Plonem pracy uczniów są wywiady, prezentacje multimedialne i ciekawe, nieraz archiwalne dokumenty do tej pory nieznane historykom. Konkurs zainicjowało Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej.
Zdaniem historyków IPN wiele z opracowań wykonanych przez dzieci jest doskonałym materiałem do dalszej pracy naukowej. Wśród nich zdarzają się wielogodzinne relacje, które są warte archiwizacji i dalszej obróbki przez profesjonalnych naukowców. Większość szkół przygotowała materiały zarejestrowane za pomocą kamer wideo, wśród nich wywiady.
Paweł Ukielski z Muzeum Powstania Warszawskiego zaznacza, że w ten sposób można poznać losy wielu do tej pory bezimiennych bohaterów. To szerzej nieznane postacie, ludzie których można w ten sposób "wyciągnąć z cienia".
Projekt "Opowiem Ci o wolnej Polsce" miał na celu przybliżenie wydarzeń związanych z najnowszą historią Polski. Żródłem wiedzy o przeszłości stały się losy ludzi. Świadkowie tamtych wydarzeń opowiadali o tym, co do tej pory nigdzie nie zostało zapisane, często odtwarzali wydarzenia i klimat z przeszłości. Zadaniem uczniów było też upowszechnianie zdobytych wiadomości, powstawały oporacowania pisemne, wystawy, zdjęcia a nawet spektakle teatralne.