"Do uprawnień przedsiębiorcy należy decyzja o zakupie środka trwałego. Warunkiem koniecznym, aby odpisy amortyzacyjne oraz inne ponoszone wydatki, związane ze środkiem trwałym zaliczać w ciężar kosztów prowadzonej działalności (opodatkowanej na zasadach ogólnych, z użyciem Podatkowej księgi przychodów i rozchodów)
jest wprowadzenie tegoż środka do prowadzonej ewidencji, a także istnienie funkcjonalnego związku z prowadzoną działalnością" - mówi Marian Szałucki, doradca podatkowy, ekspert serwisu internetowego Portalu FK.
Również do swobodnej decyzji przedsiębiorcy należy uprawnienie co do wyprowadzenia zakupionego środka z przedmiotowej ewidencji. Wyprowadzenie tegoż środka to jego księgowa likwidacja (która nie jest ona tożsama z likwidacją fizyczną).
Fakt likwidacji (zaprzestanie używania środka trwałego w prowadzonej działalności) zasadniczo nie wywołuje w chwili podjęcia takowej decyzji jakichkolwiek skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno podatku dochodowego jak i podatku VAT.
Mogą się jednak pojawić skutki podatkowe wtedy, gdy przyczyną likwidacji środka trwałego będzie utrata przydatności gospodarczej, w zwizwiązku ze zmianą rodzaju działalności, np. podatnik, dotąd wykorzystujący samochód ciężarowy do przewozu towarów, zmieni profil działalności na przewóz osób, a posiadany samochód nie będzie mógł być do tego celu wykorzystany (słynne samochody z kratką). Wtedy to do kosztów uzyskania przychodu nie będzie można zaliczyć strat powstałych w wyniku likwidacji środka trwałego. Sytuacja ta (opisana w art. 23 ust. 1, pkt 6 updof) może się pojawić np. gdy pojazd będzie fizycznie likwidowany.
"Zakładając jednak, że pojazd nie jest fizycznie likwidowany, a nie zmieniacie rodzaju prowadzonej działalności, to nie występują, jak wyżej zaznaczono, żadne skutki podatkowe. Skutki takowe wystąpią dopiero wtedy, gdy sprzedacie wykreślony z ewidencji pojazd. Wtedy to powstanie obowiązek zapłaty zarówno podatku dochodowego jak i podatku VAT" - podkreśla Marian Szałucki, doradca podatkowy, ekspert serwisu internetowego Portalu FK.
Przychodem z działalności jest przychód z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 1 updof). Bez znaczenia pozostawał będzie fakt, czy w chwili sprzedaży środek trwały będzie lub nie wpisany do ewidencji środków trwałych.
Dla powstania obowiązku podatkowego przy zbywaniu środka trwałego nie miałaby znaczenia również taka okoliczność, kiedy to byłby on używany w prowadzonej działalności, a nie byłby wpisany do ewidencji. Podatek dochodowy, jeżeli by wystąpił także należałoby zapłacić.
Z uwagi na konstrukcję podatku VAT stwierdzić należy, że podatnikiem się jest niezależnie od tego, czy jest się zarejestrowanym dla celów tego podatku, czy też pozostaje się poza ewidencją podatników VAT. Opodatkowane są bowiem wykonywane czynności.
Obowiązek podatkowy związany z samochodem ciężarowym, o którym mówimy, może się pojawić także i wtedy, gdy samochód nie będzie sprzedany, a podatnik przeznaczy go na własne potrzeby. Takie rozumienie tej sytuacji wynika z tego, że ustanowiona została zasada, iż opodatkowaniu podlegają towary, które podatnik – w tym wypadku zarejestrowany dla celów VAT – przeznaczył na potrzeby osobiste. (art. 2 ust. 3, pkt 2 uptu).