1 grudnia obchodzony jest Światowy Dzień AIDS

Krajowe Centrum ds. AIDS alarmuje, że rośnie liczba ryzykownych zachowań, a coraz więcej zakażonych HIV to ludzie młodzi.

Jak podkreśla dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS Anna Marzec- Bogusławska, podstawowym problemem w Polsce, jeśli chodzi o HIV/AIDS jest "demokratyzacja ryzyka" - nie mówi się już o grupach ryzyka, tylko o ryzykownych zachowaniach. Według ekspertów Polacy mają wiedzę na temat HIV/AIDS, nie stosują jej jednak w życiu codziennym i nie odnoszą możliwości zakażenia HIV do siebie.

Choć w początkowych latach epidemii AIDS główną drogą rozprzestrzeniania się zakażeń HIV w Polsce było używanie dożylnych środków odurzających oraz kontakty homoseksualne, obecnie obserwujemy wzrost liczby zakażeń będących konsekwencją ryzykownych zachowań seksualnych. W ogólnej liczbie zakażeń przeważają mężczyźni, jednak w ostatnich latach wzrosła liczba zakażeń u kobiet, co wynika z rozprzestrzeniania się wirusa także w populacji osób heteroseksualnych.

Krajowe Centrum ds. AIDS szacuje, że w Polsce blisko 20 tys. osób nie wie o swoim zakażeniu. Według Marzec-Bogusławskiej nowe zakażenia drogą kontaktów seksualnych mogłyby być zredukowane nawet o 30 proc., gdyby wszyscy zakażeni HIV dowiedzieli się o zakażeniu i przyjęli odpowiednie zachowania. Dlatego tak ważne jest robienie testów na obecność wirusa. Badania można wykonać anonimowo i bezpłatnie w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych, których adresy podane są na stronie: www.aids.gov.pl.

Zdaniem ekspertów trzeba upowszechnić badania w kierunku HIV wśród kobiet w ciąży. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne uważa, że należy proponować je wszystkim ciężarnym już podczas pierwszej wizyty u lekarza. Obecnie badanie to zaleca się tylko kobietom z tzw. grupy ryzyka. Opinię tę podziela rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak, który w liście do minister zdrowia Ewy Kopacz zaproponował doprowadzenie do takich zmian w przepisach, aby przeprowadzenie testu badającego poziom przeciwciał anty-HIV było proponowane dwukrotnie każdej kobiecie w ciąży, bez konieczności zaliczania jej do grupy ryzyka.

RPD zwraca uwagę, że wciąż w świadomości społecznej zaliczenie do grupy ryzyka w związku z HIV/AIDS zawiera elementy stygmatyzujące, dlatego usunięcie tego zapisu sprawi, że więcej kobiet będzie chciało się przebadać. Rzecznik podkreśla, że współczesny poziom medycyny pozwala na skuteczną ochroną dziecka przed zarażeniem HIV przez matkę, kluczowa jest jednak wiedza kobiet ciężarnych o zakażeniu.

Polska była jednym z pierwszych krajów, który wprowadził bezpłatne leczenie dla osób z HIV/AIDS. Obecnie każdy chory ma dostęp do leczenia. Niestety, jak podkreśla Marzec-Bogusławska, nasz kraj wciąż za mało środków przeznacza na działania profilaktyczne.

Eksperci zwracają uwagę, że konieczna jest praca z młodzieżą, nie tylko podnosząca poziom wiedzy nt. profilaktyki HIV/AIDS, lecz także ucząca młodych ludzi umiejętności podejmowania przemyślanych, mądrych decyzji życiowych. Zarówno zdaniem księdza Arkadiusza Nowaka, prezesa Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, który zajmuje się osobami z HIV/AIDS od 1989 r., jak i szefowej Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny Wandy Nowickiej, nie da się prowadzić profilaktyki HIV/AIDS bez odpowiedzialnej edukacji seksualnej.

Według danych Państwowego Zakładu Higieny od rozpoczęcia badań w roku 1985, który umownie traktuje się jako początek epidemii, do końca sierpnia br. stwierdzono zakażenie HIV u 11803 Polaków; co najmniej 5461 z nich zakaziło się w związku z używaniem narkotyków. Odnotowano 2117 zachorowań na AIDS; 936 chorych zmarło. Na koniec października 2008 r. było 3594 pacjentów leczonych terapią antyretrowirusową.

Według szacunków UNAIDS pod koniec 2007 r. na świecie było ok. 33 mln osób zakażonych HIV lub chorych na AIDS. Każdego dnia na świecie zakaża się HIV ok. 7 tys. osób, z czego ok. 10 proc. stanowią dzieci. Blisko połowa zakażeń dotyczy osób między 15 a 24 rokiem życia. Każdego dnia na świecie umiera z przyczyn związanych z HIV/AIDS ok. 6 tys. osób. Tylko w zeszłym roku ok. 2,7 mln ludzi na całym świecie zakaziło się wirusem HIV, a z powodu choroby zmarło 2 mln osób.

Największy problem HIV/AIDS stanowi w krajach rozwijających się. Jak informuje Krajowe Centrum ds. AIDS blisko 26 mln osób z HIV/AIDS żyje w Afryce Subsaharyjskiej - dla porównania, w Europie jest ich 720 tys. Szacuje się, że ponad 6 proc. ludności Afryki Subsaharyjskiej żyje z HIV/AIDS, z czego 59 proc. to kobiety.

W Europie krajem, w którym epidemia AIDS postępuje najszybciej jest Ukraina. Według różnych szacunków na Ukrainie może być nawet 400 tys. nosicieli wirusa HIV. Jest to 1,8 proc. mieszkańców tego kraju w wieku od 15 do 49 lat. Nowym zachorowaniom sprzyja brak informacji na ten temat w społeczeństwie.

Światowy Dzień AIDS obchodzony jest z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) od 1988 roku. Na znak solidarności z chorymi nosi się czerwoną wstążkę. (PAP)

akw/ malk/ jbr/