Ok. 3,5 tys. osób ma wziąć udział w "Łańcuchu pamięci", który oznaczy w niedzielę wieczorem granice murów zamykających podczas wojny getto warszawskie. Organizatorzy zapraszają do udziału w akcji wszystkich pragnących upamiętnić 70. rocznicę powstania w getcie.
Inicjatorami akcji są członkowie młodzieżowych rad dzielnic Śródmieście i Wola. "Pragniemy stworzyć +łańcuch pamięci+ oznaczający granice getta. Myślę, że warto pamiętać o tych wydarzeniach i przypominać współczesnym o tej historii. Sądzę, że ważne jest także, że ludzie będą w tym razem, doświadczą tego wspólnie" - mówił podczas środowego briefingu prasowego Piotr Wąsowski z Młodzieżowej Rady Dzielnicy Śródmieście.
Organizatorzy zapraszają nie tylko mieszkańców stolicy, ale wszystkie osoby, które będą chciały oddać hołd mieszkańcom getta. Każdy z przybyłych może stanąć w dowolnym punkcie leżącym na linii granic getta. Na płytach chodnika w wielu punktach znajdują się specjalne oznaczenia. Będą tak także czekać wolontariusze zaopatrzeni w świeczki, które uczestnicy "żywego łańcucha" będą mogli zapalić jako znak pamięci o ofiarach powstania w getcie. Organizatorzy apelują o ustawianie się na chodnikach, by nie tamować ruchu ulicznego.
Granice getta warszawskiego przebiegały wzdłuż fragmentów obecnych ulic: Żelaznej, Bellottiego, Okopowej, Stawki, Niskiej, Bonifraterskiej, Franciszkańskiej, Freta, Świętojerskiej, Bohaterów Getta, Bielańskiej, Senatorskiej, Przechodniej, Granicznej, Emilii Plater, Śliskiej i Siennej. Plan ich przebiegu jest dostępny na www.getto.pl, www.srodmiescie.warszawa.pl i www.wola.waw.pl
U zbiegu ul. Żelaznej i Chłodnej, gdzie dawniej znajdowała się kładka łącząca małe i duże getto, a obecnie znajduje się instalacja upamiętniająca to miejsce, będzie od 17.30 do 19 działał punkt informacyjny.
Akcja odbędzie się o godz. 19, a po pięciominutowej ciszy na skwerze przy ul. Chłodnej rozpocznie się koncert "Pieśni z getta" połączony z wystawą multimedialną "Tu było getto...". Koncert jest autorskim projektem norweskiej piosenkarki Bente Kahan, jednej z czołowych wykonawczyń pieśni żydowskich. Motywem przewodnim koncertu mają być osobiste historie i fragmenty wspomnień.
"Ekspozycja +Tu było getto..." to podróż w czasie przez tereny należące niegdyś do getta, głównie Muranowa i Mirowa. To wystawa multimedialna, na której znajdą się zdjęcia i dwa fragmenty filmów archiwalnych ze zbiorów IPN, ukazujące najbardziej rozpoznawalne miejsca getta - jak kładka na Chłodnej, Leszno czy Żelazna. Pierwsza odsłona zdjęć dotyczy samego getta. Druga ukaże świat odbudowany po wojnie na zgliszczach getta" - opowiadała kurator wystawy Ewa Kasperska.
Zastępca burmistrza Woli Grażyna Orzechowska-Mikulska przypomniała, że Wola i Śródmieście były dzielnicami najbardziej doświadczonymi podczas II wojny. "Na ich terenie znajdowało się getto warszawskie. Zależy nam, by uczcić rocznicę powstania w getcie także w sposób, który zachęci do udziału w obchodach ludzi młodych. Z inicjatywą akcji zwróciła się do nas właśnie młodzieżowa rada dzielnicy, przyłączyli się też młodzi ze Śródmieścia, by przypomnieć o tamtych wydarzeniach" - powiedziała Orzechowska-Mikulska.
Zastępca burmistrza Śródmieścia Krzysztof Czubaszek zaznaczył, jak ważna jest podkreślana obecnie idea przypominająca, że Warszawa jest miastem dwóch powstań. "Dwa razy mieszkańcy tego miasta, bez podziałów na narodowość czy wyznanie, bo wszyscy byli obywatelami Polski, przeciwstawili się okupacji, przemocy i bestialstwu nazistowskiemu. Dlatego miasto chce pamiętać o obu tych zrywach" - zaakcentował Czubaszek.
Powstanie w getcie wybuchło 19 kwietnia 1943 r. Było aktem rozpaczy w ostatniej fazie likwidacji getta, rozpoczętej przez Niemców kilka miesięcy wcześniej. W chwili wybuchu powstania w getcie było ok. 70 tys. Żydów; prawie 14 tys. z nich zginęło. Reszta została wywieziona do obozów zagłady. Powstańcy w małych, rozproszonych grupach walczyli do 16 maja 1943 r. Tego dnia gen. SS Juergen Stroop ogłosił koniec akcji pacyfikacyjnej i rozkazał wysadzić w powietrze Wielką Synagogę na Tłomackiem. (PAP)
akn/ hes/
