*Komisja Europejska chce przyspieszyć starania wszystkich państw Zachodnich Bałkanów na ich drodze do Unii Europejskiej. Do Serbii zaapelowała w środę o podtrzymanie europejskich aspiracji. *
"Nie mam wątpliwości, że rok 2008 będzie rokiem decydującym dla Zachodnich Bałkanów. Z wolą polityczną, każdy z tych krajów może poczynić duży krok na drodze ku Unii Europejskiej" - powiedział na konferencji prasowej komisarz ds. rozszerzenia Olli Rehn.
I tak na przykład Macedonia otrzymała obietnicę rozpoczęcia negocjacji członkowskich jeszcze w 2008 roku, a Bośnia i Hercegowina - podpisania porozumienia o stabilizacji i stowarzyszeniu pod warunkiem przeprowadzenia dodatkowych reform.
Komisarz osobny apel skierował do Serbii, której stosunki z UE popsuły się od czasu, kiedy większość państw członkowskich zdecydowała się na uznanie niepodległości dotychczasowej serbskiej prowincji, Kosowa.
"Większość społeczeństwa serbskiego popiera wejście do UE i mam nadzieję, że rząd będzie słuchał tej cichej większości. Perspektywa europejska jest ważna dla zwykłych ludzi. My jesteśmy gotowi. Jeśli tylko Serbia będzie gotowa, może wspólnie poczynić krok w kierunku zbliżenia Serbii z UE" - powiedział Rehn.
Komisja Europejska przyjęła w środę dokument zawierający nowe, oraz podsumowujący istniejące już inicjatywy, których celem jest wspieranie gospodarczego i politycznego rozwoju poszczególnych Zachodnich Bałkanów.
Jedną z propozycji jest ustanowienie tzw. Wspólnoty transportowej, która ma wspierać rozwój infrastruktury drogowej, kolejowej i morskiej między krajami regionu oraz z sieciami transportowymi UE. Celem jest ułatwienie przyciągania inwestycji do regionu. Wspólnota transportowa, która zostanie powołana specjalnym traktatem i będzie mieć osobny sekretariat, ma ułatwić zbieranie funduszy na projekty infrastrukturalne, a także koordynować ich realizację.
Przyjęty przez KE dokument ma jednak głównie wymiar polityczny. KE zwróciła się do każdego z państw Bałkanów Zachodnich osobno z politycznym przekazem zawierającym serię zaleceń, których realizacja umożliwi im pokonanie kolejnego etapu zbliżania z UE. "To dowód na determinację Unii, by przyspieszyć perspektywę europejską Bałkanów Zachodnich. Teraz do liderów i do społeczeństw tych państw należy decyzja, czy zaangażują się w reformy, które na to pozwolą" - powiedział Rehn.
Zalecenia, choć zaadresowane są osobno do każdego z państw, dotyczą praktycznie tego samego: kontynuowania wysiłków na rzecz wzmacniania państwa prawa, reform systemu sądowniczego i administracji, walki z korupcją, rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, respektowania praw mniejszości.
Najbardziej konkretną obietnicę usłyszała dwumilionowa Macedonia, która ma szansę być drugim po Chorwacji postjugosłowiańskim krajem z wyraźną perspektywą wejścia do Unii Europejskiej nawet do 2011 roku. Rehn nie krył jednak, że na otwarcie negocjacji członkowskich jeszcze w tym roku "negatywny wpływ" może mieć dwustronny konflikt z Grecją w sprawie nazwy kraju.
Ateny, które dysponują prawem weta, uważają, że Macedonia jest historyczną nazwą części terytorium Grecji i sprzeciwiają się nazywaniu tak byłej republiki Jugosławii. Grecy obawiają się, że może to pociągnąć roszczenia terytorialne do greckich prowincji o tej samej nazwie.
W celu uspokojenia Grecji na forum ONZ Macedonia oficjalnie została określona tymczasowo jako Była Jugosłowiańska Republika Macedonii, bardziej znana pod angielskim skrótem FYROM (Former Yugoslav Republic of Macedonia).
Przyjęta w konstytucji nazwa Republika Macedonii używana jest tylko w stosunkach dwustronnych, m.in. z Polską, USA, Rosją, Kanadą, Chinami, Słowenią i Bułgarią. Rozmowy w sprawie kompromisu między Skopje a Atenami, prowadzone od 1993 roku pod patronatem ONZ, nie przyniosły dotąd większego postępu.
Inga Czerny(PAP)
icz/ kot/ kar/
