Eugenia Maresch, Ludwik Jerzy Rossowski, ks. Czesław Wala, Zespół Redakcyjny Zeszytów Historycznych oraz Instytuty Józefa Piłsudskiego w Londynie i w Nowym Jorku - to laureaci tegorocznej nagrody Kustosza Pamięci Narodowej - poinformował PAP w komunikacie rzecznik Instytutu Pamięci Narodowej Andrzej Arseniuk.
Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się we wtorek na Zamku Królewskim w Warszawie. Honorowy patronat nad uroczystością objął prezydent Lech Kaczyński.
Tytuł Kustosza Pamięci Narodowej jest przyznawany co roku od 2002 roku przez kapitułę nagrody pod przewodnictwem prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Mogą go otrzymywać instytucje, organizacje społeczne i osoby fizyczne za szczególnie aktywne działania na rzecz upamiętnienia historii polskiego narodu w latach 1939-1989, a także za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami IPN.
Eugenia Maresch od młodości jest zaangażowana w działalność społeczną i charytatywną. Była członkinią Naczelnictwa ZHP poza granicami kraju i Rady Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego (POSK), przewodniczyła jego Komisji Bibliotecznej. Prowadzi rejestrację grobów polskich na cmentarzach brytyjskich. Działa w Polsko-Brytyjskiej Komisji Historycznej do zbadania dokumentacji wkładu polskiego wywiadu w II wojnie światowej.
Ludwik Jerzy Rossowski jest współinicjatorem działalności wydawniczej, popularyzatorskiej, informacyjnej, upamiętniającej losy zesłańców i łagierników, kronikarzem i dokumentalistą wszelkich przedsięwzięć łódzkich Sybiraków, autorem szeregu artykułów w prasie na ten temat. Od początku uczestniczy w wydawaniu rocznika "My, Sybiracy".
Ksiądz Czesław Wala jest twórcą Golgoty w Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Kałkowie (woj. świętokrzyskie). W tym budynku, przypominającym średniowieczne zamczysko, znajduje się 38 kaplic-oratoriów upamiętniających martyrologię narodu polskiego. Każda ma swojego patrona; jest m.in. oratorium o. Maksymiliana Marii Kolbego, oratorium Powstańców Warszawskich, oratorium Ofiar Obozów Zagłady, oratorium Radomskiego Protestu w Czerwcu 1976 r. i oratorium ks. Jerzego Popiełuszki.
"Zeszyty Historyczne" (początkowo jako półrocznik, później jako kwartalnik) wydawane były od 1962 r. przez Instytut Literacki w Paryżu. Zgodnie z zamierzeniem ich twórcy Jerzego Giedroycia, miały publikować dokumenty, relacje, pamiętniki, wspomnienia i opracowania poświęcone najnowszej historii Polski pozbawione ingerencji cenzury, obowiązującej w PRL. Wydawnictwo, skromne w założeniu, okazało się trwałym i ważnym dla wiedzy o dziejach Polski w XX wieku forum dyskusji i prezentacji naukowej, skupiając wielu wybitnych badaczy i publicystów emigracyjnych. Dotąd ukazało się 160 numerów "Zeszytów Historycznych". Po śmierci Giedroycia redagowała je Zofia Hertz, obecnie robi to Jacek Krawczyk. Bieżące "Zeszyty Historyczne" są publikowane przez warszawskie Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu.
Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie został założony w 1947 roku. Kontynuuje pracę Instytutu Badania Najnowszej Historii Polski, który działał w Warszawie w latach 1923-1939 (po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego w 1935 r. - pod nazwą Instytut Józefa Piłsudskiego Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski). Do najważniejszych celów Instytutu należy: gromadzenie źródeł naukowych i prowadzenie badań historycznych związanych z najnowszymi dziejami Polski, ze szczególnym uwzględnieniem epoki Józefa Piłsudskiego - nurtu, który stworzył, oraz wskazań, które pozostawił. Oprócz prac badawczych Instytut prowadzi działalność wydawniczą, opublikował ponad 40 pozycji.
Instytut ściśle współpracuje z bratnim Instytutem Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku oraz z warszawskim Towarzystwem Przyjaciół Instytutów Józefa Piłsudskiego Za Granicą (w 2004 r. przekształconym w Instytut Józefa Piłsudskiego Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski). Wspólnie wydają m.in. czasopismo "Niepodległość". (PAP)
dsr/ ls/ jbr/ je/
