Prezydent Lech Kaczyński proponuje, aby 1 marca był świętem państwowym - Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. W poniedziałek prezydent skierował do Sejmu projekt ustawy w tej sprawie - poinformowała prezydencka kancelaria na swej stronie internetowej.
Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" - napisano w informacji kancelarii - "ma być wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny".
"Święto to ma zarazem służyć upowszechnianiu, w szczególności wśród młodzieży, wiedzy o bohaterach, którzy nie pogodzili się z komunistycznym zniewoleniem Polski i z bronią w ręku walczyli o suwerenną i niepodległą Rzeczpospolitą. Ten Dzień, to także wyraz czci dla licznych społeczności lokalnych, których patriotyzm i stała gotowość ofiar na rzecz idei niepodległościowej pozwoliły na kontynuację oporu przez długie lata" - czytamy w informacji Kancelarii Prezydenta.
Prezydencki minister Andrzej Duda powiedział w poniedziałek PAP, że projekt, który prezydent złożył w poniedziałek w Sejmie zakłada, że 1 marca - Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, będzie przypadało święto państwowe, ale nie będzie to dzień wolny od pracy.
"Ustawa ma uczcić pamięć żołnierzy polskiego powstania antykomunistycznego, które wybuchło de facto w 1944 roku kiedy oddziały NKWD zaczęły panoszyć się w Polsce" - dodał. Duda podkreślił, że 1 marca to dzień, które środowisko Żołnierzy Wyklętych uznaje za swoje święto.
Według prezydenckiego ministra, projekt powinien bez problemów zostać przyjęty przez Sejm. "Jeżeli możemy czcić 1 maja, to możemy czcić i Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. To bardziej polskie święto niż 1 maja" - powiedział Duda.
1 marca przypada rocznica stracenia przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. W tym dniu w 1951 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie strzałami w tył głowy zostali straceni członkowie IV Zarządu WiN: Łukasz Ciepliński, Mieczysław Kawalec, Józef Batory, Adam Lazarowicz, Franciszek Błażej, Karol Chmiel i Józef Rzepka. Następnego dnia rano zwłoki pomordowanych umieszczono w trumnach i wywieziono z terenu więzienia. Do dziś nieznane jest miejsce ich pochówku.
Zrzeszenie WiN powstało we wrześniu 1945 r. Zostało utworzone przez środowiska poakowskie. Inicjatorem był m.in. płk Jan Rzepecki. WiN było próbą przekształcenia konspiracji wojskowej w cywilny ruch społeczno-polityczny. Zrzeszenie deklarowało walkę w obronie podstawowych praw obywateli, wolności oraz niezawisłości państwa polskiego. Żądało przeprowadzenia w Polsce wolnych wyborów parlamentarnych poprzedzonych przywróceniem swobody zrzeszania się i prasy.
Na przełomie lat 1945-46 WiN liczył ponad 30 tys. członków. Jego kolejne cztery zarządy (z racji półwojskowego charakteru WiN zwane nieformalnie komendami) zostały rozbite przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. W 1947 r. przeprowadzono trzy pokazowe procesy kolejnych zarządów WiN.
Wyrok w sprawie IV Zarządu Głównego zapadł 14 października 1950 r. Potem UB przeprowadził prowokacje. Utworzono fikcyjny "V Zarząd WiN", składający się z funkcjonariuszy UB, oficerów WiN aresztowanych i zmuszonych do współpracy oraz innych, nie zdających sobie sprawy z prowokacji. Przez kilka lat UB za pośrednictwem "V Zarządu" prowadziło grę operacyjną, której ofiarą padały grupy konspiracyjne w kraju i środowiska niepodległościowej emigracji. W efekcie w więzieniach znalazły się setki ludzi, którzy w dobrej wierze podjęli działalność w rzekomej podziemnej organizacji.
Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego postanowieniem z 17 września 1992 r. stwierdził nieważność wyroku śmierci na członków IV Zarządu Głównego WiN.
Z propozycją ustanowienia 1 marca dniem pamięci o żołnierzach antykomunistycznego wystąpiło w ubiegłym roku Opolskie Stowarzyszenie Pamięci Narodowej. Pomysłodawcy zwrócili się wówczas do posłów wszystkich sejmowych ugrupowań, z wyjątkiem SLD, a także organizacji kombatanckich z prośbą o podjęcie takiej inicjatywy w Sejmie.(PAP)
tgo/ mok/ mag/
