MSZ Litwy pozytywnie oceniło zakończone w piątek prace polsko-litewskiego zespołu ds. edukacji. W ocenie strony polskiej prace zespołu zakończyły się fiaskiem, bo nie osiągnięto porozumienia w żadnej z kluczowych kwestii i nie ogłoszono wspólnego komunikatu.
W wydanym we wtorek oświadczeniu MSZ Litwy podkreśla, że "spotkania ekspertów Litwy i Polski pokazały, że powołanie takiego zespołu było słuszną decyzją", gdyż po "czteroletniej przerwie (we współpracy resortów oświaty - PAP) ponownie doszło do wymiany informacji, omawiania zaistniałej sytuacji, a także aktualnych i możliwych problemów".
"Praca grupy roboczej uwydatniła, iż kwestia oświaty mniejszości narodowych nie jest problemem stosunków dwustronnych, lecz sprawą jakości wewnętrznego dialogu każdego z państw z swymi obywatelami" - napisano w oświadczeniu.
Odnotowano, że praca zespołu ekspertów ujawniła "problem finansowania szkół litewskich w Polsce". "Chcąc utrzymać te szkoły w 2012 roku litewski rząd przyznał brakujące finansowanie (350 tys. litów, czyli ponad 440 tys. złotych), chociaż - wydaje się - powinno to być przedmiotem troski polskiego rządu" - napisano w oświadczeniu litewskiego MSZ.
MSZ wyraża przekonanie, że praca ekspertów pokazała, iż "dialog z obywatelami Litwy polskiego pochodzenia w kwestii realizacji ustawy o oświacie powinien być zintensyfikowany i ulepszony".
MSZ pozytywnie ocenia zapowiedź, że "w najbliższym czasie zostanie powołana stała grupa robocza składająca się z przedstawicieli litewskiego ministerstwa oświaty, która wspólnie z przedstawicielami mniejszości narodowych będzie omawiała aktualne kwestie podnoszone przez mniejszości narodowe".
W piątek zakończył pracę polsko-litewski zespół, powołany we wrześniu przez premierów obu krajów, którego zadaniem było przede wszystkim przeanalizowanie nowej ustawy o oświacie wywołującej protest w społeczności polskiej na Litwie. Po pięciu posiedzeniach zespół zakończył pracę bez porozumienia w kluczowych sprawach dotyczących mniejszości polskiej i bez wspólnego komunikatu. Postanowiono, że każda ze stron przedstawi osobne stanowisko.
W swym komunikacie strona polska podtrzymała apel do strony litewskiej o wniesienie zmian do ustawy o oświacie. "Wierzymy, że dialog litewskich władz oświatowych z polską społecznością na Litwie będzie kontynuowany i doprowadzi do znalezienia korzystnego rozwiązania" - podkreślono w poniedziałkowym komunikacie.
"Pomimo zgłaszanych przez stronę polską propozycji, strona litewska nie wyraziła woli zmiany powyższych zapisów ustawy, jak i powiązanych z nimi aktów wykonawczych do ustawy. Przedłożone w czasie prac zespołu propozycje cząstkowych rozwiązań (...) uznajemy za potrzebne, ale niewystarczające" - podkreślono.
Z kolei strona litewska w wydanym w wtorek komunikacie zaznaczyła, że "litewscy eksperci ds. edukacji nie widzą podstaw do odwoływania nowej ustawy o oświacie przyjętej 17 marca 2011 roku".
"Wobec braku porozumienia pomiędzy ekspertami strony litewskiej i polskiej w kwestii oświaty mniejszości narodowych, Ministerstwo Oświaty i Nauki Litwy będzie kontynuowało dyskusję na ten temat bezpośrednio z przedstawicielami mniejszości narodowych" - napisała strona litewska.
Zgodnie z nową ustawą, przeciwko której protestują Polacy na Litwie, od 2013 r. w szkołach litewskich i szkołach mniejszości narodowych egzamin maturalny z języka litewskiego zostanie ujednolicony. Obecnie program nauczania litewskiego w szkołach litewskich i nielitewskich na Litwie różni się. W szkołach litewskich język ten jest wykładany jako język ojczysty, a więc w szerszym wymiarze. Natomiast w szkołach mniejszości - jako język państwowy.
W ustawie zapisano też, że od 1 września 2011 r. w szkołach mniejszości narodowych lekcje historii i geografii Litwy oraz wiedzy o świecie w części dotyczącej Litwy są prowadzone w języku litewskim. W całości po litewsku wykładany jest przedmiot o nazwie "podstawy wychowania patriotycznego".
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ ls/ jra/
