Nieznane fakty z historii Związku Zawodowego "Solidarność" można poznać dzięki fotografiom i dokumentom z archiwów IPN i prywatnych zbiorów. W warszawskim oddziale IPN otwarto w piątek wystawę "Zaczęło się w lipcu. Solidarność w Regionie Środkowo-Wschodnim 1980-1989".
"Strajki latem 1980 roku naprawdę zaczęły się w lipcu na Lubelszczyźnie. Zdecydowana większość zgromadzonych zdjęć to ilustracje, które po raz pierwszy pojawiają się publicznie. Warto przy okazji okrągłej rocznicy sierpnia 1980 przypomnieć sobie tamto życie, utrwalone na czarno-białych fotografiach" - powiedział PAP autor scenariusza wystawy, Marcin Dąbrowski.
Wystawa składa się z 44 plansz, na których zaprezentowano zdjęcia i dokumenty z zasobów Instytutu Pamięci Narodowej, Zarządu Regionu Środkowowschodniego NSZZ "Solidarność", Urzędu Miasta Świdnik, Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego "PZL-Świdnik" S.A. oraz ze zbiorów prywatnych. Przedstawia historię Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność" w regionie środkowo-wschodnim: od masowych strajków w lipcu 1980 roku do przełomu 1989 roku.
Jak przypomnieli organizatorzy, "w warunkach systemu komunistycznego PRL, NSZZ +Solidarność+, będący formalnie tylko związkiem zawodowym, stał się faktycznie ruchem łączącym walkę o poprawę bytu środowisk pracowniczych z walką o poszerzenie wolności polskiego społeczeństwa". "Stąd na wystawie prezentowana jest także tematyka związana z NSZZ Rolników Indywidualnych +Solidarność+, Niezależnym Ruchem Harcerskim czy Niezależnym Zrzeszeniem Studentów" - wyjaśnili.
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" powstał w 1980 roku w wyniku strajków zapoczątkowanych na Lubelszczyźnie, kontynuowanych na Wybrzeżu, Śląsku i w pozostałych częściach kraju. Zarejestrowany 10 listopada 1980 roku przez Sąd Okręgowy w Warszawie, NSZZ "Solidarność" był głównym ośrodkiem obrony praw pracowniczych oraz ruchem oporu przeciwko rządom PRL.
Związek miał strukturę terytorialno-zakładową, organizacje związkowe tworzone były we wszystkich przedsiębiorstwach i instytucjach państwowych. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce (1981-83) zdelegalizowana Solidarność przekształciła się w ruch podziemny. Po strajkach w kwietniu i sierpniu 1988 roku nieformalna reprezentacja polityczna Solidarności - Komitet Obywatelski z przewodniczącym Lechem Wałęsą - uczestniczyła w obradach Okrągłego Stołu i miała istotny wpływ na zawarte tam postanowienia.
Wystawa przygotowana została przez Biuro Edukacji Publicznej Oddziału IPN w Lublinie. Do 25 sierpnia prezentowana będzie w Centrum Edukacyjnym IPN w Warszawie, następnie zostanie przeniesiona do Gdańska. (PAP)
mdg/ hes/ gma/
