2 maja 2010 roku na pl. Żelaznej Bramy, naprzeciwko Pałacu Lubomirskich, nieopodal warszawskiego Parku Saskiego zostanie odsłonięty pomnik bohatera walk o niepodległość Polski i Stanów Zjednoczonych Tadeusza Kościuszki.
"Warszawa buduje ten pomnik od 1817 roku. Jednak w czasach, kiedy każde powstanie narodowe zaczynało się od wspomnienia o Kościuszce, budowa obelisku była niemożliwa. Po I wojnie było zbyt małe zainteresowanie ze strony władz i społeczeństwa. W 1946 roku podjęto kolejną próbę w stulecie urodzin Kościuszki, ale zaangażowanie się w projekt osób związanych z "Tygodnikiem Powszechnym" i PSL wszystko sparaliżowało. W 1994 roku powstał komitet w 200. insurekcji, ale napotkał na trudności administracyjno-biurokratyczne" - powiedział PAP przewodniczący Stowarzyszenia Budowy Pomnika Tadeusza Kościuszki, Marian Marek Drozdowski.
Obecnie działające Stowarzyszenie Budowy Pomnika Tadeusza Kościuszki zostało zarejestrowane w 2003 roku. Jego członkowie od początku zaczęli poszukiwać sponsora budowy obelisku w Warszawie. "W końcu jeden z naszych członków wpadł na pomysł, by odtworzyć tablicę Kościuszki na budynku, gdzie przed wojną mieścił się ratusz, a obecnie urzęduje Citi Bank i zaproponować jego przedstawicielom sfinansowanie budowy pomnika. I udało się. W 2006 roku dostaliśmy 1 mln zł na budowę, pod warunkiem, że nie będzie otwartego konkursu, który by skonsumował 40 proc. kosztów budowy" - mówił Drozdowski.
Pomnik ma być artystyczną kopią obelisku autorstwa Antoniego Popiela, który stoi w Waszyngtonie, na skwerze La Fayette'a, naprzeciwko Białego Domu. Popiel był profesorem Politechniki Lwowskiej, który stworzył m.in. fronton opery w tym mieście. "Pomnik w Waszyngtonie jest symbolem wkładu nie tylko Kościuszki, ale całej Polonii w cywilizację amerykańską. Został ofiarowany 11 maja 1910 roku jako dar Polonii. Artystyczną kopię w oparciu o zdjęcia i pomiary pomnika wykonali artyści z rodziny rzeźbiarskiej Sieków. Obelisk został już odlany i jest przygotowywany do ustawienie" - powiedział Drozdowski.
Pomnik na skwerze La Fayette'a, którego kopią ma być obielisk warszawski, przedstawia postać Tadeusza Kościuszki w stroju amerykańskiego generała, z planem fortyfikacji Saratogi w dłoni. Dzięki wkładowi Kościuszki w budowę tych fortyfikacji, podczas wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych w 1777 roku oddziałom amerykańskim udało się skłonić do kapitulacji wojska brytyjskie osaczone w okolicy miasta.
Odsłonięcie stołecznego pomnika jest planowane na 2 maja, w święto Polonii i Dzień Flagi. "Obecnie trwają prace nad przygotowaniem otoczenia pomnika. Trzeba podwyższyć teren, by był on widoczny na tle pałacu, oświetlić obelisk, stworzyć obok mały trawnik, tak jak w Waszyngtonie i postawić ławki, by otoczenie było przyjazne dla mieszkańców. Chcielibyśmy, by okolice pomnika stały się miejscem spotkań warszawiaków i uroczystości patriotycznych oraz symbolem pamięci i wdzięczności dla Polonii świata, która świadczy o naszej kulturze i wkładzie w cywilizację i walkę o niepodległość" - podkreślił Drozdowski.
Na uroczystość odsłonięcia pomnika przedstawiciele Stowarzyszenia planują zaprosić, oprócz przedstawicieli Polonii oraz wojska i władz, zwłaszcza młodych ludzi, by młodym "przybliżyć im standardy polskiej kultury i naszą historię oraz postać Tadeusza Kościuszki".
"W Polsce są aż 383 szkoły imienia Kościuszki, nie ma innego bohatera narodowego tak popularnego. To postać numer jeden, jeżeli chodzi o pamięć historyczną, ponieważ jego losy są bliskie zarówno opcji ludowej, zwłaszcza że w 100. insurekcji powstał ruch ludowy, jak i chrześcijańsko-demokratycznej i konserwatywnej, jako przedstawiciela szlachty, a nawet komunistycznej - wystarczy tu przypomnieć chociażby 1. Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Dlatego tak ważne jest, by miał w stolicy swój pomnik" - podsumował Drozdowski. (PAP)
akn/ abe/ woj/
