(reakcja UE na nowelizację)
30.3.Sofia (PAP/Reuters) - Parlament bułgarski dokonał w czwartek nowelizacji konstytucji pod kątem zreformowania wymiaru sprawiedliwości, co ma sprzyjać skuteczniejszemu zwalczaniu przestępczości i ułatwić w ten sposób wejście Bułgarii do Unii Europejskiej.
Bruksela oświadczyła już, że Bułgaria ryzykuje opóźnienie swego członkostwa w UE do 2008 roku, jeśli nie poczyni zdecydowanych kroków na rzecz wprowadzenia rządów prawa.
Unijny komisarz do spraw rozszerzenia Olli Rehn powiedział po uchwaleniu nowelizacji, iż w poniedziałek przedstawi jej wstępną ocenę. "Mogę tylko zachęcać Bułgarię do przyjęcia takich zmian w konstytucji, które pozwolą na dokończenie reformy wymiaru sprawiedliwości oraz zwalczanie korupcji i przestępczości zorganizowanej, by nikt nie stał ponad prawem" - oświadczył w Brukseli Rehn. Jak zaznacza Reuters, dla Komisji Europejskiej czyny będą tutaj istotniejsze od słów.
Nowelizację, którą zaproponowała skupiona wokół socjalistów koalicja rządowa, wsparła część opozycji, co dało niezbędne do jej uchwalenia ponad trzy czwarte głosów. Za nowelizacją opowiedziało się łącznie 184 posłów 240-osobowego Zgromadzenia Narodowego.
Nowelizacja konstytucji zniosła immunitet poselski w odniesieniu do przestępstw pospolitych. Ochrona będzie teraz obejmować tylko te wypowiedzi i działania deputowanych, które łączą się bezpośrednio z ich funkcją publiczną.
Inne poprawki, których jest łącznie siedem, pozwalają między innymi parlamentowi na odwoływanie prokuratora generalnego oraz prezesów Najwyższego Trybunału Kasacyjnego i Najwyższego Sądu Administracyjnego.
Osoby sprawujące te funkcje podlegały dotąd jurysdykcji swych własnych organów kolegialnych, co w Bułgarii powszechnie uznawano za okoliczność sprzyjającą sabotowaniu ścigania najgroźniejszych przestępstw.
Dotychczas konstytucja nie przewidywała jakiejkolwiek możliwości zmiany obsady trzech wspomnianych stanowisk przed upływem 7-letniej kadencji. Nowelizacja zastrzegła jednak, że takie zmiany personalne mogą nastąpić tylko z inicjatywy Najwyższej Rady Sądowniczej, a nie samych posłów.
Nowelizacja nakłada na prokuratora generalnego i prezesów obydwu sądów obowiązek składania corocznych sprawozdań przed parlamentem.
Jak przypomina Reuters, do tej pory w Bułgarii nie zdołano skazać żadnego ze sprawców bądź mocodawców zabójstw na zamówienie, których ofiarą padło od roku 2001 około 150 ludzi. Nie wytoczono też ani jednego postępowania karnego przeciwko uwikłanym w afery wyższym funkcjonariuszom władz państwowych - co podjęła Rumunia, wcześniej nie nadążająca za Bułgarią w dostosowywaniu się do unijnych standardów.
Eksperci sugerują, że ewentualne przyjęcie Bułgarii do UE w przyszłym roku byłoby obwarowane "klauzulą bezpieczeństwa", która do czasu prawdziwej reformy wymiaru sprawiedliwości zawiesi na unijnym forum obowiązywanie wyroków sądów bułgarskich. (PAP)
dmi/ mc/
5287 arch.
