Nagroda "Mateusza" została ustanowiona rok po śmierci pierwszego szefa muzycznego Trójki, Mateusza Święcickiego. Miało to być z jednej strony uznanie zasług Mateusza Święcickiego, który swymi niebanalnymi pomysłami wywarł ogromny wpływ na brzmienie muzyczne Trójki, z drugiej strony - wyraz uznania dla przedstawicieli polskiego środowiska muzycznego, którzy wyróżniają się oryginalnością, inwencją i artyzmem.
Statuetka "Mateusz" były przyznawane od 1987 do 1999 roku. Do tradycji nagród powróciła w 2007 roku powołana przez dyrektora Krzysztofa Skowrońskiego Akademia Muzyczna Trójki.