Politycy i eksperci, z którymi rozmawiała PAP, są zdania, że zakończone właśnie przewodnictwo Finlandii w UE było dobrze przygotowane i choć Finom nie udało się odnotować szczególnych osiągnięć, to jednak pozytywnie oceniają ich półroczną prace.
1 stycznia Finlandia przekazała przewodnictwo w Unii Europejskiej Niemcom, które będą je sprawować przez kolejne pół roku.
Ambasador Finlandii w Polsce Jan Store zapewnił w rozmowie z PAP, że jego kraj zrobił wszystko, co było możliwe, by rozwiązać problem rosyjskiego embarga na polskie mięso i produkty roślinne.
Polska zgłosiła weto wobec przyjęcia unijnego mandatu na negocjacje z Moskwą, blokując rozpoczęcie rozmów ws. nowego porozumienia o partnerstwie UE-Rosja, właśnie z powodu rosyjskiego embarga nałożonego rok temu na polskie produkty mięsne i roślinne. Z tego względu Finom nie udało się podjąć negocjacji na listopadowym szczycie UE-Rosja.
Fiński dyplomata dodał, że inną, nieoczekiwaną sytuacją, wobec której UE musiała zająć stanowisko, była wojna w Libanie. "Byliśmy w tej sprawie zgodni, co uważam za osiągnięcie Wspólnoty" - powiedział i dodał, że jest zadowolony z efektów przewodnictwa swojego kraju w Unii.
Store podkreślił, że Finlandii udało się doprowadzić do przyjęcia tzw. pakietu REACH (ws. sprowadzania i wykorzystywania substancji chemicznych we Wspólnocie w celu wykluczenia z rynku najbardziej niebezpiecznych związków chemicznych); dyrektywy usługowej (która zniesie bariery w świadczeniu usług na terenie Unii Europejskiej), a także do przyjęcia 7. Programu Ramowego na lata 2007-2013 (największej strategii finansowania badań naukowych i rozwoju technologicznego w Europie).
Były minister w Kancelarii Premiera Leszek Jesień zwrócił uwagę na trudności z jakimi borykali się Finowie, które wynikały - jego zdaniem - przede wszystkim z rozwoju sytuacji na arenie międzynarodowej. "Prezydencja fińska, to przede wszystkim kontynuacja prac poprzedników. Było to czyste zarządzanie Unią w warunkach dużych różnic między państwami członkowskimi" - ocenił.
Podobnego zdania jest też dyrektor demosEUROPA Paweł Świeboda. "Myślę, że to była taka solidna, rzemieślnicza prezydencja, która większość swoich celów zrealizowała" - powiedział ekspert, który przez wiele lat był dyrektorem Departamentu UE w MSZ. "Było sporo, może mało spektakularnych rzeczy, ale bardzo konkretnych" - podkreślił.
Również szef sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych Paweł Zalewski (PiS) zwrócił uwagę, że sytuacja międzynarodowa, w której Finowie rozpoczynali swoje przewodnictwo, "zmieniła się w dużej mierze na ich niekorzyść".
"Nie chcę ich winić za brak kompromisu (ws. mandatu negocjacyjnego na rozmowy ws. nowej umowy UE-Rosja), ponieważ warunki, w których prowadzili swoją działalność mediacyjną i dyplomatyczną, pogarszały się nie z ich winy, niezależnie od ich starań" - podkreślił. Zauważył też, że Finom nie udało się skłonić Turcji do wypełnienia nałożonych na nią przez UE zobowiązań, choć prowadzili w tej sprawie "szereg zakulisowych działań", i w efekcie negocjacje członkowskie z tym krajem częściowo zawieszono.
"Prezydencja fińska miała +drogę pod górkę+, bo wydarzyło się sporo trudnych rzeczy, a kraj nie jest specjalnie mocny w sensie pozycji w UE i to utrudniło osiągnięcie wyraźnego sukcesu" - usprawiedliwiał Finlandię były minister ds. europejskich Jarosław Pietras.
Również europoseł SdPl Dariusz Rosati uważa, że "fińska prezydencja była za słaba, by przełamać opór Kremla" i dlatego nie udało jej się rozpocząć rozmów UE-Rosja. Zwrócił jednak uwagę, że "celem Finów było dokończenie rozszerzenia - i to się udało". Dodał, że Finom udało się również zwrócić uwagę na innowacyjność, która w październiku była m.in. tematem nieformalnego szczytu przywódców państw Unii w Lahti.
Według europosła Marka Siwca (SLD), kraj, który prowadzi Unię, ma wpływ jedynie na trzy procent realnych decyzji i "z tych trzech procent Finowie +wycisnęli+ dużo". "Byli dynamiczni, aktywni, obecni. Pokazali bardzo dużo otwartości, która w Unii jest bardzo potrzebna" - uznał.
"Jak na możliwości, czas i ograniczenia, to postawiłbym Finom solidną czwórkę" - ocenił natomiast wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego Jacek Saryusz-Wolski(PO). Zarzucił jednak Finom, że koncentrowali się na tzw. wymiarze północnym UE, zbyt mało uwagi poświęcając sprawom Ukrainy i Białorusi.
Były szef polskiej dyplomacji, europoseł Bronisław Geremek (Partia Demokratyczna-demokraci.pl) był bardziej sceptyczny w swoich ocenach. Jego zdaniem, w czasie fińskiego przewodnictwa "nie nastąpiły żadne postępy, nie zapadły żadne decyzje" dotyczące innowacji i Strategii Lizbońskiej, a Siódmy Program Ramowy został co prawda przyjęty, "ale są to na razie wyłącznie plany i zamierzenia".
"Z naszego punktu widzenia wart podkreślenia jest postęp w kwestii europejskiego porozumienia energetycznego - zauważył jednak Geremek. - Można się spodziewać, że będzie ono realizowane i rozszerzane w następnych latach".
Europoseł PiS Konrad Szymański uznał natomiast, że "polskie weto, to wielka szansa na wielki sukces". "Otworzyło wielką dyskusję, dało Unii szansę na przemyślenie zasad negocjowania nowej umowy o partnerstwie i współpracy z Rosją - uzasadniał. -Bez tego mogłoby się zdarzyć, że Unia by siadła do stołu negocjacji nieprzygotowana".(PAP)
bba/ woj/
