Niemal 600 zabytkowych i artystycznych obiektów sztuki nagrobnej, świadczących o wielokulturowej historii Łodzi znajduje się na Starym Cmentarzu przy ul. Ogrodowej. Na tej najstarszej w mieście nekropolii pochowani są obok siebie ewangelicy, wyznawcy prawosławia i katolicy.
Łódzki Stary Cmentarz powstał w latach 1855-1858. Cmentarz jest trójwyznaniowy - część katolicka zajmuje obszar 11 ha, ewangelicka - 9 ha a prawosławna obejmuje niespełna hektar powierzchni. Niemal 200 znajdujących się na nim grobowców zostało wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków.
Jednym z najcenniejszych zabytków jest okazała, neogotyckie mauzoleum łódzkiego fabrykanta Karola Scheiblera, wystawione w latach 1885-1888 w ewangelickiej części cmentarza. Mauzoleum wymaga natychmiastowej renowacji, a koszt prac szacuje się na kilka milionów złotych.
Obok kaplicy Scheiblera znajdują się tu grobowce innych łódzkich przemysłowców, m.in. Geyerów, Grohmanów i Biedermannów. Nad częścią katolicką dominuje neorenesansowe mauzoleum rodziny Heinzlów.
Na cmentarzu znajdują się też zabytkowe groby rosyjskich urzędników carskich, przedstawicieli inteligencji i artystów. Można tu także znaleźć mogiły powstańców z 1863 r. i uczestników wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r.
Na tej nekropolii pochowani są m.in. porucznik Stefan Pogonowski, jeden z bohaterów bitwy warszawskiej 1920 roku, znakomity rzeźbiarz Wacław Konopka, wybitny malarz i teoretyk sztuki z kręgu konstruktywizmu Władysław Strzemiński, a także znakomity aktor Leon Niemczyk, który zmarł w grudniu ub. roku.
Co roku w okresie Wszystkich Świętych na cmentarzu odbywa się kwesta na rzecz ratowania zabytków tej najstarszej łódzkiej nekropolii. Fundusze zbierają politycy, samorządowcy, artyści, dziennikarze i członkowie Towarzystwa Opieki nad Starym Cmentarzem
Dotąd zebrano łącznie ponad 500 tys. zł. Pieniądze pochodzące ze zbiórek, w połączeniu ze środkami samorządowymi, pozwoliły na odrestaurowanie ponad 50 zabytków nekropolii. (PAP)
szu/ ls/
