Wprowadzenie do polskiego prawa nowego środka zapobiegawczego w postaci aresztu domowego przewiduje nowelizacja kodeksów skierowana do konsultacji społecznych i międzyresortowych uzgodnień - podało Ministerstwo Sprawiedliwości na swojej stronie internetowej.
Zgodnie z projektem zmian kodeksów: karnego, postępowania karnego oraz karnego wykonawczego obok dotychczas stosowanego wobec podejrzanych i oskarżonych środka izolacyjnego w postaci tymczasowego aresztowania możliwe stanie się stosowanie wobec nich przez sąd, na wniosek prokuratora, aresztów domowych.
"Istota tego środka zapobiegawczego polega na nałożeniu na oskarżonego obowiązku stałego i nieprzerwanego przebywania w miejscu wskazanym w postanowieniu sądu, którym zazwyczaj będzie miejsce zamieszkania, przy równoczesnej kontroli wykonywania tego obowiązku w drodze użycia aparatury monitorującej" - zaznaczono w uzasadnieniu projektu.
Zgodnie z założeniami resortu proponowane zmiany mają w większym stopniu niż dotychczas wykorzystać infrastrukturę pozwalającą na elektroniczny dozór osób. Zgodnie z przepisami, które zaczęły obowiązywać 1 września zeszłego roku, możliwy stał się elektroniczny nadzór osób już prawomocnie skazanych za pomocą nadajnika umieszczanego na nodze oraz urządzenia monitorującego, zainstalowanego w domu osoby kontrolowanej. Obecnie ten system może być stosowany wobec osób skazanych na pół roku więzienia oraz osoby ukarane rocznym pozbawieniem wolności, które odbyły połowę kary.
"Projektowana ustawa ma na celu wprowadzenie podstaw dla szerokiego wykorzystania w postępowaniu karnym, na wszystkich jego etapach, możliwości wynikających z rozwoju nowych technologii" - napisało ministerstwo.
Pomysł w rozmowie z PAP korzystnie ocenił karnista z Uniwersytetu Warszawskiego, mec. Łukasz Chojniak. "Jestem świadomy, że wprowadzenie aresztów domowych będzie rozwiązaniem dość drogim i innowacyjnym, ale faktem jest też, że stosowanie tymczasowych aresztowań powinno być ograniczone do spraw rzeczywiście poważnych" - powiedział Chojniak.
Według projektu ministerstwa zastosowanie aresztu domowego w postępowaniu przygotowawczym będzie następowało na okres nie dłuższy niż trzy miesiące. Łączny okres stosowania aresztu domowego w sprawie nie mógłby przekroczyć dwóch lat. Ponieważ areszt domowy, podobnie jak tymczasowe aresztowanie, polegałby na znacznym ograniczeniu wolności oskarżonego, według założeń projektu, czas stosowania aresztu domowego byłby zaliczany na poczet ewentualnie wymierzonej kary jako okres rzeczywistego pozbawienia wolności.
Osoba wobec której zastosowano areszt domowy musiałaby przebywać w miejscu jego stosowania, nie dalej niż 200 m od stacjonarnego urządzenia monitorującego. Zobowiązana byłaby także do noszenia nadajnika informującego o miejscu przebywania. Projekt zakłada, że ewentualne oddalenie się oskarżonego z miejsca aresztu domowego miałoby charakter wyjątkowy - np. z powodu poważnej choroby.
"Dzięki aresztom domowym oskarżony, choć mający poważnie ograniczoną wolność, nie byłby wyrwany ze swego środowiska, a stosowanie tego środka zapobiegawczego nie byłoby dla niego tak dotkliwe jak tymczasowy areszt" - powiedział Chojniak.
Zaproponowany przez ministerstwo projekt miałby także wprowadzić podstawy prawne do elektronicznego dozoru osoby skazanej za poważne przestępstwa seksualne i kontroli przestrzegania nałożonych na taką osobę zakazów przebywania w określonych miejscach oraz zbliżania się do pokrzywdzonych.
Projekt nie jest jedynym pomysłem zmian prawa w kwestiach dotyczących rozszerzenia stosowania elektronicznego dozoru oraz tymczasowych środków zapobiegawczych. Inna ze zmian oczekująca obecnie na rozpatrzenie przez stały komitet Rady Ministrów przewiduje rozszerzenie grupy skazanych, którzy mogliby odbywać kary w systemie dozoru elektronicznego.
Rozważane jest także stworzenie unormowań prawnych odnośnie tymczasowego środka zabezpieczającego w zakładzie leczniczym. Według założeń byłyby to przepisy podobne do tych dotyczących tymczasowego aresztowania, ale wykonywane nie w areszcie, tylko w szpitalu psychiatrycznym. Taka zmiana jest potrzebna, gdyż zgodnie z przepisami UE osoby chore psychicznie nie mogą być izolowane w aresztach. (PAP)
mja/ itm/ bk/
