Kancelaria Prezesa Rady Ministrów przekaże 612 tys. zł na wykup praw do nieruchomości w Lelowie koło Częstochowy, na terenie której znajdował się niegdyś cmentarz żydowski oraz grób sławnego cadyka Dawida Biedermana.
O zatwierdzeniu środków na ten cel poinformowała w piątek PAP rzeczniczka wojewody śląskiego Marta Malik.
Na terenie dawnego cmentarza, zniszczonego przez Niemców w czasie II wojny światowej, powstały później zabudowania Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska", od której teren musi obecnie zostać wykupiony.
Od końca lat 80., kiedy ustalono położenie grobu cadyka, co roku do Lelowa przyjeżdżają chasydzi z całego świata, głównie z Izraela, USA, Kanady i Australii, aby uczcić przypadającą w styczniu rocznicę jego śmierci.
Już wcześniej Żydzi porozumieli się z władzami gminy i na zapleczu sklepu urządzono nagrobną kapliczkę, a później grobowiec, który wybudowaną ścianą oddzielono od sklepu.
Następnie społeczność chasydzka rozpoczęła starania o odzyskanie terenu dawnego cmentarza. Dla Żydów cmentarz to miejsce święte, w Lelowie tym bardziej szczególne, że spoczywa tam cadyk Biedermann.
W myśl umowy, którą strony podpisały w styczniu tego roku, chasydzki rabin Simcha Krakowski zadeklarował 200 tys. zł darowizny na rzecz spółdzielni. Strona żydowska zapłaci też za projekt podziału nieruchomości oraz dokumentację potrzebną do rozbiórki części sklepu i budowy nowych ścian. Natomiast ponad 600 tys. zł na wykup praw do nieruchomości miał zapewnić budżet państwa.
Formalnie teren ma się stać najpierw własnością Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach, która dopiero przekaże go Fundacji Chasydów Leżajsk - Polska. Szczególny status cmentarza w kulturze żydowskiej powoduje, że ten teren nie może być przedmiotem obrotu handlowego.
Cadyk Biedermann (1746-1814) został pochowany na żydowskim cmentarzu w Lelowie, a jego grób odwiedzano licznie aż do II wojny światowej. Według podań, podczas rytualnych chasydzkich tańców cadyk miał odzyskać pełnię władzy w nodze. Od tamtej pory wyznawcy przypisywali mu moc uzdrawiania i przybywali do niego nieraz z odległych stron. (PAP)
lun/ pz/ jbr/
