Jaką kwotą określane jest wynagrodzenie?
Wynagrodzenie zawsze określa się w kwocie brutto. Nawet Główny Urząd Statystyczny określając najniższe wynagrodzenie na dany rok, a także pensję średnią, stosuje zawsze wskaźnik wynagrodzenia brutto. W największym uproszczeniu jest to wartość wynagrodzenia wskazana w konkretnej umowie. Wszystko zależy od tego, czy rozliczamy umowę o pracę, umowę zlecenie czy umowę o dzieło. Może się bowiem zdarzyć, że przy identycznej kwocie wynagrodzenia, realnie pracownik będzie miał do dyspozycji inną kwotę.
Wynagrodzenie brutto to kwota wyszczególniona na umowie. W przypadku umowy o pracę trzeba od wynagrodzenia brutto odliczyć składki na ubezpieczenie społeczne. Nie można zapomnieć o zaliczce na podatek dochodowy. Jeśli chcemy obliczyć kwotę netto a mamy do dyspozycji umowę zlecenie, to też odliczamy składki ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego, a także zaliczkę na podatek. Gdy rozliczenie dotyczy umowy o dzieło, wystarczy odjąć od niej tylko zaliczkę na podatek dochodowy.
Rozliczenie umowy o dzieło i ostateczne wynagrodzenie
Najlepiej pokazać to na przykładzie umowę o dzieło, w wersji z przeniesieniem praw autorskich. Jeśli opiewa ona na kwotę brutto 1000 zł, to wykonawca na konto dostanie 910 zł. Dlaczego? Bo przy takim rozliczeniu bierzemy pod uwagę 50 proc. koszty uzyskania przychodu, a wtedy podatek liczymy od kwoty 500 zł. No i 18 proc. od tej wartości to 90 zł więc wynagrodzenie netto wyniesie 910 zł.
Wynagrodzenie przy umowie o pracę i zleceniu
Jeśli chcemy podobne wyliczenie zrobić dla umowy o pracę lub umowy zlecenia działamy trochę inaczej. Przypominamy sobie, że wynagrodzenie brutto to pensja całkowita, razem z wszystkimi obciążeniami. Są to np. składki do ZUS-u i zaliczka na podatek dochodowy.
Zanim zaczniemy obliczać kwotę netto, trzeba od wynagrodzenia brutto odliczyć koszty uzyskania przychodu. W przypadku pracowników są to tzw. zwykłe koszty uzyskania. Miesięcznie będzie to 111,25 zł. Stosujemy je wtedy, gdy praca jest wykonywana w tej samej miejscowości, w której pracownik mieszka.
Jeśli zakład pracy mieści się w innej miejscowości, to należy zastosować podwyższone koszty uzyskania przychody. To kwota 139,06 zł miesięcznie.
Jakie składki odejmujemy od wynagrodzenia?
Bezpośrednio od wynagrodzenia pracownika odejmujemy składki, które obciążają jego część wynagrodzenia (to połowa składki emerytalnej i rentowej oraz składka chorobowa i zdrowotna w całości). Od wynagrodzenia brutto potrąca się też całą zaliczkę na podatek dochodowy.
Składka na ubezpieczenie emerytalne to 19,52 proc. Po połowie płacona jest przez pracownika i pracodawcę. Jeśli mówimy o ubezpieczeniu rentowym, to składka wynosi 8 proc., z czego pracodawca płaci 6,5 proc., a pracownik 1,5 proc.
Od kwoty brutto odliczyć też trzeba składki na ubezpieczenie chorobowe. To 2,45 proc. wynagrodzenia brutto. W całości pokrywane są przez pracownika. Dzięki niemu pracownik, który jest chory i nie może wykonywać pracy, otrzymuje zasiłek.
Składka zdrowotna wynosi 9 proc. wynagrodzenia. Jednak żeby ją obliczyć, trzeba wynagrodzenie pomniejszyć o sumę składek: emerytalnej, rentowej i chorobowej. W sytuacji, gdy pracownik uzyskuje wynagrodzenie z kilku źródeł, to składki na ubezpieczenie społeczne, a dokładnie sposób ich odliczania w celu określenia kwoty netto może się różnić.