Wydział Przestępczości Zorganizowanej Departamentu Stanu USA prowadzi śledztwo w sprawie firmy RosUkrEnergo AG, która zaopatruje Europę Wschodnią w gaz z Rosji i Azji Centralnej - podała w piątek agencja Reutera, powołując się na źródła dyplomatyczne i finansowe.
Zarejestrowana w 2004 r. w Szwajcarii spółka RosUkrEnergo handluje turkmeńskim gazem, wykorzystując należące do Gazpromu gazociągi na Ukranie. Firma jest drugim po Gazpromie dostawcą gazu dla Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa (PGNiG)
, które ma z nią podpisaną umowę do końca tego roku.
Po tym, gdy Rosja żądając kilkakrotnie wyższych cen odcięła w styczniu dostawy gazu na Ukrainę, 4 stycznia b.r. podpisano umowę, na której - zdaniem analityków - najwięcej skorzystała RosUkrEnergo. W jej myśl Ukraina kupuje od tej firmy mieszankę rosyjskiego i turkmeńskiego gazu po 95 dol. za 1000 m sześc.
RosUkrEnergo już od powstania w 2004 r. budzi kontrowersje, które dotyczą jej struktury własności. W lipcu 2005 r. "Financial Times" sugerował, że firma jest powiązana z Władimirem Putinem, Leonidem Kuczmą i rosyjską mafią.
Do zagorzałych krytyków RosUkrEnergo należy była premier Ukrainy Julia Tymoszenko, która nazwała spółkę "przestępczą zgnilizną" i zapowiedziała, że po dojściu do władzy anuluje rosyjsko-ukraińską umowę z 4 stycznia.
Oficjalnie połowę udziałów w RosUkrEnergo ma rosyjski monopolista Gazprom, a druga należy do Raiffeisen Investment AG (RIAG), inwestycyjnego skrzydła wiedeńskiego Banku Raiffeisen, które kontroluje je w imieniu nieznanego udziałowca.
O tym, kto kryje się za udziałami należącymi do RIAG, rozmawiali śledczy z amerykańskiego Departamentu Stanu z przedstawicielami RosUkrEnergo i Raiffeisen Investment - podał piątkowy "The Wall Street Journal".
Reporterom agencji Reutera udało się potwierdzić, że takie spotkania odbyły się dwa miesiące temu, nie były jednak kontynuowane. Nie udało im się jednak dowiedzieć, do kogo należą kontrolowane przez RIAG udziały w RosUkrEnergo.
Zdaniem rzecznika Gazpromu Siergieja Kuprijanowa działalność firmy jest "całkowicie przejrzysta", jednak problem jej struktury własności to "pytanie, które należy postawić Ukraińcom".
Szef ukraińskiego Naftogazu Oleksij Iwczenko powiedział na konferencji w Kijowie, że Ukraina wyjaśniła w tej sprawie "wszystko, co mogła". "Próbowaliśmy się dowiadywać w różnych instytucjach, włączając Gazprom i rosyjskie służby dyplomatyczne na Ukrainie" - mówi Iwczenko.
Według RIAG połowa udziałów w RosUkrEnergo należy do grupy międzynarodowych inwestorów, którzy przeszli rygorystyczne procedury kontrolne.
Ukraiński rząd i ambasada USA w Moskwie odmówiły komentarza w tej sprawie.
Wiadomości o niejasnej własności spółki pojawiają się przed objęciem przez Rosję przewodnictwa w grupie G8, którą Kreml chce wykorzystać do rozproszenia obaw przed ekspansją Gazpromu w Europie, polegającą na wykupywaniu udziałów w przedsiębiorstwach gazowniczych.
W tym tygodniu Gazprom ostrzegł polityków UE przed blokowaniem tej ekspansji, grożąc odcięciem dostaw gazu. Jedna czwarta gazu zużywanego w Europie pochodzi od Gazpromu, a 80 proc. tych dostaw przepływa przez Ukrainę.
Wątpliwości w sprawie własności RosUkrEnergo doprowadziły pod koniec ub.r. firmę KMPG do rezygnacji z audytu dla RosUkrEnergo. W liście do władz spółki audytorzy napisali, że nie mogą kontynuować pracy z "przyczyn wizerunkowych", obawiając się utraty reputacji - twierdzi antykorupcyjna organizacja Global Witness z siedzibą w Londynie.
Zdaniem Global Witness audyt dla RosUkrEnergo wykonuje teraz PricewaterhouseCoopers, która odmówiła komentarza w tej sprawie.
Pogłębiony raport Global Witness o RosUkrEnergo ma być ogłoszony w poniedziałek. (PAP)
kog/ mc/
6412 int.
