(informacja o innych tematach szczytu)
19.6.Bruksela (PAP) - Na dwa dni przed szczytem UE-USA, który odbędzie się w Wiedniu, Komisja Europejska ponowiła apel do Stanów Zjednoczonych o objęcie nowych krajów członkowskich Unii programem ruchu bezwizowego, grożąc w przeciwnym razie sankcjami, np. obowiązkiem wiz dla amerykańskich dyplomatów.
"Oczekujemy, że USA uznają fakt rozszerzenia Unii Europejskiej" - powiedział rzecznik Komisji Europejskiej Johannes Laitenberger.
Obecnie Stany Zjednoczone wymagają wiz od wszystkich nowych państw członkowskich UE oprócz Słowenii. Obywatele starych krajów Unii, poza Grecją, nie muszą ubiegać się o wizę, jeśli chcą wjechać do USA.
Źródła w Komisji Europejskiej powiedziały w poniedziałek, że mimo deklaracji prezydenta USA George'a Busha, który niedawno mówił w Bratysławie o tym, iż należy znieść restrykcje, "nie odnotowaliśmy w tej kwestii żadnego postępu". Wręcz przeciwnie - dodał ekspert KE - przepisy są zaostrzane z powodu walki z terroryzmem.
USA nie zgodziły się na przygotowanie proponowanego przez Komisję Europejską szczegółowego planu dojścia do zniesienia wiz. UE nie spodziewa się więc, by na szczycie doszło do przełomu w sprawie wiz.
"Nie mogę wykluczyć, że w tej sytuacji Komisja Europejska zaproponuje podjęcie różnych środków wobec USA" - powiedział ekspert KE. Sprecyzował, że w raporcie, który Komisja opublikuje za kilka tygodni, może znaleźć się propozycja wprowadzenia obowiązku wizowego dla dyplomatów i wysokich funkcjonariuszy amerykańskich.
"Możemy iść nawet dalej i zaproponować wizy dla wszystkich obywateli amerykańskich podróżujących do Europy" - dodał ekspert. Sam przyznał jednak, że ta propozycja jest mało realna, nie wiadomo bowiem, czy zyskałaby poparcie krajów członkowskich. Inne możliwe, lecz także mało prawdopodobne sankcje, to sankcje handlowe. "Propozycje KE będą pragmatyczne" - podkreślił ekspert.
USA zaostrzyły przepisy imigracyjne od czasu zamachów 11 września 2001. Warunkiem zniesienia wiz - jak podkreśla rząd USA - jest zmniejszenie poniżej 3 procent odsetka odmów wizy turystycznej, nieprzekraczanie przez przybywających do USA dozwolonego czasu pobytu i niepodejmowanie nielegalnej pracy, a także posiadanie przez obcokrajowców paszportów umożliwiających sprawdzenie, czy nie znajdują się oni na liście przestępców lub terrorystów.
Podczas szczytu w Wiedniu Unia Europejska, reprezentowana przez szefa Komisji Europejskiej Jose Manuela Barroso i kanclerza pełniącej przewodnictwo Austrii Wolfganga Schuessela, zamierza też kolejny raz zwrócić się do USA, by zamknęły więzienie w bazie Guantanamo na Kubie. Amerykanie przetrzymują tam ponad 460 podejrzanych o terroryzm. Do tej pory tylko 10 więźniom przedstawiono formalne zarzuty.
Ponadto tematem szczytu ma być wzmocnienie współpracy energetycznej między USA a UE, zarówno w kontekście bezpieczeństwa dostaw, jak i infrastruktury. W przygotowywanym porozumieniu o wspólnej strategii nie wymienia się jednak Rosji.
Oczekuje się też przyjęcia podczas szczytu wspólnego planu działania w sprawie praw własności intelektualnych oraz porozumienia o współpracy w szkolnictwie wyższym.
W oficjalnym programie szczytu nie wymienia się sprawy rzekomych nielegalnych działań CIA w Europie. "Nie możemy zapewnić, że przewodnictwo chce podnieść ten temat. Nie zapominajmy, że zarówno dochodzenie Rady Europy, jak i Parlamentu Europejskiego w tej sprawie nie jest ukończone" - powiedziały źródła w Komisji Europejskiej.
Inga Czerny (PAP)
icz/ mc/
