Instytut Pamięci Narodowej wydał pierwszy słownik biograficzny konspiracji oporu społecznego w Polsce w latach 1944-1956.
Słownik przedstawia 179 życiorysów osób represjonowanych przez aparat bezpieczeństwa za działalność opozycyjną, a często jedynie za dawanie świadectwa wierze lub wyznawanym wartościom.
W słowniku można znaleźć między innymi szczegółową biografię generała Emila Fieldorfa "Nila", legendarnego dowódcy Armii Krajowej, skazanego na karę śmierci.
Jak zapewniają historycy redagujący słownik, ukazuje on nie tylko losy jednostek, ale kompleksowy obraz różnych form oporu przeciw komunizmowi. Przedstawione biografie ukazują jednoznacznie, że uznanie kogoś za opozycjonistę oznaczało dążenie do jego fizycznej eliminacji lub izolacji. Taki los spotkał wielu przedstawicieli elit z okresu Drugiej Rzeczpospolitej. Autorzy słownika podkreślają, że blisko połowa wymienionych w nim osób została skazana na karę śmierci, a wobec wielu wyrok wykonano.
Szef IPN profesor Leon Kieres, powiedział, że Polacy, zwłaszcza młodych pokoleń, mają prawo i moralny obowiązek poznać biografie, motywy i dążenia opozycjonistów okresu stalinowskiego w Polsce.
Drugi tom słownika ma zostać wydany za rok, kiedy zostanie uzupełniona dokumentacja historyczna kolejnych haseł.
