponując do niej siedem poprawek - poparły senackie komisje: ustawodawcza oraz praw człowieka, praworządności i petycji. Wcześniej większości komisji nie zyskał wniosek Piotra Zientarskiego (PO) dotyczący rekomendowania odrzucenia ustawy. Zientarski argumentował m.in., że wykroczenia są zbyt drobnymi sprawami, aby wprowadzać w ich przypadku protokół elektroniczny.
Wykroczenia to czyny sprzeczne z prawem, niebędące przestępstwami. Za różne wykroczenia - a są nimi m.in. zakłócanie ciszy nocnej, nieprzyzwoite zachowanie (np. picie alkoholu) w miejscu publicznym, a przede wszystkim przewinienia drogowe - grożą głównie kary grzywny, czasem także aresztu.
Zdaniem resortu sprawiedliwości nagrywanie rozpraw zapewni wierne utrwalenie przebiegu czynności procesowych, umożliwiając gruntowną ich ocenę - bez "zniekształceń i przekłamań zdarzających się w wersji pisemnej". "Nie jest także bez znaczenia, że sporządzanie protokołu elektronicznego nie będzie absorbujące dla sędziego i pozwoli mu skupić się na kwestiach merytorycznych" - wskazuje MS.
Według planów dostęp do elektronicznej wersji protokołu, czyli zapisu dźwięku i obrazu, w siedzibie sądu mają mieć: strony, obrońcy, pełnomocnicy i przedstawiciele ustawowi. Zgodnie z przepisami przyjętymi przez Sejm mieliby mieć oni także możliwość otrzymania z akt sprawy zapisu dźwięku.
Zgodnie z poprawkami przyjętymi przez senackie komisje zaproponowano m.in., że strony, obrońcy, pełnomocnicy i przedstawiciele ustawowi będą mogli otrzymać z sądu nie tylko zapis dźwięku rozprawy, ale też jej obrazu. Sprecyzowano również, że zapis dźwięku i obrazu będzie przekazywany bezpłatnie w przypadku, gdy wykorzystywane do tego będą "środki komunikacji elektronicznej", czyli np. poczta elektroniczna.
Zgodnie z ustawą niezależnie od nagrywania ma być sporządzany skrócony protokół pisemny z przebiegu rozprawy. Według ustawy ma on zawierać m.in.: oznaczenie sprawy, sądu, czas i miejsce, osoby uczestniczące oraz określenie jawności rozprawy i trybu postępowania. "Jeżeli ze względów technicznych utrwalenie przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk nie jest możliwe, sporządza się wyłącznie protokół pisemny" - przewidziano w nowelizacji.
Szczegóły, zasady i tryb sporządzania protokołu elektronicznego oraz jego powiązanie ze skróconym protokołem pisemnym mają być określone w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości. W rozporządzeniu zostaną też opisane kwestie techniczne: rodzaje urządzeń służących do utrwalania obrazu i dźwięku, tryb sporządzania zapisu oraz zasady udostępniania i przechowywania tych zapisów.
W końcu zeszłego roku Senat przygotował natomiast projekt, który ma wprowadzić obowiązkowe nagrywanie w sądach rozpraw karnych, jeśli sala sądowa jest wyposażona w odpowiedni sprzęt. Senacki projekt jednocześnie utrzymuje obowiązek tradycyjnego, pisemnego protokołowania rozpraw karnych, gdyż rozwiązanie to ma stanowić "etap przejściowy pomiędzy protokołowaniem w tradycyjny sposób, a wprowadzeniem protokołu elektronicznego na rozprawach w sprawach karnych".
Z kolei nagrywanie rozpraw cywilnych umożliwiła ustawa, która weszła w życie w lipcu 2010 r. Zasadą stało się sporządzanie podczas rozprawy cywilnej protokołu elektronicznego, czyli zapisu dokonanego za pomocą urządzeń nagrywających. Pisemnie sporządzany jest tylko protokół skrócony.(PAP)
mja/ pz/ mow/
