Rok Oskara Kolberga zainaugurowano w poniedziałek koncertem pt. "Od Kujawiaka do Krzesanego" w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Podczas występu melodie z polskich regionów były przeplatane utworami folkowymi, jazzowymi i klasycznymi inspirowanymi folklorem.
"Rozpoczynający się właśnie Rok Oskara Kolberga to wspaniała okazja, by w 25-lecie wolności na nowo zrekonstruować obraz polskiej kultury tradycyjnej" - napisał prezydent Bronisław Komorowski w liście odczytanym przez szefa Kancelarii Prezydenta Jacka Michałowskiego.
Komorowski przypomniał, że w czasach, gdy Kolberg prowadził swoje badania nad kulturą ludową, "Rzeczpospolita nie istniała na mapach, podzielona między zaborców, krwawiąca w powstaniach, żyła jednak w świadomości Polaków". Jak napisał, w pracy Kolberga polegającej m.in. na ukazaniu wyjątkowości kultury regionów "w pewien symboliczny sposób odzyskiwana była polska wolność".
"Piękna idea Kolberga zbliża też do siebie narody niegdyś wchodzące w skład I Rzeczypospolitej, uchwala dziedzictwo wspólne dla Polaków, Ukraińców, Białorusinów, Czechów, Litwinów, Słowaków" - dodał prezydent.
Koncertu wysłuchała małżonka prezydenta Anna Komorowska oraz minister kultury Bogdan Zdrojewski.
Jak powiedział minister kultury, martwi go informacja, że "zaledwie kilka procent Polaków zna postać Oskara Kolberga. Przyznał jednak, że ten rok ma nie tylko go przypomnieć. "Dla mnie najistotniejsze jest to, co było przedmiotem pasji bohatera tego roku, kultura ludowa" - mówił Zdrojewski.
Muzykę tradycyjną na poniedziałkowym koncercie wykonali instrumentalista Jan Brodka i Trombity Ziemi Żywieckiej, skrzypek Piotr Gaca i Wielka Orkiestra Gaców, kurpiowska śpiewaczka Zofia Warych oraz zespół Trebunie-Tutki. Zaprezentowano m.in. muzykę z regionu radomskiego i podhalańskiego oraz pieśni kurpiowskie.
"Fantazję na tematy polskie" Fryderyka Chopina zagrała pianistka Magdalena Lisak w towarzystwie Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej pod batutą Jacka Kaspszyka. W wykonaniu zespołu publiczność poniedziałkowego koncertu mogła wysłuchać także fragmentu baletu "Harnasie" Karola Szymanowskiego oraz utworu "Krzesany" Wojciecha Kilara.
W programie koncertu znalazły się również "Kujaviak Goes Funky" zespołu Zbigniew Namysłowski Quintet oraz utwory folkowej Kapeli ze Wsi Warszawa.
Po koncercie zaplanowano potańcówkę w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, na którą miał poprowadzić barwny korowód spod Filharmonii Narodowej.
2014 r. został ogłoszony Rokiem Oskara Kolberga decyzją Sejmu. "Dorobek naukowo-badawczy Oskara Kolberga dokumentujący kulturę ludową XIX wieku jest imponujący ze względu na wszechstronny zakres jego zainteresowań kulturą ludu oraz geografię badań, obejmującą Polskę przedrozbiorową i obszary ludowych kultur Ukrainy, Białorusi, Litwy, Śląska, Słowian południowych, Łużyczan, Czechów i Słowaków" - napisano w uchwale.
Dziewiętnastowieczny badacz jako pierwszy zgromadził i uporządkował według regionów wiedzę na temat polskiej twórczości ludowej - muzyki, tańców, zwyczajów i mowy. Jednym z jego osiągnięć było zebranie ok. 10 tys. rodzimych melodii ludowych. Wyniki swoich badań zaprezentował w 33 tomach dzieła pt. "Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce".
W ramach obchodów realizowany jest program koncertów, projektów edukacyjnych, promocyjnych i wydawniczych. Instytut Muzyki i Tańca, organizator obchodów, chcąc przypomnieć twórczość kompozytorską Kolberga, w tym roku przygotowuje prezentację m.in. jego nieco zapomnianej opery "Król pasterzy".
Z okazji 200. urodzin badacza uruchomiono także aplikację na smartfony pt. "Śladami Oskara Kolberga", która pozwala na zapoznanie się z miejscami związanymi z jego życiem i działalnością.
Kolberg urodził się 22 lutego 1814 r. w Przysusze k. Radomia. (PAP)
mce/ abe/
