To niezależna treść redakcyjna. Artykuł zawiera lokowanie efaktor.com.pl
Ocena ryzyka i zarządzanie ryzykiem – sposoby na minimalizację zagrożeń
Wieloetapowa, kompleksowa ocena ryzyka to najlepszy sposób na minimalizację zagrożeń. Przez dekady firmy wypracowały dobre mechanizmy, pozwalające na skuteczne zarządzanie ryzykiem. Należy to rozumieć jako sprawną i wczesną identyfikację zagrożeń oraz podejmowanie szybkich decyzji, pozwalających uniknąć przykrych konsekwencji (albo przynajmniej poważnie je ograniczyć).
Zarządzanie ryzykiem jest procesem – nie wystarczy przeprowadzić analizy raz, lecz trzeba na bieżąco udoskonalać strategię i monitorować jej efekty. To niemający końca ciąg, rozpoczynający się od analizy obecnej sytuacji i identyfikacji potencjalnych zagrożeń. Kolejnym etapem jest ocena ich prawdopodobieństwa i możliwego wpływu na organizację, a następnie należy odnaleźć sposoby na eliminację ryzyka i przeanalizować to wszystko pod kątem kosztów. Mając już tę wiedzę można określić plan działania, a następnie rozpocząć wdrażanie zaplanowanych elementów. I znów przechodzimy do analizy…
Cztery podstawowe metody oceny ryzyka w firmie
Można wyróżnić cztery podstawowe metody identyfikacji i oceny ryzyka w przedsiębiorstwie. Optymalnie jest korzystać z nich wszystkich, a proporcje to już kwestia każdej organizacji z osobna. Aż trzy z tych czterech metod polegają na opinii ekspertów:
- dyskusje na temat zagrożeń na szczeblu zarządu organizacji,
- opieranie się na intuicji i doświadczeniu kadry menedżerskiej
- sięganie po opinie ze strony zewnętrznych doradców.
Czwartą metodą jest prowadzenie formalnych rejestrów ryzyka i zagrożeń. Mogą one przybrać różne formy, lecz zasada jest właściwie zawsze taka sama. Chodzi o zrozumienie tego, co i w jakim stopniu zagraża firmie, a także w jaki sposób można minimalizować to ryzyko (i jakie wiążą się z tym koszty). No właśnie…
Jak ocenić zagrożenia w przedsiębiorstwie? Pomocny będzie arkusz oceny ryzyka
Niezwykle przydatnym narzędziem, które pomaga analizować i minimalizować zagrożenia w organizacji, jest arkusz oceny ryzyka. Zwykle przybiera postać tabeli, którego nagłówki to:
- rodzaj zagrożenia,
- prawdopodobieństwo wystąpienia,
- potencjalne konsekwencje,
- możliwe działania zapobiegawcze,
- koszt zabezpieczeń,
- stosunek kosztów zabezpieczeń do prawdopodobieństwa wystąpienia,
- stosunek ryzyka do potencjalnych strat.
To oczywiście tylko przykłady, bo w tabeli mogą pojawić się także inne nagłówki (a niektórych z wyżej podanych może w ogóle nie być). Taki arkusz – jeśli tylko zostanie rzetelnie sporządzony – może pomóc w opracowywaniu strategii i podejmowaniu decyzji na temat tego, jakie działania warto podjąć w kontekście różnych rodzajów ryzyka (i czy w ogóle warto się na nie decydować).
Jak minimalizować zagrożenia w firmie? Przykłady ryzyka i możliwe sposoby przeciwdziałania
Rodzaje ryzyka można podzielić na dwie główne kategorie: wewnętrzne i zewnętrzne. Te pierwsze związane są między innymi z organizacją pracy, strategią i procesami, a także z samymi pracownikami.
Jednym z podstawowych zagrożeń dla firmy jest niedotrzymanie warunków umowy przez dostawców lub partnerów. Powoduje to przestoje i problemy z realizacją własnych zobowiązań. Możliwymi sposobami przeciwdziałania takim sytuacjom jest współpracy ze znanymi i mającymi doświadczenie dostawcami. Jeśli sytuacja na to pozwala, warto też dać sobie dodatkowy czas na wypadek tego typu zdarzeń (uwzględniając to na etapie przedstawiania oferty klientom).
Największym zagrożeniem jest bez wątpienia ryzyko finansowe, czyli mówiąc najprościej: niewystarczające środki finansowe. W tym kontekście możliwości związanych z zapobieganiem jest wiele. Od odpowiedniego planowania wydatków i analizowania zasobów, przez zadbanie o oszczędności i poduszki finansowe, aż po formy zabezpieczające, takie jak faktoring (czyli zamiana nieprzeterminowanych i nieopłaconych faktur na gotówkę) czy ubezpieczenie na wypadek niewypłacalności kontrahenta.
Drugą kategorię stanowi ryzyko zewnętrzne. Do tej grupy zaliczają się zagrożenia związane z polityką państwa, sytuacją na rynku lub w branży, ale też kwestie ekonomiczne, społeczne czy dotyczące środowiska naturalnego.
Trudno jest zapobiegać zagrożeniom związanym z nieprzewidywalną naturą albo ze zmianami w obowiązującym prawie. Dobrą radą może być jednak przygotowanie strategii na tego typu sytuacje, aby nawet bardzo zaskakujące decyzje rządzących spotkały się w organizacji z błyskawiczną reakcją w postaci analizy i konkretnego planu działania. Tu również mogą się przydać formy zabezpieczające takie jak: faktoring czy ubezpieczenia należności.
Oczywiście to tylko garstka przykładów – możliwych do rozpatrzenia scenariuszy jest jednak zbyt wiele, by móc opisać choćby ich znaczną część. To, o czym należy pamiętać, to że minimalizacja ryzyka jest możliwa tylko wtedy, gdy weźmie się każdy konkretny scenariusz – przeanalizuje go i przemyśli to, co można zrobić, by zmniejszyć możliwość jego wystąpienia lub jego negatywnych efektów.