Od dnia 1 stycznia 2007 r. zmianie ulega definicja kosztów uzyskania przychodów.
Zgodnie ze znowelizowanym art. 22 u.p.d.o.f. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 u.p.d.o.f.. Zmiana ta sprowadza się zatem do dodania przez ustawodawcę sformułowania „w celu (...) zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów". Ma ona charakter doprecyzowujący, gdyż już wcześniej w orzecznictwie sądowym i literaturze dominował pogląd, że kosztem poniesionym w celu osiągnięcia przychodu jest również taki koszt, który wprawdzie nominalnie nie przyczynił się do powiększenia przychodów, lecz bez poniesienia którego przychody byłyby niższe (i w tym sensie koszt ten został poniesiony w celu osiągnięcia przychodu). W praktyce zdarzało się jednak, iż niektóre urzędy skarbowe nie podzielały tej argumentacji, stąd też omawiana zmiana pozwoli na rozwianie wszelkich wątpliwości.
Niewielkiej zmianie ulegnie również sposób przeliczania kosztów poniesionych w walutach obcych. Podobnie jak w przypadku przychodów z działalności gospodarczej, koszt poniesiony w walucie obcej będzie przeliczany na złote według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.
Potrącalność kosztów w czasie
Istotne zmiany dotyczą natomiast tzw. potrącalności kosztów w czasie. Przede wszystkim od dnia 1 stycznia 2007 r. wprowadzono podział kosztów w zależności od tego, czy mają one bezpośredni związek z przychodem czy nie. I tak u podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.
Co więcej, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:
a) sporządzenia sprawozdania finansowego, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
b) złożenia zeznania (jeżeli podatnicy nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego), nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania
są potrącane w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.
Natomiast jeśli powyższe koszty zostaną poniesione po dniach określonych powyżej, będą one wówczas potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie.
Odrębne zasady będą obowiązywać dla kosztów uzyskania przychodów innych niż koszty bezpośrednio związane z przychodami.
Koszty takie będą potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli jednak koszty te będą dotyczyć okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie będzie możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, będą one stanowić koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
W nowych regulacjach określono też, iż za *dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów *uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Powyższe zasady mają zastosowanie również do podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów albo uproszczone podatkowe księgi przychodów i rozchodów,
pod warunkiem, że stale w każdym roku podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania odnoszących się tylko do tego roku podatkowego. W przypadku takich podatników za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważany będzie dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.
Zmiany w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodu
Istotną zmianą w zakresie kosztów uzyskania przychodów jest to, iż od 1 stycznia 2007 roku na mocy znowelizowanego art. 23 ust. 1 pkt 23 u.p.d.o.f. wydatki na reprezentację nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Przepis przykładowo wymienia takie wydatki - są to koszty poniesionych usług gastronomicznych, zakup żywności oraz napojów, w tym napojów alkoholowych.
Korzystnym dla podatników aspektem powyższej zmiany jest natomiast to, iż do kosztów uzyskania przychodów będzie można zaliczać wydatki na reklamę, o ile oczywiście spełniają one podstawowe warunki do uznania ich za koszty uzyskania przychodów, określone w art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. Wydatki te będą mogły być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w całości niezależnie od tego, czy reklama ma charakter publiczny czy nie. Od 1 stycznia 2007 r. znika bowiem podział na reklamę publiczną i niepubliczną, a w konsekwencji zniesione zostaje też w całości dotychczasowe ograniczenie w postaci 0,25% przychodu.
Od dnia 1 stycznia 2007 r. ustawodawca postanowił ponownie umożliwić pracodawcom zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów całości wydatków na finansowanie świadczeń zdrowotnych na rzecz pracowników. Przypomnijmy, iż dotychczas do kosztów uzyskania przychodów pracodawca mógł zaliczyć jedynie te wydatki na usługi zdrowotne, do ponoszenia których zobowiązywały go przepisy prawa, w szczególności kodeksu pracy. W przyszłym roku zniesiony zostaje przepis art. 23 pkt 60 u.p.d.o.f. wprowadzający takie ograniczenie. Należy jednak pamiętać, iż podstawowym warunkiem umożliwiającym zaliczenie wydatków medycznych do kosztów nadal będzie związek tych kosztów z przychodem.
Joanna Narkiewicz-Tarłowska jest doradcą podatkowym, menedżerem w Dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers
Paweł Stańczyk jest starszym konsultantem w Dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers
Andrzej Taudul jest doradcą podatkowym