O potrzebie wypracowania nowej polityki sąsiedztwa UE, zwłaszcza wobec Rosji, Ukrainy i Białorusi oraz państw Azji Środkowej dyskutowali na poniedziałkowej konferencji w Warszawie polscy i niemieccy politycy.
Konferencję "Podejmując wyzwanie. W poszukiwaniu nowej Europejskiej Polityki Sąsiedztwa" zorganizowały wspólnie fundacja byłego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego "Amicus Europae" oraz Fundacja Friedricha Eberta w Polsce.
Jak mówił były prezydent, temat konferencji ma związek z objęciem przez Niemcy przewodnictwa w Unii Europejskiej (od 1 stycznia 2007 r.), a także z przystąpieniem Bułgarii i Rumunii do UE (również od 1 stycznia). Jego zdaniem, rozszerzenie to stworzy nowe możliwości współpracy i nowe perspektywy we wspólnej polityce zagranicznej UE, a co za tym idzie również nowe wyzwania.
W ocenie Kwaśniewskiego, obecnie ma miejsce "przesilenie" w stosunkach UE z Rosją, które - jak mówił - ma związek przede wszystkim z tym, że Rosja w ostatnich latach czuje się coraz pewniej na arenie międzynarodowej. Ta pewność siebie Rosji - oceniał - to efekt jej udziału po 11 września 2001 roku w koalicji antyterrorystycznej oraz tego, że kraj ten bogaci się dzięki sprzedaży surowców energetycznych.
Zdaniem Kwaśniewskiego, Unia wobec Rosji powinna mówić jednym głosem. Jak ocenił, na tym zależy także Polsce, która nie oczekuje od Kremla przywilejów, a jedynie polityki bez upokorzeń.
W kwestii Białorusi, Unia także, według Kwaśniewskiego, ma pewną rolę do odegrania. W jego ocenie, tylko od aktywnej postawy państw wspólnoty zależy, jak będzie się rozwijał proces demokratyzacji w tym kraju. Były prezydent zwrócił uwagę na fakt, że zawiązany kilka lat temu Związek Białorusi i Rosji (ZBiR) jest fikcją, Kreml zamierza odciąć Mińsk od dostaw tanich surowców energetycznych, a wśród Białorusinów wzrasta poczucie odrębności narodowej.
Jeśli chodzi o Ukrainę, to zdaniem Kwaśniewskiego, państwo to powinno mieć możliwość przystąpienia w przyszłości do Unii Europejskiej. Jak podkreślił były prezydent, co prawda premierem Ukrainy jest obecnie prorosyjski Wiktor Janukowycz, jednak zarówno on sam, jak i jego Partia Regionów zmieniły swój pogląd na politykę zagraniczną Ukrainy. Według Kwaśniewskiego, ukraińscy oligarchowie, których ta partia reprezentuje, są zainteresowani rozwijaniem stosunków z Unią, ponieważ to daje lepsze możliwości inwestowania na Zachodzie.
Szefowa frakcji SPD w Bundestagu Angelika Schwall-Dueren wyjaśniła natomiast, że Niemcy chcą rozwijać stosunki ekonomiczne z Rosją, ponieważ, jej zdaniem, wpłynie to pozytywnie na przemiany demokratyczne w tym państwie. Podkreśliła także konieczność zawarcia nowej umowy Rosji z Unią, która, w jej ocenie, przyniesie korzyści całej wspólnocie.
Według Schwall-Dueren, UE powinna także prowadzić politykę "otwartych drzwi" dla państw, które aspirują do członkostwa, a także pogłębiać integrację wewnątrz własnych struktur.
Specjalny Pełnomocnik ds. Europy Wschodniej w niemieckim MSZ Hans Dieter Lucas zwrócił z kolei uwagę na konieczność rozwijania współpracy Unii z państwami Azji Środkowej, by zapewnić ich stabilizację. Stabilizacja ta - jak zaznaczył Lucas - jest bardzo ważna dla bezpieczeństwa całego regionu Azji centralnej, bez czego - według niego - nie będzie możliwy spokój w Afganistanie.
Szef sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych Paweł Zalewski (PiS) uważa, że UE powinna poszukać alternatywnych wobec Rosji źródeł surowców energetycznych. Według niego, takim uzupełniającym źródłem mogłaby być Azja centralna - rejony Morza Kaspijskiego.
Jak ocenił Zalewski, polityka Unii wobec Ukrainy powinna być polityką zachęt i otwarcia możliwości do inwestowania dla biznesu ukraińskiego w Europie. Według niego, firmy unijne powinny także rozwijać inwestycje na Ukrainie.
Szef komisji spraw zagranicznych zwrócił także uwagę na potrzebę rozwijania współpracy Unii ze Stanami Zjednoczonymi. (PAP)
mkr/ ura/ jra/
