Komisja Europejska (KE) wzmogła we wtorek nacisk na 16 krajów członkowskich UE, w tym Polskę, za opóźnienia w liberalizacji rynku gazu i elektryczności. Do Polski trafią dwa upomnienia za niewdrożenie dyrektyw z 2003 roku.
Komisja Europejska rozpoczęła tym samym drugi etap postępowania dyscyplinującego, które może zakończyć się pozwami przed europejski Trybunał Sprawiedliwości w Luksemburgu. Wysłała 26 listów (tzw. uzasadnionych opinii) do 16 krajów UE, pokazując swoją determinację w doprowadzeniu do liberalizacji rynku gazu i elektryczności UE w przewidzianym terminie - 1 lipca przyszłego roku. Polska ma dwa miesiące na odpowiedź.
"Tylko całkowite wdrożenie dwóch dyrektyw przez kraje członkowskie może pozwolić na wyłonienie wspólnego rynku gazu i energii elektrycznej, który zagwarantuje wszystkim europejskim odbiorcom rzeczywisty wybór dostawcy od 1 lipca 2007 roku" - powiedział komisarz UE ds. energii Andris Piebalgs.
Liberalizacja będzie miała - argumentuje Piebalgs - zasadnicze znaczenie dla obniżenia cen energii, zwiększenia bezpieczeństwa dostaw oraz poprawy konkurencyjności na rynku.
Zarzuty wobec Polski dotyczą przede wszystkim istnienia cen regulowanych, które zniechęcają nowych operatorów do wejścia na rynek a już obecnych - do inwestycji. Zdaniem KE, w Polsce nie ma też zagwarantowanego rozdzielenia operatorów odpowiedzialnych za przesyłanie i dystrybucję energii, co rodzi szereg obaw związanych z istnieniem rzeczywistej konkurencji na rynku.
Podobnie istnienie kontraktów długoterminowych na dostawy energii uprzywilejowuje firmy o ugruntowanej pozycji, a dyskryminuje inne. Wreszcie, Komisja Europejska domaga się informacji o publicznych zobowiązaniach operatorów (chodzi o to, czy nie stwarzają one sztucznych barier na rynku) oraz informowania odbiorców o źródłach pochodzenia energii - co ma w założeniu promować tzw. energię odnawialną.
Kłopoty z wdrożeniem dyrektyw (miało to nastąpić do 1 lipca 2004 roku) ma większość krajów UE. Na przyszły rok Komisja Europejska zapowiada nowe propozycje legislacyjne, lepiej dostosowane do zmieniającej się sytuacji na rynku energii, ale nie zamierza rezygnować z surowego egzekwowania obecnych przepisów. Dwa kraje - Luksemburg i Francja - za ich lekceważenie trafiły już przed unijny trybunał.
W szczególności Komisja Europejska planuje zwiększyć uprawnienia krajowych regulatorów rynku energetycznego, tak by byli oni w stanie zapewnić pełne otwarcie rynków. Jednolite kompetencje i skoordynowane działania mają zagwarantować, że z 25 krajowych rynków powstanie jeden unijny rynek energii pozbawiony niepotrzebnych barier, na którym zapewniony będzie wzajemny dostęp do sieci energetycznych.
Szczegółowy raport o obecnych brakach wraz z konkretnymi propozycjami rozwiązań będzie zaprezentowany już w styczniu.
Michał Kot (PAP)
kot/ ap/ woj/
