Wbrew własnym zapowiedziom Komisja Europejska wycofała się w piątek z planów całkowitego embarga na olej słonecznikowy z Ukrainy, ale wprowadziła surowe warunki importu tego produktu.
"Nie będzie całkowitego zakazu. Mówimy w tym przypadku o warunkach, które będą bardzo surowe. Chodzi przede wszystkim o znacznie surowsze kontrole importu" - oświadczyła odpowiadająca za zdrowie rzeczniczka KE Nina Papadulaki.
Pod koniec kwietnia Komisja Europejska ogłosiła, że na rynek UE trafiło 40 tys. ton oleju z Ukrainy "w sposób celowy" skażonego węglowodorami, czyli olejem mineralnym. Choć poziom zanieczyszczeń - jak zapewniała KE - nie był groźny dla człowieka, olej ten wycofano z rynku we Francji, Włoch, Holandii i Hiszpanii.
Ze stroną ukraińską uzgodniono wówczas środki, które miały wykluczyć handel skażonym olejem w przyszłości. Ukraina nie wprowadziła ich w życie w zadowalającym stopniu, choć zobowiązała się, że bez tego nie wznowi eksportu. Dlatego w miniony piątek KE zaleciła krajom członkowskim wstrzymanie importu oleju słonecznikowego z Ukrainy.
W sumie, zdaniem KE, skażony olej mógł trafić na rynek 13 krajów UE (na liście nie ma Polski), a także Norwegii.
Ponieważ w ostatniej chwili Ukraina wykazała chęć współpracy ze stroną unijną, KE zrezygnowała z wprowadzenia embarga, wzmacniając w zamian kontrole.
Olej słonecznikowy będzie mógł być sprowadzany z Ukrainy tylko pod warunkiem, że każda partia, po odpowiednich badaniach, będzie zaopatrzona w ukraiński certyfikat gwarantujący brak zanieczyszczeń olejem mineralnym. Certyfikaty będą uznane, o ile KE zaakceptuje system ich wydawania na Ukrainie.
Ponadto kontrole gwarantujące bezpieczeństwo oleju mają być prowadzone w krajach UE, do których trafia on z Ukrainy. W razie jakichkolwiek nieprawidłowości kraje będą miały obowiązek alarmowania partnerów w UE za pośrednictwem unijnego systemu wczesnego ostrzegania RAPID.
KE zapowiada, że po roku przeanalizuje wprowadzony system i ewentualnie zaproponuje uchylenie nadzwyczajnych środków bezpieczeństwa.
Rocznie Ukraina sprzedaje w UE około miliona ton oleju słonecznikowego, czyli ponad połowę całego eksportu tego towaru. Pod koniec kwietnia wicepremier Ukrainy Ołeksandr Turczynow ocenił, że wycofanie z unijnego rynku 40 tys. ton oleju "to przejaw nieuczciwej konkurencji, której celem jest ograniczenie eksportu tego produktu do państw Europy Zachodniej".
Michał Kot (PAP)
kot/ mc/ bno/
